Beeld: Chris Murray via Unsplash.
“Aaaargh”
Het verhaal achter de Wilhelm Scream
Beeld: Chris Murray via Unsplash.
De grootste inside joke in Hollywood
De Wilhelm Scream: misschien wel het meest iconische geluidseffect in de filmgeschiedenis. Vrijwel iedere filmkijker heeft het weleens gehoord, of ze zich er bewust van waren of niet. Maar waarom duikt deze schreeuw van pijn, verrassing en ongeloof zo vaak op in zoveel verschillende films? Wanneer is dit begonnen? En waar komt de originele schreeuw vandaan? Lig jij hier ook wakker van? Waarschijnlijk niet, maar desondanks hebben we bij Pixel Vault de antwoorden op deze vragen uitgezocht.
Dat leidt ons langs een lange historie van krokodillen, studio-archieven en pretparkattracties. Maar laten we beginnen bij het begin: de afwerking van twee westernfilms die samen tot de legendarische schreeuw leidden.
De schreeuw is al gebruikt in meer dan 400 films.
Beeld: Miguel Alcântara via Unsplash
Beeld: Miguel Alcântara via Unsplash
Oorsprong in het Wilde Westen
De opkomst van de bekende gil begon in de jaren ‘50 van de 20e eeuw, met een opname van geluidseffecten voor de film Distant Drums (1951). In de film wordt een soldaat, al wadend door een rivier, gebeten door een alligator, en slaakt hij een kreet terwijl hij onder water wordt gesleurd. De audio voor deze scène werd later in post-production opgenomen, en in deze opgenomen verzameling bevond zich als nummer vijf van de zes verschillende takes de Wilhelm Scream.
Omdat geluidseffecten toentertijd ontzettend duur waren om te maken, werd audio vaak hergebruikt. Zo ook in de Western film The Charge at Feather River (1953). Een personage met de naam Wilhelm wordt in zijn dijbeen getroffen door een pijl en schreeuwt het uit van pijn met dezelfde schreeuw uit Distant Drums.
Dé inside joke van Hollywood
Gek genoeg kwam de daadwerkelijke benaming van het geluidseffect pas later, met behulp van sound designer Ben Burtt. Hij vond de opnames van de schreeuw in het studio-archief van Warner Brothers, en besloot het geluidseffect te gebruiken in Star Wars (1977), als een verwijzing naar een onderling grapje tussen hem en zijn studiegenoten, die het geluid al vaker hadden verwerkt in hun studentenfilms. Burtt doopte het geluid om naar de Wilhelm Scream, vernoemd naar het personage uit The Charge at Feather River. Het werd een kenmerk van zijn stijl. In de film kun je de schreeuw horen wanneer een Stormtrooper door Luke Skywalker wordt neergeschoten en hij van een verhoogd platform in de Death Star de diepte in valt.
In de volgende tientallen jaren gebruikte Burtt het geluid in meerdere van de films waar hij aan werkte, waaronder de rest van de Star Wars-franchise, de Indiana Jones-franchise, Die Hard with a Vengeance (1995), Anchorman (2004), The Fifth Element (1997) en nog veel meer. Als gevolg hiervan begonnen andere filmmakers het geluid ook te gebruiken in hun films en zo werd het een soort traditie voor mensen in de industrie. Deze traditie wordt tot op de dag van vandaag nog doorgezet, zoals in Toy Story 4 (2019) en Indiana Jones and the Dial of Destiny (2023).
Het werd een soort traditie voor mensen in de industrie, die tot op de dag van vandaag nog wordt doorgezet.
Beeld: Avel Chuklanov via Unsplash
Beeld: Avel Chuklanov via Unsplash
De verspreiding van de schreeuw
De schreeuw is volgens The National Science and Media Museum in Engeland al gebruikt in meer dan 400 films, van animatiefilms tot de Marvel Cinematic Universe, en van Lord of The Rings tot de films van Quentin Tarantino. Ook hebben de stembanden van Wilhelm uitstapjes gemaakt buiten de filmwereld. De soundbite is opgedoken in meerdere tv-series, video games en werd een meme in Youtube video’s wanneer iemand ergens vanaf viel of neergeslagen werd. Zelfs sommige pretparkattracties en reclamespotjes hebben er gebruik van gemaakt.
In 2023 is het geluid ook vrijgegeven onder het publieke domein, wat betekent dat iedereen het mag gebruiken zonder dat daar rechten voor nodig zijn.
Maar wiens stem is het toch?
Er is jarenlang niet veel bekend geweest over de acteur achter de schreeuw. Burtt zelf heeft veel onderzoek gedaan, en via een oude oproep van Warner Brothers om geluidseffecten op te nemen voor Distant Drums kwam hij uiteindelijk bij de naam Sheb Wooley terecht. Wooley was een acteur en muzikant, voornamelijk bekend van de Western televisieserie Rawhide (1959).
In 2023 is de gehele opname van alle zes de kreten online gezet door Craig Smith, een oud-student van de USC School of Cinematic Arts. Deze opname was gedoneerd aan de school nadat de originele eigenaar van het materiaal, een klein bedrijf dat Sunset Editorial heette, werd opgedoekt. De originele opname kan je hier beluisteren.
Kende jij de Wilhelm Scream al? Neem nog eens een kijkje naar je favoriete film en wie weet hoor je hem opeens terug. Laat in de reacties horen waar jij hem hebt horen opduiken!
