In gesprek met Internationaal Filmfestival Assen

Vorig jaar organiseerden ze hun jubileumeditie met een recordaantal bezoekers, twee dagen later werd de intelligente lockdown aangekondigd. Veel festivals wijken nu uit naar online platforms om hun programma te kunnen draaien, zo ook Internationaal Filmfestival Assen | Vrouw & Film (IFA). Pixel Vault vroeg artistiek leider en programmeur Henriëtte Poelman hoe zoiets voor én achter de schermen nou in zijn werk gaat en wat we dit jaar van het programma van IFA kunnen verwachten.

Internationaal Filmfestival Assen werd opgericht in 1980 en vierde afgelopen jaar dus haar veertigste jubileum. Elk jaar in maart worden drie dagen lang films gescreend waarin vrouwen – zowel voor als achter de camera – centraal staan. Met een gevarieerd programma draagt IFA bij aan de versterking van de positie van vrouwen in de filmwereld. Door dit jaar voor het eerst volledig online te gaan, biedt het IFA hun verdiepende programma aan een grote groep mensen aan; spannend, maar zeker ook vol kansen.

‘Het programma van IFA bestaat uit een selectie (lange) films, aangevuld met inleidingen en panelgesprekken, de twee kortefilmcompetities Kersvers en Noordsterren en het randprogramma Contour – die hebben elk een eigen programmeur. 

Voor de filmselectie hou ik het hele jaar in de gaten wat voor films er uitkomen op de grote internationale festivals, en welke in Nederland op stapel staan en we als voorpremière kunnen laten zien. In het najaar gaat het film-scouten een versnelling hoger, en kijk ik meerdere films per dag. Eigenlijk ben ik het hele jaar voor het festival aan het werk, want zodra een festival is afgelopen volgt de hele afhandeling en kijk ik samen met de zakelijk leider al snel weer vooruit, naar de editie het jaar daarop.’

‘We willen vooral de positie van vrouwelijke filmmakers versterken, hen een podium geven. We tonen films van vrouwelijke regisseurs, schrijvers, maar ook films die verteld worden vanuit een vrouwelijk perspectief. Daarmee is het ons doel om te laten zien dat er heel veel sterke films door vrouwen worden gemaakt. Het valt dan des te meer op dat in het reguliere bioscoopaanbod weinig films van vrouwelijke makers draaien. Wat betreft thema hoeft zeker niet elke film een feministisch of emancipatoir thema te hebben, maar elke film draagt op een eigen manier bij aan een meer inclusieve kijk op de wereld.’

Stilbeeld uit Once Upon A Time in Venezuela van Anabel Rodríguez Ríos | foto door John Marquez.

‘Met IFA Perspectief plaatsen we elk jaar een film in perspectief, met behulp van een panel: wat vertelt de film, wat heeft dat met ons te maken en met de wereld om ons heen? Vaak is dit een film die inspeelt op een actueel debat, zoals vorig jaar Bombshell (2019, reg. Jay Roach; #metoo) en het jaar daarvoor Girl (2018, reg. Lukas Dhont; representatie in film). 

Dit jaar is het een wat oudere film: toen The Piano uitkwam, werd de film als zeer feministisch bejubeld, maar ondertussen is het bijna dertig jaar later. Hoe kijken we daar nu naar, vinden we wat er toen over The Piano gezegd is nog terecht? Een film is nooit neutraal maar wordt altijd gemaakt en bekeken door een bepaalde lens, met een bepaalde bagage. Het is daarom interessant om te kijken naar de beleving van het kijken van een film en naar de stand van de maatschappij.

The Piano is het hele weekend on demand te zien, maar op zondagmiddag kun je de film bekijken met aansluitend een gelivestreamd panelgesprek. Moderator Lotje IJzermans (VPRO’s Nooit meer slapen) gaat in gesprek met Vamba Sherif (schrijver van o.a. De Zwarte Napoleon), Gerlinda Heywegen (programmamaker, presenteert ook ons programma Decolonizing Pictures) en Nouchka van Brakel (regisseur, o.a. Van de koele meren des doods). Je kunt ook zelf meepraten via de chat!’

Stilbeeld uit The Piano van Jane Campion.

‘In samenwerking met de Roze Filmdagen tonen we de film De stad was van ons: radicaal feminisme in de jaren ‘70 (2020, reg. Netty van Hoorn). Deze documentaire gaat over de feministische beweging in de jaren zeventig waar veel initiatieven uit voortkwamen, waaronder IFA zelf. Een hele roerige tijd in de geschiedenis waar veel mensen tegenwoordig niet bij stilstaan of niks meer van weten. Er is zo hard gevochten voor sommige verworvenheden die nu vanzelfsprekend lijken, dat is mooi om bij stil te staan.

Verder presenteren we Ladies of Steel (2020, reg. Pamela Tola) namens het Noordelijk Filmfestival, dat zelf afgelopen november niet kon plaatsvinden vanwege de bioscoopsluiting. In deze prettig gestoorde film staat een vijfenzeventigjarige vrouw eindelijk op tegen haar kleinerende man, blikt ze terug op haar activistische jeugd en gaat ze op een roadtrip door Finland. De film is genomineerd voor een European Film Award voor beste komedie. 

Dit jaar werken we daarnaast voor het eerst samen met DocuDonna, een Italiaans documentairefestival voor vrouwelijke makers, dat net haar tweede editie heeft gehad. We selecteerden samen vier korte docu’s die daar hebben gedraaid, waaronder eentje van de Nederlandse Nathalie Faber, die je als één pakket tijdens IFA kunt bekijken.

