Terug naar de nineties met Jagged Alliance 3

Als je het hebt over een tactische RPG waar je met een klein clubje soldaten turn-based gevechten uitspeelt, dan kom je snel op XCOM uit. Toegegeven: de eerste XCOM kwam een jaar eerder uit dan Jagged Alliance, dat verscheen in 1995, maar de serie is daarmee niet minder fundamenteel voor het genre. Helaas kent de franchise een moeizame geschiedenis, met recente spin-offs die het allemaal net niet of helemaal niet waren. Jagged Alliance 3 kunnen we niet in die categorie plaatsen. 

Iedereen kent het wel: je vader is de president van een land en hij wordt ontvoerd door lokale milities die de macht willen grijpen. In plaats van dat ze hem meteen omleggen, krijg je echter nog de kans om een huurlingenlegertje te verzamelen om achter je vader aan te gaan en de macht in het land terug te grijpen. Huurlingen voor je karretje spannen is geen probleem, want het land is rijk aan diamanten en daar zijn deze trigger happy veteranen dol op. Oké, misschien is dit niet het meest herkenbare levensverhaal voor jou persoonlijk, maar het is wel het verhaal dat we al zo vaak hebben gezien in films en games. Voor het script hoef je Jagged Alliance 3 dus niet te spelen, maar achter dit generieke verhaal gaat een tactische RPG schuil die wel de moeite waard is.

The 90’s called, they want their mercenaries back

Voor je de president kunt redden, moet je dus wel eerst wat huurlingen inhuren. Dat gebeurt via een interface die je mee terug neemt naar de jaren 90. Het is retro en lekker onhandig allemaal. Je moet vaak net een muisklik te veel doen om bij het juiste menu uit te komen. Dat zorgde er ook voor dat ik bij mijn eerste sessie miste dat je zelf een huurling kunt maken en toevoegen aan je squad. Gelukkig heeft de game een breed portfolio aan schietgrage geweldenaars die maar wat graag koppen doen rollen in ruil voor een duit in hun zakje. Ook aan deze personages zie je dat ontwikkelaar Haemimont Games de originele games eer aan wil doen, want een aantal bekende gezichten keren terug in dit officiële derde deel. 

Barry, Buns, Igor en nog een heel rijtje aan stoere namen kunnen we zo langs de personages uit de vorige games leggen. Zij vormen een feest van herkenning voor iedereen die de eerdere games heeft gespeeld. Daarnaast zetten ze ook de toon tijdens de gevechten en ontmoetingen in de game met stoere praat en slechte grappen. Het past allemaal precies in het plaatje van een game waarin je met een stel huurlingen op pad bent die duidelijk niet in de echte wereld leven en daardoor gelukkig ook nooit trauma’s oplopen, hoeveel mensen ze ook omleggen. 

Geen Oscarwaardig epos

Hoe je het overnemen van de fictieve republiek Grand Chien aanpakt, is voor een groot deel aan de speler zelf. Op campagneniveau beweeg je je squad of later zelfs meerdere squads over een kaart die wat weg heeft van een potje zeeslag. De wereld is opgedeeld in vakjes die een letter en een nummer hebben en zo worden ze ook aangeduid in de missies die je krijgt. Aan jou om uit te vinden of de president zich op het vakje N4 bevindt of dat hij daar allang niet meer is. Het geeft je de vrijheid om je eigen campagne vorm te geven met de huurlingen die jij kiest en vervolgens bepaal je welk pad ze bewandelen. Hierdoor kun je de game prima meerdere keren doorspelen, met telkens een andere ervaring. 

Uiteraard blijven de missies en interacties met de lokale bevolking grotendeels hetzelfde, al gaat de game dieper in het RPG-genre dan ik verwachtte. Tijdens het overnemen van gebieden, steden en diamantmijnen krijg je na de gevechten uitgebreid de tijd om levels te verkennen, extra loot te vinden en te praten met de mensen die in Grand Chien wonen. Via deze dialogen krijg je ook extra zijmissies en moet je soms lastige keuzes maken. Ga je voor een goede beloning of investeer je in het vertrouwen van de inwoners van Fleatown? Ja, dit is een echte naam van een dorpje in de game. Zoals gezegd: het verhaal is geen Oscarwaardig epos en dat geldt ook voor de worldbuilding. 

