Guy Ritchie’s The Covenant toont de serieuze kant van de Britse actie-regisseur

Een paar maanden geleden zag ik Kandahar in de bioscoop. Een spannende film met Gerard Butler in de hoofdrol. Toen ik na afloop (altijd ná afloop) de reviews las, had vrijwel elke recensent het over een andere film die hetzelfde thema heeft, maar dit beter zou hebben uitgewerkt: Guy Ritchie’s The Covenant. In Nederland werden de releases van de twee films geflipt en zo kunnen wij pas sinds juli naar The Covenant kijken. De film verscheen niet in de bioscoop, maar op Amazon Prime Video. Na het luchtige Operation Fortune: Ruse de Guerre sleept Ritchie ons mee in een duister verhaal, maar ook eentje dat de kracht van menselijke verbindingen laat zien.  

In de zomer van 2021 was de terugtrekking van het Amerikaanse leger uit Afghanistan een feit. Twintig jaar militaire aanwezigheid had natuurlijk de nodige professionele relaties gesmeed tussen de westerse legers en de lokale bevolking. Toen de Taliban vrijwel direct na de Amerikaanse aftocht de macht overnam, zat bij veel mensen de schrik er dan ook goed in. Iedereen die met de Amerikanen had samengewerkt werd door de Taliban als verrader gezien en hardhandig aangepakt. 

Vooral tolken moesten het ontgelden. De ‘gelukkigen’ hadden op tijd het land kunnen verlaten met een speciaal visum (waarvan er vijftig per jaar werden uitgegeven) en konden met hun gezin een nieuw bestaan opbouwen in Amerika. Ver van hun thuisland, maar veilig. Van de achtergebleven tolken werden er honderden gedood en duizenden anderen doken onder. 

The Covenant vertelt het verhaal over de band die ontstaat tussen de Afghaanse tolk Ahmed Abdullah (Dar Salim) en de Amerikaanse sergeant John Kinley (Jake Gyllenhaal). Een band die uitmondt in een belofte. 

It’s Ahmed 

De eerste ontmoeting tussen Ahmed en John belooft echter weinig goeds. Ahmed wordt uit een rijtje kandidaten geplukt om Johns tolk, die bij een aanslag om het leven is gekomen, te vervangen. Ahmed was voorheen monteur, heeft militaire training gehad en spreekt vier relevante talen. Ideaal dus. De begeleidende officier waarschuwt John echter dat de man ook eigenzinnig is en geen onzin duldt. Sommige eenheden werken liever niet met hem samen. We maken in hun eerste gesprek meteen kennis met het trotse karakter van zowel Ahmed als John. Ahmed verbetert de uitspraak van zijn naam (“It’s Achmed, sir”) waarop John hem van scherpe repliek dient (“It’s sergeant, not sir”). De toon is gezet.  

Johns eenheid specialiseert zich in het opsporen en vernietigen van wapendepots van de Taliban. Ahmed laat al snel merken dat hij niet te beroerd is om mee te denken met de tactiek van de eenheid. Iets wat John tegen de haren in strijkt. Hij bijt hem toe: “You’re here to translate”, maar Ahmed reageert met “Actually I’m here to interpret”. Ondanks (of misschien wel door) deze verbale strijd tussen de twee koppige mannen, groeit ook het wederzijdse respect. Vrienden zijn het niet, maar Ahmed en John leren elkaar te vertrouwen. Noodzakelijkerwijs, want op een dag gaat een missie ver in vijandelijk gebied gruwelijk mis. 

Wiens Covenant? 

De titel van de film laat er geen misverstand over bestaan wie de regisseur is van dit oorlogsdrama. Er is niet (alleen) uit grootheidswaanzin voor de naamsvermelding gekozen, maar ook om de film te onderscheiden van The Covenant uit 2006. Guy Ritchie betreedt met zijn Covenant een voor hem nieuw genre, maar voegt ook weer de typische Ritchie-ingrediënten toe aan deze productie. Scherpe dialogen, snelle montages, een snuf machismo en actie die uitstekend in beeld wordt gebracht. Maar waar zijn voorgaande films veelal onschuldig popcornvermaak zijn, presenteert Ritchie met The Covenant een grimmig en aangrijpend verhaal dat hem duidelijk nauw aan het hart ligt.

Ritchie zegt zelf dat de film over altruïsme en vrijgevigheid gaat. Eigenschappen die in oorlogstijd vaak ver te zoeken zijn. 

Vurige ogen

Eigenlijk draait The Covenant maar om twee mensen en die zijn perfect gecast. Zowel Dar Salim als Jake Gyllenhaal heeft een magnetische werking op de kijker en hun interacties geven vonken af. Salim heeft precies de juiste doordringende blik voor de no-nonsense Ahmed en Gyllenhaal beschikt nog steeds over de mooiste blauwe ogen van Hollywood. En hij kan natuurlijk best aardig acteren, die Jake.  

De rest van de cast biedt prima ondersteuning. Emily Beecham als Johns vrouw, Johnny Lee Miller als hoge officier en Ash Goldeh als Taliban-kopstuk, om er een paar te noemen. Trouwens, over blauwe ogen gesproken, het duurde even voordat ik doorhad wie de huurling Eddie speelt, maar hij is een welkome toevoeging aan de cast. Wel erg ver van zijn homeland.  

Heroïsme of heroïne 

Guy Ritchie’s The Covenant is qua wereldbeeld een zwart-witfilm. De Taliban zijn kwaadaardige, corrupte drugsbaronnen en de Amerikanen zijn nobel en heroïsch. De band tussen Jake en Ahmed is er een tussen een stoere Amerikaan en zijn nog stoerdere broeder die graag naar het beloofde land aan de andere kant van de oceaan zou verkassen. Verwacht in deze film dus geen genuanceerde grijstinten zoals in Brothers of The Hurt Locker. En van mij hoeft dat ook helemaal niet.

De Taliban zijn in het eggie namelijk ook achterlijke, misogyne godsdienstwaanzinnigen en elke overwinning op hen is er een te weinig. Ik vond het tijdens de twee uur die de film duurt prima om me mee te laten slepen in een heldhaftig avontuur waarin ‘het goede’ (hopelijk) overwint. 

Enemy AC-130 above!

Ritchie heeft zijn sporen als actie-regisseur ruimschoots verdiend en ook met The Covenant laat hij onze bijnieren weer een flinke portie adrenaline aanmaken. Vooral de man-tegen-man-gevechten zijn erg spannend. De grotere oorlogstaferelen zijn echter wat te clean. Die voelen meer aan als een potje Team Deathmatch in Call of Duty dan als de chaotische heksenketel van Saving Private Ryan, Black Hawk Down of het recente The Outpost. Maar goed, The Covenant vertelt in wezen ook een kleinschalig, persoonlijk verhaal. Het is een dramatisch avontuur in oorlogstijd, geen film over oorlog.  

Tot slot wil ik nog even een lans breken voor de film Kandahar die ik al in de intro noemde. Hoewel beide films dezelfde thematiek hebben, zijn er genoeg verschillen om gewoon twee keer te genieten van een lekker avondje meeslepende manhaftigheid.

En soms… soms heb je daar gewoon zin in.