De geschiedenis van LEGO Lord of the Rings: van Helm’s Deep tot Rivendell

Voor de prijs van een PlayStation 5, een halve rashond of honderdveertig frietjes met, kun je sinds maart ook een stad in Midden-aarde kopen, opgetrokken uit plastic steentjes. De set Rivendell (10316) bezorgt LEGO Lord of the Rings een nieuwe dageraad nadat de licentie een decennium lang sluimerde als een draak tussen zijn goud. Welke sets verschenen ook alweer in de eerste periodes en blijft de zon nog even op?

Negen jaar nadat Peter Jackson zijn Lord of the Rings-trilogie had afgesloten, verscheen The Hobbit: An Unexpected Journey in de bioscoop. Het is dan 2012. Nieuwe films betekent nieuwe fans, maar ook de oude werden niet vergeten. In een een-tweetje met Warner Bros. kocht LEGO de licenties voor beide filmreeksen die in de Third Age van Midden-aarde spelen. Over de geschiedenis van LEGO The Hobbit zal later een artikel op Pixel Vault verschijnen, maar nu richt de elf zijn pijlen op LEGO Lord of the Rings. Zo, dat was meteen de obligate verwijzing naar LEGO-las. Hebben we dat ook gehad. Door naar de bouwsteentjes.

Gotta catch ‘em all

De eerste serie van LEGO Lord of the Rings bestond uit zeven sets in een mooie prijsrange van twaalf tot honderddertig euro. Voor een kinderfeestje kon je het vrolijke Gandalf Arrives (9469) kopen en de AFOLs (Adult Fan of LEGO) met een grotere portemonnee konden zich uitleven met The Mines of Moria (9473) en The Battle at Helm’s Deep (9474). Alle sets die in 2012 uitkwamen waren gebaseerd op The Fellowship of the Ring en The Two Towers. Op bouwwerken uit The Return of the King moesten we nog een jaartje wachten.

De negen reisgenoten van het gezelschap zaten allemaal als LEGO-poppetje (minifig) in de eerste serie sets. Maar bij LEGO houden ze misschien nog wel meer van Deense Kronen dan van smørrebrød, dus om je gezelschap compleet te krijgen moest je vier verschillende sets kopen. Ka-ching!

De minifigs waren trouwens zonder uitzondering goed herkenbaar en zeer gedetailleerd. Ik vind de gezichtjes van toen minstens even goed als die van de minifigs die bij de huidige Rivendell-set zitten. De uitdrukkingen zijn iets serieuzer, maar dat komt misschien ook doordat het intermezzo in Rivendell relaxter was dan, pak ‘m beet, de aanval van de nazgûl bij Weathertop (9472) of de ontmoeting met Shelob (9470). Oh, wacht eens, dat is wel een Return of the King-set (maar niet in het boek). Het enige echte minpunt van de oorspronkelijke versies was dat de vier hobbits geen blote voeten hadden. Dit is in de Rivendell-set verbeterd door de beentjes een dubbele print te geven.

But my lord, there is no such force

Het vlaggenschip van de eerste serie was natuurlijk Battle at Helm’s Deep, een speelset die de essentie van het bolwerk uit de film goed weergaf. Unieke minifigs in deze set zijn Theoden, Haldir en een uruk-hai berserker met fakkel. Run, uruk, run! De muur waar de elfen op stonden, kon je uitbouwen met set 9471: Uruk-Hai Army. Twee extra stukjes muur zorgden voor de goede verhoudingen van je fort. Van Uruk-Hai Army wilde je sowieso meerdere dozen kopen, want hiermee kon je, zoals de naam al zegt, je leger uruks lekker uitbreiden. Bovendien kreeg je er Éomer bij en een generieke Rohan-boogschutter. LEGO introduceerde in de eerste serie sets ook de nieuwe paardjes die in tegenstelling tot hun voorgangers uit de vorige eeuw lekker konden steigeren.

Mocht je nog niet genoeg uruk-hai hebben (en wie heeft dat ooit?), dan kon je er nog The Orc Forge (9476) bij kopen. Deze geeft je niet alleen een extra voetsoldaat, maar ook de eerstgeborene: Lurtz. Dat is die reuze-uruk die Boromir in een speldenkussen verandert. Bovendien worden in de smidse de speciale schilden en helmen met het teken van Sarumans witte hand gesmeed. Die kleine stukjes plastic zijn intussen op de tweedehandsmarkt hun gewicht in goud waard.

They have a cave troll

De andere grote set die in 2012 uitkwam was The Mines of Moria. Omdat de mijnen lastig in een enkel gebouw waren te vatten, krijg je bij deze set vier losse bouwsels waarmee je de ondergrondse scènes na kunt spelen. Je kunt de emmer in de put laten vallen, Balins tombe openen en de zuilen op de galerij in laten storten. In deze set vind je naast Gimli en Legolas de unieke gezelschapsleden Pippin en Boromir. Zij voeren strijd met twee groene orcs en natuurlijk een maxifig van de cave troll.

In het kielzog van de eerste serie volgden eind 2012 nog een drietal polybags in het Lord of the Rings-thema. Polybags zijn plastic zakjes met één minifig en/of een klein bouwwerkje erin, meestal promotiemateriaal. Bij de preorder van de videogame van LEGO The Lord of the Rings kreeg je Elrond (5000202) zoals hij er in de proloog van The Fellowship of the Ring uitziet, een jonge versie dus. De andere polybags waren het gezellige Frodo’s Cooking Corner (30210) en Uruk-Hai with Ballista (30211). Yes, nog meer uruks!