Tot slot hosten we het spraakmakende The Dilemma of Desire (2020, reg. Maria Finitzo) in samenwerking met Movies that Matter, ingeleid door Linda Duits. Hierin staat het seksueel verlangen van de vrouw centraal; hoe zou de wereld eruitzien als het vrouwelijke verlangen net zo serieus zou worden genomen als het mannelijke? Meerdere mensen komen aan het woord, zodat het onderwerp van verschillende hoeken benaderd wordt.’

‘We vielen inderdaad gelukkig nét buiten de grens; IFA vond plaats in het weekend vóór de eerste persconferentie en er waren tijdens het festival nog nauwelijks maatregelen van kracht. We werkten in 2020 voor het eerst samen met Roze Filmdagen Amsterdam, die op de dag van hun opening hoorden dat ze niet door konden gaan. Terwijl wij een paar dagen eerder juist een recordaantal bezoekers ontvingen. Heel vreemd om de week zo door midden gehakt te zien worden.’

‘We hebben gelukkig een jaar gehad om erover na te denken. Natuurlijk zijn er veel aanpassingen gedaan, maar we zijn zeker trots op het programma en het festival dat er nu staat. Vanaf november hadden we ingezet op een hybride-editie, waarbij we de belangrijke (voor)premières in de bioscoop van DNK zouden kunnen tonen, met een aanvullend programma online. In december werd het vooruitzicht steeds somberder en in januari hebben we de knoop doorgehakt en gekozen voor een programma dat volledig online gehost kan worden. Daardoor hebben we meer internationale titels en minder voorpremières. Het grote voordeel daarvan is wel dat we meer films kunnen screenen die niet in Nederland zullen worden uitgebracht. Een uniek programma dus, met voor ieder wat wils.’

‘Eén van de grootste verschillen met het organiseren van een fysiek filmfestival is de communicatie met het publiek. De locaties, panels en catering vallen weg of moeten sterk aangepast worden, maar het betrekken van presentatoren en regisseurs wordt ook weer een stuk toegankelijker. Zo kunnen we bijvoorbeeld voor openingsfilm Kuessipan (2019) live bellen met Myriam Verreault, de Canadese regisseur van de film. Je kijkt op die manier hoe je het filmfestival op een andere manier kunt neerzetten dan normaal; we moesten anders gaan denken. Soms voelde het alsof we twee festivals tegelijk aan het voorbereiden waren, maar het voelt ontzettend goed als het je daardoor lukt om zoiets speciaals te organiseren!’

‘Als festivals het hebben over online, gaat het vaak over strakke planningen en screenings die echt aan een tijdvak vastzitten. Een film wordt dan overal op hetzelfde moment afgespeeld, zodat je het idee hebt dat je met z’n allen in een zaal zit. Dat werkt goed met een langer festival, maar omdat IFA maar drie dagen duurt, hebben wij er actief voor gekozen om films on demand aan te bieden. Als je een ticket voor een film koopt, kun je de film op elk gewenst moment binnen die drie dagen aanzetten, en ‘m één keer volledig kijken. Zo kun je ook ‘programmahoppen’ en verschillende films meepakken wanneer jij dat handig vindt. Bij een aantal films geeft de regisseur zelfs een mini-inleiding, die je automatisch ziet als je de film aanzet. 

Daarnaast presenteren we ook livestreams, vanuit DNK. Elke dag kun je op een vastgesteld tijdstip een bijzonder programmaonderdeel volgen: een film met een live interview er voor, of met een live panelgesprek na afloop, de prijsuitreiking van de kortefilmcompetities en een live muziekperformance bij stille films. 

Eigenlijk is mijn tip: doe de gordijnen dicht als je een film gaat kijken, zet je telefoon uit – en bestel onze speciale IFA borrelbox, zodat je toch een beetje het festivalgevoel kunt omarmen. Er is zoveel keus: zie het programma vooral als watch list; pik er een paar mooie films uit om tijdens het festival te streamen, en onthou de rest voor ooit. Natuurlijk hopen we wel dat we iedereen volgend jaar weer op locatie kunnen ontvangen. Dat geeft toch die speciale sfeer die je thuis nooit helemaal kunt nabootsen.’

Stilbeeld uit Kuessipan van Myriam Verreault | foto door Lauren Guerin.

‘Het is natuurlijk altijd moeilijk om een favoriet te kiezen, maar ik ben ontzettend blij met openingsfilm Kuessipan – dat is echt een pareltje. Ik was echt onder de indruk van de manier waarop het gefilmd en geacteerd is, van de nuance en de warmte. Het is een verfilming van verschillende korte verhalen in één en er zit ontzettend veel in. De titel is te vertalen met ‘nu is het jouw beurt om je verhaal te vertellen’, wat erg goed past bij wat we met IFA doen.

Je houdt er een heel hoopvol gevoel aan over en je merkt dat er veel liefde in zit. Het biedt ook een mooi contrast met de openingsfilm van vorig jaar [Antigone (2019, reg. Sophie Deraspe), red.], die heel vurig en activistisch was. In die zin is dat denk ik ook nodig voor dit jaar; centrale thema’s zijn het belang van vrienden en familie, je bewust zijn waar je vandaan komt en het vinden van je eigen pad. Ik denk dat het voor veel mensen een film is die nu echt resoneert.’

Over Henriëtte

Henriëtte Poelman is sinds 2018 bij IFA betrokken also programmeur en sinds 2019 ook als artistiek leider. Verder werkt ze voor het Noorderzon Festival en is ze redacteur van Schokkend Nieuws, het enige genrefilmtijdschrift van Nederland. Naast werken schrijft, leest, danst en duikt ze graag. Films en series kijken mag in dit lijstje natuurlijk ook niet onderbreken – het liefst zet Henriëtte iets verrassends op dat doet verwonderen en nadenken. 

[wpv-noautop]
{!{wpv-view name=’auteurs-onderaan-post’}!}
[/wpv-noautop]