De Fallout-serie balanceert fanservice met kijkbaarheid

Filmische verhalen vertellen met games als bronmateriaal: het kan eindelijk weer een beetje fatsoenlijk. De vloek die Uwe Boll naliet zal wel verlopen zijn. Naast The Last of Us en League of Legends kent ook Fallout sinds eerder dit jaar een bijzonder binge-waardige serie, die het concept ‘game naar televisieshow vertalen’ weer net wat anders aanpakt. Dat doet de Fallout-serie niet door een rode draad dunnetjes over te doen of door enkel de achterliggende lore te verdiepen, maar door heel netjes iets ertussenin te schrijven.

Laten we vooropstellen: de Fallout-serie van Prime Video vertelt een geheel eigen verhaal in de wereld van Fallout. Dit epos kent nul overlap met de games en hun tijdlijnen, maar de post-apocalyptische setting is één en dezelfde, met goedkeuring van Bethesda en al. Met trots mocht ‘onze’ Todd Howard zich producent noemen. 

Is de serie canon? In grote lijnen wel, maar tegelijkertijd zou je het complete verhaal moeiteloos uit je inbeelding van de Fallout-wereld kunnen schrappen. Deze show staat nagenoeg los van alles wat ervoor kwam. Moeilijk doen over de canon heeft zodoende überhaupt geen zin: het verloop van de games doet er wezenlijk niet veel toe voor de Fallout-serie, mocht je Zo Iemand™ zijn. 

Geen Fallout-game, wel de Fallout-wereld

Maar dat is het mooie van Fallout als narratief canvas: een serie hoeft niet direct van een game af te stammen om onmiskenbaar Fallout te zijn. De games hebben een ongekend sterke mythos opgebouwd, die niet direct gebonden is aan een tijd of locatie binnen de fictieve wereld. Vrijwel alles in Fallout oogt vanzelfsprekend vervallen, verlaten of verfomfaaid, maar tussen de vele post-apocalyptische IP’s houdt Fallout er alsnog een eigen herkenbaarheid aan over.

Denk daarbij aan de typerende esthetiek van alle computers, schermen en zelfs schakelaars: die blijft in Fallout kenmerkend log en analoog, simpelweg omdat in deze wereld de transistor nooit (door)ontwikkeld werd, maar nucleaire energie en plasma-wapens wel. Dat is een integraal onderdeel van de worldbuilding van Fallout — en des te mooier om precies dat soort details terug te zien in de serie. Zelfs de lompe knoppenpaneeltjes of bijvoorbeeld de I/O-poorten van de Pip-Boy kloppen één-op-één, ook als ze niet prominent in beeld zijn. De aankleding van de serie radieert Fallout.

In dezelfde ‘ouderwetse’ sferen hoort bij Fallout een voortdurende parodie op het VS van de jaren 50. Daaronder vallen Americana-meubels, veel merkfetisjisme, diepgeworteld kapitalisme en hier en daar wat nationalistische oorlogspropaganda. Ook al die punten streept de Fallout-serie via de ene of andere weg netjes af. Selecte flashbacks verklappen meer over hoe sommige producten of ideologieën tot stand gekomen zijn, wat de bestaande lore in zekere zin ook weer enigszins verdiept.

Zelfs het gore van de Fallout-games wordt passend uitvergroot in de serie. Met slow-motion schietwerk en overdreven explosies van bloed lijkt de serie een directe verwijzing te maken naar het V.A.T.S.-gevechtssysteem en speciale vaardigheden als ‘Bloody Mess’. Het zijn geen linea recta referenties, maar zo zie je ook dat de Fallout-stijl terugkomt in bijvoorbeeld camerawerk en de flow van confrontaties. 

Precies de juiste toon en stem

De herkenbaarheid van Fallout zit niet alleen in het terugzien van specifieke producten en bedrijfsmascottes, maar des te meer de algehele sfeer van de serie. Begrijp me niet verkeerd: ik heb gemiddeld drie Leo-wijst-naar-scherm-momentjes per aflevering geteld —  en ja, ik voelde me gezien — maar het Fallout-gevoel zit in meer dan alleen het herkennen van de computerinterface of een specifiek wapen. Markante figuren, morbide zijpaadjes, geen doekjes winden om (on)sterfelijkheid en het onlogische maar zwartgallige verloop van een queeste: dat is pas echt Fallout. 