Dat zijn geen piraten!

In juni 2013 kwam de tweede serie Lord of the Rings-sets uit. Het waren er slechts vier. Een teken aan de wand. Deze keer was het vlaggenschip van de serie daadwerkelijk een schip: Pirate Ship Ambush (79008). In deze set vind je een bescheiden army of the dead (de koning en twee soldaten) die het tegen twee orcs en hun ballista op de kade opnemen. Onze helden Aragorn, Legolas en Gimli zijn natuurlijk ook weer van de partij. Het piratenschip zelf was een van de betere nautische modellen die LEGO in welk thema dan ook had uitgebracht: een gestroomlijnd vaartuig met mooie stoffen zeilen en tjokvol details zoals een gevangengenomen Umbar-piraat en een landkaart van Gondor waar de invasie plaats moest vinden.

De twee kleinere sets in de tweede serie waren The Wizard Battle (79005) en The Council of Elrond (79006). Leuke speelsets met een paar unieke minifigs, te weten Arwen, Elrond en Saruman.

Doe mij er maar twee

De tweede serie werd afgerond met het merkwaardige Battle at the Black Gate (79007). Naast unieke minifigs van Gandalf the White en Aragorn met het teken van de witte boom op zijn borst, bevat deze set ook een prachtige minifig van de Mouth of Sauron. De wie? Je weet wel, dat personage dat niemand in de bioscoop heeft gezien, omdat hij alleen in de extended version van The Return of the King zat. Hartstikke leuk dat we die erbij kregen, alsmede een nogal random adelaar, maar waar was het leger van de vrije mensen? Geen soldaat van Rohan of Gondor te bekennen. Daarover later meer.

Het probleem van de Battle at the Black Gate-set is dat je er eigenlijk maar de helft van de poort mee kunt bouwen. De oplossing van LEGO was simpel en slechts een tikkeltje geldbelust: koop de set nog een keer en bouw de toren plus muur in spiegelbeeld! Technische gaatjes en pinnetjes om de twee halve poorten te koppelen werden al bijgeleverd, cadeautje! En je houdt er een dubbele Gandalf, Aragorn en Mouth of Sauron aan over. Wie wil dat nou niet?

Een encore van Saruman

Een maand na de tweede serie kregen we nog een toegift. En wat voor een. De imposante Tower of Orthanc (10237) is drieënzeventig centimeter hoog en heeft zes verdiepingen met zeer gedetailleerde interieurs. In de kelder zijn de hokken met wargs en bovenop kun je Gandalf the Grey neerzetten, net voordat hij door de adelaar wordt opgehaald. Grima Wormtongue is van de partij, alsmede een betere versie van Saruman dan die een maand eerder in The Wizard Battle verscheen: de corrupte tovenaar heeft hier een wit gewaad aan in plaats van een witte broek. Eén enkele orc completeert het vijftal minifigs. Een schamel aantal voor een set die destijds tweehonderd euro kostte. Wel kregen we er nog een brick-built ent bij. Leuk, maar meer orcs of uruks waren welkom geweest. De tens of thousands halen we zo niet.

En dat was het. De Lord of the Rings-licentie werd niet verlengd na 2013. LEGO zou nog wel een aantal jaren verdergaan met het ontwerpen en produceren van The Hobbit-sets, maar voor Frodo en vrienden was dit het einde van de reis. Tot afgelopen lente.

What’s not in the box?

LEGO heeft nooit bekendgemaakt waarom het bedrijf zo abrupt stopte met het Lord of the Rings-thema, maar dat zal vast aan de verkoopcijfers hebben gelegen. In de jaren tien was er geen eigen ridderthema, maar blijkbaar kon LEGO Lord of the Rings dat gat niet voldoende vullen om het rendabel te maken. De sets werden denk ik vooral door AFOLs gekocht en te weinig door/voor kinderen die gewoon met een paar naamloze ridders en wat trollen of orcs wilden spelen.

Om het ‘complete’ verhaal van de filmtrilogie te vertellen, had LEGO nog minstens één serie sets uit moeten brengen. Sets van Gandalf versus de Balrog, de Gouden Hal van Meduseld, Bag End, Minas Morgul en Barad-dûr, om er een paar te noemen. Waar zijn Faramir, Éowyn, Galadriel, Gothmog en de Witch-king of Angmar op zijn fell beast? Maar vooral: wat is er gebeurd met the great battle of our time bij Minas Tirith? De Witte Stad van Gondor schittert in afwezigheid, samen met zijn belegeraars en beschermers. Geen minifigs van Gondors wachters, Denethor en de Haradrim, of maxifigs van oliphaunts, helaas.

Ik ben bang dat de gaten in het verhaal nooit met LEGO-blokjes gevuld zullen worden. De revival van het Lord of the Rings-thema zal waarschijnlijk tot enkele BrickHeadz en Rivendell beperkt blijven. Dat het hele gezelschap in die set vertegenwoordigd is, is een veeg teken. Maar ach, geen slechte afsluiter natuurlijk. Ik heb alle oorspronkelijke Lord of the Rings-sets in de kast staan, maar er is nog wel een plekje over voor de woonplaats van de elfen.

Eerst even de helft van mijn hond verkopen.

LEGO is a trademark of the LEGO Group, which does not sponsor, authorize or endorse this web site.