Geen procentenspelletje, maar gelukkig wel mods

Waar de game het van moet hebben zijn uiteindelijk de turn-based gevechten die de oude Jagged Alliance-games, maar ook XCOM of Silent Storm, zo tof maken. Niet je reactievermogen of goed kunnen richten, maar het positioneren van je manschappen en tactisch inzicht zijn de doorslaggevende factoren in deze games. In Jagged Alliance 3 is ervoor gekozen om hier niet te veel een procentenspelletje van te maken, maar je alleen een globaal idee te geven of een schot raak zal zijn of niet. Toen ik de ontwikkelaars van Haemimont Games vorig jaar sprak op gamescom, vertelden ze dat ze af willen van de percentages bij elk schot, om je meer het gevoel te geven van een dynamisch vuurgevecht. 

Dat zorgt ervoor dat je ook met regelmaat een schot mist, omdat je geen idee hebt of de raakkans 20 procent, 50 procent of 90 procent is. De raakkans wordt namelijk wel op traditionele manier berekend, alleen zie je deze niet meer. Het enige waar je op af kunt gaan is de inschatting van de geselecteerde huurling, die iets zal zeggen als “Good position to shoot” als zijn raakkans hoog is. Gelukkig ondersteunt de game mods en kun je deze percentages gewoon weer aanzetten met een klik op de knop in de Steam Workshop. De game wordt er wel wat makkelijker van, maar als je echt niet zonder kunt, is die optie er dus. Ikzelf kon niet echt zonder, omdat je uiteindelijk in een tactisch spel toch je winkansen wil optimaliseren. 

Helaas zijn er ook wat puntjes waarop een mod installeren noodzakelijk is. Met name op het gebied van stealth kwam ik daar niet onderuit. Zoals je je kunt voorstellen werkt een guns blazing-tactiek niet als je het met vier manschappen opneemt tegen een twintigtal militanten. Een beetje stealth is dan wel op zijn plaats, om te zorgen dat het dubbeltje jouw kant opvalt aan het einde van het gevecht. Helaas gebeurt deze stealth-gameplay niet om de beurt, maar in realtime. Dat betekent dat als je op een vijand afloopt en je moet klikken om een aanval uit te voeren, hij zich meestal alweer heeft omgedraaid terwijl jij aan het rommelen was in het schietmenu. Een pauzeknop kan dit verhelpen, maar daar heb je dan dus wel een mod voor nodig. Erg irritant, maar gelukkig door de mod-ondersteuning niet onoverkomelijk. 

Het leven van een virtuele huurling is zo slecht nog niet

De game voelt en ademt het Jagged Alliance van vroeger, compleet met hier en daar een ontbrekende functie of omslachtige menu’s. Dat helpt bij de nostalgie, maar niet altijd bij de speelbaarheid van de game. Zo moet je zelf uitzoeken hoe je bij het wapensmid-menu komt of waar je munitie vandaan kunt halen. Eenmaal daar gekomen vind je genoeg opties om elke gun op maat te maken voor je gekozen huurlingen, maar dat moet je dus wel even zelf uitvinden. Toch staat er ondanks deze minpuntjes een strategiegame die je wilt blijven opstarten en waarin je uren kunt doorbrengen om Grand Chien je letterlijk en figuurlijk eigen te maken. 

Conclusie

Haemimont Games raakt met Jagged Alliance 3 precies die nostalgische snaar waar fans van de eerdere games in de franchise gevoelig voor zijn. Dat maakt de game bij vlagen wel wat omslachtig en ontoegankelijk. Als je je daar aan over kunt geven en de Steam Workshop weet te vinden, is dit een game waar we er nog maar weinig van zien verschijnen. Een degelijke turn-based RPG waarin je niet met zwaarden of superkrachten vecht, maar met stoere huurlingen en slechte oneliners.

Pluspunten

• Vrijheid om campaign zelf in te delen
• Huurlingen zijn unieke (terugkerende) personages
• Slaagt met een 10 voor nostalgie
• Mod-support

Minpunten

• Omslachtige menu’s
• Geen pauzeknop tijdens stealth-acties
• Verhaal en setting cliché en oppervlakkig