Phoenix Wright: Ace Attorney – ontworpen als icoon

Meer dan twintig jaar later blijft het internet er vol mee staan

Hold it! Take that! En natuurlijk… Objection! De tekstballonnen van Ace Attorney zijn tot op de dag van vandaag een online icoon. De kreten van Phoenix Wright zijn dan wel bekend, maar de spellen zelf genieten een stuk minder bekendheid. Zijn de spellen net zo tijdloos als de uitroepen? Hoog tijd om de serie achter de memes eens onder de loep te nemen.

Elke paar maanden krijg ik weer op Steam de pop-up dat de Ace Attorney-trilogie in de aanbieding is. Ondanks dat ik ‘m al heb – twee keer zelfs – is het een goede halfjaarlijkse reminder dat deze spellen niet zomaar in de vergetelheid mogen raken. Dankzij de iconische uitroepen, de cartooneske personages en de steeds wildere verhaallijnen is Ace Attorney een serie die ik niet snel ga vergeten.

Achteraf gezien bleek Ace Attorney me stukken meer waard dan ik ervoor betaald heb. Voor minder dan twintig euro waagde ik in 2018 eens een poging. Ik ging erin om dat spel van de grappige memes maar eens te gaan verkennen, en ik kwam eruit met een nieuwe favoriete visual novel. Als ik iets aan mijn reis door Ace Attorney kon veranderen, had ik alleen mijn beginmoment veel verder terug in de tijd gezet.

Ace Attorney-game? Games? Wat is het nou eigenlijk?

De trailer ziet er verrassend modern uit voor een spel uit 2001. Dat komt doordat het de trailer is van de Ace Attorney Trilogy uit 2014, die de eerste drie spellen samenvoegt. Ace Attorney is namelijk geen losstaand spel, maar een serie die uit een flink aantal delen bestaat. De eerste drie titels zijn redelijk nauw met elkaar verweven en volgen elkaar chronologisch direct op. Vandaar dat juist die spellen gebundeld zijn. De trilogie is vrijwel op ieder platform te krijgen, dus als je ze wilt spelen, is dat geen enkel probleem. 

De Ace Attorney-trilogie volgt de jonge advocaat Phoenix Wright, een complete nieuwkomer in het veld. Rustig beginnen zit er niet in voor ‘m, want zijn eerste zaak is direct een moordzaak. Voor het geval je het je afvraagt: moord is een terugkerend thema in Ace Attorney-zaken. Phoenix moet zijn oude schoolvriend Larry Butz vrijpleiten van moord. Helaas voor Phoenix is hij actief in ‘s werelds minst samenhangende en meest corrupte rechtssysteem.

In de meeste moderne landen ben je onschuldig tot het tegendeel bewezen wordt. Niet in Ace Attorney. Om te zorgen dat rechtszaken sneller gaan, is iedereen in beginsel per definitie schuldig. O ja, en je hebt maar drie dagen om te bewijzen dat je cliënt het niet gedaan heeft, anders worden ze alsnog veroordeeld. Als klap op de vuurpijl is het niet genoeg om de onschuld van je cliënt te bewijzen; je moet ook kunnen aantonen wie het dan wél gedaan heeft. Ben ik even blij dat ik niet in de wereld van Phoenix Wright woon!

De wondere wereld van Ace Attorney

Over die wereld gesproken, de wereld van Ace Attorney is… apart, om het heel voorzichtig uit te drukken. Het is hoe men in 2001 dacht dat het jaar 2016 eruit zou zien. We zijn gelukkig een stuk verder gekomen dan de spellenserie dacht. De technologie is hier nooit veel verder gekomen dan de vroege jaren 2000, dus bereid je voor op GSM-telefoons en VHS-banden. 

Ace Attorney speelt zich af in Los Angeles, een hele specifieke versie daarvan welteverstaan. Volgens de serie zelf is dit een Los Angeles waarin “Japanse cultuur vrijuit bloeide en zich met de Amerikaanse cultuur vermengde.” Dus Californië ligt er een stuk… Japanser bij dan ik me herinner. Er zijn traditionele Japanse huizen, Yakuza én een clan van Japans aandoende mediums die Phoenix Wright speciale krachten geven bij zijn onderzoeken.

