IFFR, welkom in het land van de tijger

Na twee jaar keerde het grootste filmfestival van het land terug

Revoluties, het herstellen van familiebanden, een roadmovie vanuit het perspectief van een ezel en een focus voor films uit Azië. Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) is terug en groter dan ooit. Na twee online edities en een hybride editie vierde het festival deze maand haar 52e verjaardag.

Het IFFR behoort samen met het Nederlands Filmfestival en het documentaire filmfestival IDFA tot de drie grootste filmfestivals van het land. Van deze drie is het festival in Rotterdam de grootste in zowel programmering, locaties als (internationale) gasten. Het festival is een begrip in Rotterdam. Waar je ook bent in de stad, het IFFR is niet te missen. Het begint al wanneer je het Centraal Station uitloopt. Midden op het Stationsplein staat het logo van het festival, een grote tijger, klaar om je welkom te heten.

Enter the Tiger

Sinds de beginjaren van het festival prijkt er elk jaar een tijger op de poster van het festival. Hoewel je niet snel het verband zou leggen tussen Rotterdam en een tijger, zit er toch een interessant verhaal achter. Kunstenaar Evert Maliangkay die de eerste posters ontwierp, liet zich voor het ontwerp inspireren door de bekende brullende leeuw van MGM studios.

De tijger die voor het IFFR wordt gebruikt is er niet zo maar een. Het is namelijk een Bengaalse tijger, een bedreigde diersoort die vooral nog in India en Bangladesh voorkomt. De link die vanuit het festival met deze tijger wordt gelegd is dat de films die op het festival vertoond worden ook een beetje een bedreigde diersoort zijn. Want de meeste films die op het festival vertoond worden, zijn meestal geen kaskrakers.

Van blockbuster tot micro budget

Het programma van het IFFR is groot en divers. Tien dagen lang kun je van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat films kijken. Er zijn honderden films die ieder een bepaalde smaak aanspreken, het is letterlijk voor ieder wat wils. Van een heuse blockbuster uit Egypte (waar ik je aan het eind van dit artikel iets meer over zal vertellen) tot films die met een micro-budget zijn gemaakt of waarin een ezel het hoofdpersonage is.

Een voorbeeld van zo’n kleine film is LOLA. Dat is een science fiction film die gefilmd is met een 16mm zwart-wit camera. In deze film wordt het verhaal verteld van twee zussen die een machine bouwen die ze Lola noemen en waarmee ze radiosignalen en tv-beelden uit de toekomst kunnen ontvangen. Het is een creatieve manier om het concept van tijdreizen te onderzoeken en de vraag te beantwoorden wat er gebeurt als je met de kennis uit de toekomst zaken in het heden gaat veranderen.

Dit jaar was er op het festival ook een film waarin een dier namelijk een ezel, genaamd EO, het hoofdpersonage was. In deze roadmovie volg je EO, een ezel die is opgegroeid in een Pools circus. Wanneer het circus wordt opgedoekt maakt EO een lange tocht door Europa waarin hij verschillende personen tegenkomt. Van mensen die het allerbeste met hem voorhebben tot mensen die hem mishandelen. Het is een interessante film die je laat nadenken over hoe onze maatschappij dieren behandelt. De film heeft veel prijzen in de wacht gesleept en maakt komende maand zelfs kans op de Oscar voor beste niet-Engelstalige film. 

Limelight

Zo’n groot en divers programma kan nogal overweldigend zijn als (nieuwe) bezoeker. Het is daarom fijn dat je de synopsis van een film kunt lezen of trailer kunt bekijken en op basis daarvan (met wellicht een beetje hulp van IMDb) je keuze kunt maken.

Op zich is dat een goede manier. Maar dat wil niet uitsluiten dat je voor soms prettige of onprettige verrassingen komt te staan. Voor degenen die het zekere voor het onzekere willen nemen of voor de newbie’s op het gebied van arthouse films, heeft het festival een leuke en handige oplossing: de Limelight selectie.

Alle films die op het festival vertoond worden, vallen onder een programmaonderdeel. Dat kan aan de hand van een thema zijn of de lengte van de film. Films die onder de noemer Limelight vallen, zijn de wat meer toegankelijke films. Deze hebben op andere festivals een prijs gewonnen en spreken een wat breder publiek aan. En het zijn films die zo goed als zeker hun weg naar een (arthouse) bioscoop bij jou in de buurt zullen vinden. Enkele voorbeelden van films die in het verleden in de Limelight selectie zaten zijn The Shape of Water, Lady Bird en Free Fire.

