De beste documentaires van IDFA 2021

Een kijkje nemen in het leven van iemand anders, nieuwe dingen leren of tot ontdekkingen komen: dat is wat ik het meest waardeer aan een mooie documentaire. In dat geval  ben je op IDFA aan het juiste adres. Afgelopen maand vond in onze hoofdstad de 34e editie van het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA) plaats. Dit jaar gelukkig niet alleen met een online programma, maar ook weer een fysieke editie.

IDFA heeft een groot en divers programma. Er is voor elk wat wils. Van films over revoluties en het klimaat tot het simpelweg  dekken van tafels: IDFA heeft het allemaal. Veel van de films die te zien waren op het festival zullen de komende maanden in de bioscoop, op televisie of op streamingdiensten verschijnen. Om je op weg te helpen heb ik een aantal documentaires op een rij gezet die zeker de moeite waard zijn om te kijken.

Revolution of Our Times geeft een inkijk in de protesten in Hong Kong in de periode van 2019 tot 2021. Het begon als een klein protest tegen een uitleveringswet. Deze wet zou China het recht geven om Hongkongse verdachten op te pakken en te berechten. Gaandeweg werden de protesten groter en ging het om meer dan alleen deze wet. Het werd een strijd om de autonomie van Hong Kong en tegen de Chinese onderdrukking.

De film is opgedeeld in negen hoofdstukken. Elk hoofdstuk behandelt een bepaald punt in het protest en de mensen die er deel van uitmaakten. Filmmaker Kiwi Chow heeft voor de film gebruik gemaakt van beelden die zelf zijn geschoten door protesteerders. Hierdoor krijg je als kijker een realistisch beeld van de protestbeweging. Revolution of Our Times is een mooie maar ook heftige documentaire waarin je mensen letterlijk ziet vechten voor hun vrijheid en controle over hun eigen toekomst.

De hoofdrol in deze film is voor Melati Wijsen. Zij is een jonge activiste uit Indonesië. Samen met haar zus voerde ze in Bali campagne tegen het eenmalig gebruik van plastic tassen. De campagne was succesvol, want sinds 2018 geldt er op het eiland een verbod op het gebruik van wegwerpplastic.

Melati reist de wereld rond om zes andere jongeren te ontmoeten die zich ook inzetten voor een bepaald doel. Ze voeren onder andere campagne voor vrouwenrechten, het klimaat, vrijheid van meningsuiting en het redden van vluchtelingen op de Middellandse zee. De film laat zien hoe deze jongeren zijn begonnen en wat hen motiveert. Bigger Than Us is een film die laat zien dat je niet veel nodig hebt om iets op te starten en dat je met kleine stapjes een bhttp://RO: https://www.youtube.com/watch?v=QbTJiAKvww0ijdrage kunt leveren om de wereld een stukje mooier te maken.

Housewitz is de nieuwste documentaire van Oeke Hoogendijk. Je kent haar misschien van de documentaireserie Het Nieuwe Rijksmuseum. Housewitz is een intiem portret over haar moeder Lous die al tientallen jaren haar huis niet is uit geweest. Lous heeft een terugkerende nachtmerrie waarin ze niet meer weet hoe ze thuis moet komen. Net zoals op de dag dat ze als Joods meisje werd gedeporteerd.

De film start als een observatie van een vrouw op leeftijd die thuis blijft en tv kijkt met haar kat. Langzaam verandert de film in een intiem portret van een vrouw die dagelijks leeft met herinneringen aan de Holocaust. Het is een film die ontroert maar waar ook momenten van humor en blijdschap te zien zijn.

Handbook is een film van filmmaker Pavel Mozhar en de winnaar van de prijs voor beste korte documentaire op het festival. Vanuit zijn kamer in Berlijn volgt hij de ontwikkelingen in zijn thuisland Belarus. In 2020 waren er in Minsk hevige protesten tegen de herverkiezing van president Loekasjenko. Tijdens deze protesten werden ongeveer zevenduizend demonstranten opgepakt door de oproerpolitie.

Op het internet zijn er honderden getuigenissen te vinden van demonstranten die vertellen over wat ze in gevangenschap hebben meegemaakt. Tijdens het lezen van deze getuigenissen ontdekt Mozhar een systematiek achter de onderdrukking. Hij tovert zijn kamer om tot studio waarin hij op basis van de getuigenissen die worden voorgelezen de gebeurtenissen in de gevangenis naspeelt. Dit zorgt voor een vreemde situatie. Aan de ene kant lijkt het op een instructievideo, maar in combinatie met het voorlezen wordt het al snel heel pijnlijk.

Tussen alle intense en treurige documentaires heeft IDFA elke editie ook een aantal luchtige films in de aanbieding. Set! is er een van. De film gaat over het dekken van tafels. Tijdens de Orange County Fair is er een wedstrijd tafel zetten die door de deelnemers “De Olympische Spelen van het tafel zetten” wordt genoemd.

Minimaal zes maanden voordat het evenement plaatsvindt bereiden de deelnemers zich al voor. Bij het dekken van een tafel is elk detail belangrijk: van het gebruik van het juiste bestek tot de lengte van het tafelkleed. Tijdens de voorbereidingen vertellen de deelnemers hoe ze hun passie voor tafel dekken ontdekten. Daarnaast delen ze ook hun creatieve ideeën en geven ze hun eerlijke mening over concurrenten. Het is een leuke en grappige documentaire over een alledaags onderwerp dat zeer serieus genomen wordt.

Natuurlijk zijn er nog veel meer mooie films die op IDFA hebben gespeeld. Bijvoorbeeld Writing with Fire, die de publieksprijs in de wacht heeft gesleept. Of Mr. Landbergis, die de prijs voor beste film in de internationale categorie heeft gewonnen. Wat is jouw favoriete documentaire? Laat het weten in de reacties hieronder.