Een gemiddelde werkdag

Wacht, bovennatuurlijke krachten in mijn visual novel over advocaten? Jazeker! En die zijn ook behoorlijk handig! De gemiddelde Ace Attorney-zaak bestaat uit twee onderdelen: een gedeelte onderzoekswerk en een gedeelte in de rechtbank. Meestal begint een zaak heel gemoedelijk, tot er iemand dood neervalt en er iemand anders beschuldigd wordt.

En dus begint de onderzoeksfase. Meestal ga je eerst naar het plaats delict om daar alvast wat bewijs, ehm, mee te nemen. Juridisch gezien klopt er geen snars van, maar in het Japanofornië van 2016 is alles fair game. Terwijl je onderzoek doet, probeer je informatie uit je cliënt, de detective, en strategisch gepositioneerde omstanders te trekken, al dan niet met de objecten die je gevonden hebt. Die bovennatuurlijke krachten komen Phoenix Wright hier goed van pas. 

Als je met dit onderdeel klaar bent, is het tijd om naar de rechtbank te stappen. Hier kom je oog in oog te staan met je tegenstander, een meestal ietwat mentaal instabiele openbaar aanklager. Het is niet de taak van de openbaar aanklager om de waarheid te vinden en daar een geschikte straf bij te eisen; dat zou veel te rechtvaardig zijn. De openbaar aanklager is een veroordelingsmachine. Iedereen is per definitie schuldig – en de aanklagers zijn bereid om vuil te spelen voor dat vonnis.

De complete chaos van Ace Attorney

Dus we hebben een bizarre wereld, een dubieuze gang van zaken als het op onderzoek aankomt, een rechtssysteem waarin je cliënten schuldig zijn tenzij jij hun onschuld kunt bewijzen en een scala aan bovennatuurlijke krachten. Als laatste ingrediënt om de chaos compleet te maken, kun je daar nog een cast aan karakters van heb ik jou daar bij optellen. Ace Attorney-personages komen in alle soorten en maten, van redelijk mentaal stabiel naar volledig unhinged. 

Phoenix zelf is nog redelijk normaal, maar daar houdt het snel op. Daarnaast heb je bijvoorbeeld de sympathieke maar ietwat naïeve detective waar je meestal mee “samenwerkt” (lees: die jij fopt om meer over de zaak te weten te komen). Een volledig seniele rechter die nauwelijks orde weet te houden en tegenstanders die extreme maatregelen nemen om te zorgen dat jouw cliënt schuldig wordt verklaard (al dan niet met zweep). Mediums die op alle onmogelijke manieren beschuldigd worden van moord (inclusief bezeten worden door een moordenaar en vervolgens een moord plegen). Om nog maar te zwijgen van de vele bizarre namen. Een zelfingenomen detective Luke Atmey (“Look at me”) noemen, levert in mijn boekje al direct bonuspunten op. En dan heb ik nog maar het tipje van de sluier gelicht. 

Toch weet Ace Attorney met zijn debiele karakters een boeiend en soms ook echt dramatisch verhaal op te bouwen. De dialoog en de personages zijn grotendeels komedie, maar het is niet oppervlakkig. Zoals je kunt verwachten bij een spel dat draait om rechtvaardigheid, zijn er soms moeilijke keuzes te maken. De manier waarop Ace Attorney vrijwel elk karakter sympathiek maakt, zorgt ervoor dat je veel dieper betrokken raakt in de vele zaken van het spel. Ik wil niets verklappen, maar de climax van de trilogie is één van de beste die ik ooit binnen het visual novel-genre gespeeld heb.

Ace Attorney vandaag de dag

Twintig jaar na dato is Ace Attorney is nog altijd de moeite waard. Niet alleen voor de krankzinnige verhaallijnen, de personages of de dialoog, maar ook voor de muziek, de stijl van de personages en de grappen. Ace Attorney is ontworpen als icoon, en de verwijzingen naar de serie staan daarom meer dan twee decennia later nog altijd als een paal boven water.