Asian representation

Het programma van IFFR bevat ruim 400 onderdelen. Naast heel veel films zijn er ook verschillende VR installaties, lezingen en performances te zien. Wat opvalt aan de programmering is het grote aandeel aan Aziatische invloeden. Deels is dit te danken aan de oprichter van het IFFR, Hubert Bals. Hij had het doel om films onder de aandacht te brengen die nergens anders te zien waren waarbij films uit Azië een van de speerpunten waren. Dat is zeker gelukt. In de jaren dat ik naar het festival ben geweest ontdek ik elk jaar nieuwe genres en filmmakers.

Dat er veel Aziatische films te zien zijn, is niet een hele grote verrassing. De Aziatische cinema heeft een hele lange geschiedenis, maar sinds de release van films als Crazy Rich Asians en Parasite heeft het de afgelopen jaren een enorme boost gekregen. Die boost is nog steeds aanwezig met actuele voorbeelden als RRR en Everything, Everywhere all at Once. Deze films hebben de afgelopen maanden meerdere prijzen in de wacht weten te slepen.

Om de Aziatische cinema nog wat meer extra aandacht te geven is er op het festival ook een prijs voor de beste Aziatische film van het festival. Het IFFR reikt deze in samenwerking met NETPAC (een netwerk ter Bevordering van de Aziatische Cinema) uit. Dit jaar ging de eer naar de film Whispering Mountains.

Een paar tips

Het International Film Festival Rotterdam biedt voor ieder wat wils. Voor de doorgewinterde cinefiel tot personen die nog alles te ontdekken hebben over film. Het festival is zeker een bezoekje waard of om als vrijwilliger een paar dagen te werken waarbij je als tegenprestatie gratis naar de film mag.

Een aantal van de films die te zien waren op het IFFR zullen hun weg vinden naar de bioscoop, arthouse streamingdiensten of naar het video-on-demand platform van het IFFR zelf, IFFR Unleashed. Om je wat op weg te helpen met je keuze heb ik hieronder nog een paar kijktips voor je.

The Whale

Als je in de jaren ‘90 bent opgegroeid, dan weet je wie Brendan Fraser is. Met films als Encino Man, Blast from the Past en natuurlijk The Mummy films was hij een tijdlang een van de meest bekende acteurs op de planeet. Na enkele jaren in de luwte keerde hij het afgelopen jaar terug in de spotlight met zijn rol in The Whale. Hierin speelt hij Charlie een docent Engels die lijdt aan een zeer ernstige vorm van obesitas en die aan het proberen is om zijn relatie met zijn tienerdochter Ellie (Sadie Sink) te herstellen.

Ik ben een liefhebber van de films van regisseur Darren Aronofsky en A24, mijn verwachtingen waren hoog waardoor het dus alleen maar kon tegenvallen. Maar niets was minder waar. The Whale is een hele mooie film met heel veel verschillende emoties die je aan het denken zet en die je na het zien ervan nog wel even bijblijft.

Kira & El Gin

Kira & El Gin is een antikoloniaal drama uit Egypte. Het verhaal is gebaseerd op het boek 1919 van Ahmed Mourad. Het verhaal speelt zich af tijdens de Egyptische onafhankelijkheidsstrijd in de jaren twintig van de vorige eeuw. In de film volgen we de strijd van een groep vrijheidsstrijders in hun plannen en pogingen om Egypte te bevrijden van de Britse bezetter.

De film is gebaseerd op waargebeurde feiten. Tijdens de film wordt er met spraak en foto’s verwezen naar protesten en andere gebeurtenissen uit die tijd. Met een speeltijd van bijna drie uur is het een lange film, maar wel een waarbij je dat niet merkt. De film heeft een goed tempo en een fijne mix van actie, spionage en drama. Het is de duurste Egyptische film ooit gemaakt en het is mooi om te zien dat dit soort films niet alleen in het westen gemaakt kunnen worden. Kira & El Gin is een mooie film en een die het verdient om door een breder publiek te worden gezien.

Wat was jouw favoriete film van het afgelopen IFFR of wat is jou favoriete (arthouse) film? Laat het ons weten in de reacties!