We spelen Fallout immers niet voor de bottle caps, maar het avontuur. De aantrekkingskracht van de serie zit in de sfeerbeleving van een kapotte wereld. Amazons Fallout-serie lijkt dat gevoel te begrijpen en lust er vakkundig drie nieuwe verhalen doorheen, die qua motief behoorlijk western voelen. Echte Fallout-verhalen dus, ook al staan ze los van de games. 

De exodus van een Vault Dweller naar de bovenwereld (als een wereldvreemde vis op het radioactieve droge) en de nodeloos fascistische drang van The Brotherhood of Steel: de toon blijft trouw aan die van het speelbare materiaal. Niet elke aflevering is even sterk op het gebied van verhaalvertelling of karakterontwikkeling, maar het gevoel van een Fallout druipt er onophoudend vanaf. De afgestompte of juist overdreven optimistische “dit is het einde van de wereld, maar we maken er gewoon wat van”-houding komt in veel gevallen aanstekelijk over.  

Ergens had het de serie gesierd om daar juist meer op te leunen. Gun ons meer van die leuke typetjes en uiteenlopende plekken; de gamers weten hoeveel leuke verschijningen er in de vele games schuilen. Geef ons de Ghoul die samensmolt met een boom, vertel meer over de krakkemikkige radiostations met stokoude jazz.

Tegelijkertijd houdt de serie het zo nog wel behapbaar: er is absoluut wat ruimte voor dat post-apocalyptische circus, maar de show schiet er niet in door. Het verhaalt vooral over de belevingen van onze drie hoofdpersonages. 

De Fallout-serie werkt net zo goed voor non-kenners

Zodoende staat de Fallout-serie uitzonderlijk goed op zichzelf. We zien nieuwe personages met hun eigen (zwartgallige) verhalen in een onmiskenbare Fallout-setting. Het veelvoud flashbacks maakt het voor buitenstaanders ook duidelijk hoe deze wereld tot stand kwam — in ieder geval duidelijk genoeg om ook zonder game-kennis binding te kunnen vinden met de wereld en diens bewoners. Sowieso verdient vrijwel de gehele cast lof voor hun toewijding: iedere prominente verschijning op het scherm overtuigt als een Fallout-personage.

Doordat de serie in essentie meerdere protagonisten volgt, vertelt het ook over de verschillende wereldbeelden van Fallout. De een meent dat er nog een mensheid te redden valt, de ander is al meerdere decennia aan afzien en verraad rijker. In de games mogen spelers zelf bepalen hoe ze in de wereld stappen, maar voor de kijker worden er netjes meerdere perspectieven voorgeschoteld. En net als het bronmateriaal is de Fallout-serie heerlijk grijs in al diens ethische kwesties.

Specifieke kennis over de games wordt weliswaar beloond met allerlei subtiele en minder subtiele verwijzingen, maar het blijft wijs genoeg wel bijzaak. Ook zonder alle herkenning staat Fallout overeind als een post-apocalyptische serie met een eigen smoel en stem. Dat is een westernverhaal rijk aan interessante figuren, duistere humor en een handvol radioactieve avontuurtjes aan het einde van de wereld — precies zoals een Fallout moet zijn. 

Een fraai (en het enige) uithangbord voor Fallout

Niet voor niets bleek de Fallout-serie direct een aanlokkelijk uithangbord voor de franchise. Kort na het verschijnen van het eerste seizoen op Prime Video, leefden de laatste vier Fallout-games ineens op: de spelersaantallen op Steam werden medio april 2024 ruim verdrievoudigd. Dat zijn op zijn minst opmerkelijke pieken voor games tot wel vijftien jaar oud.

Ook dat onderstreept: de serie herinnert gamers aan hun bestaande liefde voor Fallout, terwijl het ongetwijfeld ook buitenstaanders geprikkeld moet hebben om “dan toch maar eens” een van de games te proberen. 

Op de redactie van Pixel Vault waren we in ieder geval goed te spreken over wat de Fallout-serie heeft neergezet, voor zowel de bestaande als nieuwe belangstellenden. Het eerste seizoen bleek een lekker stukje fanservice met de juiste tone-of-voice, maar dan wel op een manier die ook non-kenners met open armen verwelkomd en vasthoudt. 

Wij zeggen: kom maar door met dat beloofde tweede seizoen. Het duurt toch nog wel even voordat we een nieuwe Fallout-game krijgen — en tot die tijd heeft dit in ieder geval de sfeer en droge humor die de games minstens zo goed neerzetten. Bijkomend voordeel: nu kent iedereen Fallout, dus dan mag de serie ons heus wel naar wat raardere plekken en personages brengen, zonder de nieuwkomers direct af te schrikken.