Dune: Part One

Het boek Dune van Frank Herbert word vaak omschreven als één van de boeken die onverfilmbaar schijnen te zijn. Na een redelijke film in de jaren ’80 en een oké miniserie in 2000 lijkt regisseur Denis Villeneuve de juiste formule te hebben gevonden. Want Dune is echt een hele goede film.

Voordat ik verder uitweidt over de film wil ik allereerst aangeven dat ik de boeken (nog) niet heb gelezen. Ik ben wel bekend met het verhaal. In de loop der jaren heb ik wel online het één en ander over de boekenserie gelezen. Ik heb wel de verfilming  van David Lynch en de miniserie gezien. Mijn review van de film is daarom vooral gebaseerd op mijn  kijkervaring en niet zozeer of het bronmateriaal op de juiste manier vertaald is naar het grote scherm.

Dune speelt zich af in de verre toekomst. De mensheid is verdeeld over het universum en worden geleid door een aantal edele families die onder leiding staan van de keizer. Hertog Leto van de familie Atreidis krijgt het verzoek om naar de gevaarlijke woestijn planeet Arrakis te gaan. Zijn opdracht is om daar de specerij-mijnbouw te overzien. De melange of “specie” die wordt gewonnen op Arrakis is een drug dat het menselijk leven verlengd. Het is ook een belangrijk middel is om snel door de ruimte te kunnen reizen.

Het verhaal van Dune is lang en uitgebreid. Dat is ook één van de redenen waarom het boek werd uitgeroepen tot één van die boeken(series) die onverfilmbaar zou zijn. In de jaren 70 werd door regisseur Alejandro Jodorowsky een poging gewaagd om het boek te verfilmen. Maar door creatieve onenigheid en het niet rond kunnen maken van het budget werd het project afgeblazen. In 2013 kwam er wel een documentaire over deze poging uit (Jodorowsky”s Dune).

In 1984 was er eindelijk de eerste verfilming door regisseur David Lynch. Het is een film die veel voor- maar ook tegenstanders  heeft. Ik vond het een oké film. De grootste kritiek die ik heb is dat het toch wat ingewikkelde verhaal van Dune gepropt is in een film die iets meer dan twee uur duurt. Wat ook opviel was het overmatig gebruik van voice-overs door verschillende personages in de film. In 2000 was er ook een miniserie waarbij de focus lag op het zo dicht blijven bij het bronmateriaal.

De ontwikkeling van Dune: Part One zoals de film officieel heet begon in 2016. Filmstudio Legendary Pictures had de filmrechten gekocht. Een jaar later werd bekendgemaakt dat Denis Villeneuve (Blade Runner 2049) de regie op zich zou nemen. Meteen had hij het plan om de film in twee delen te verdelen. Als reden gaf hij aan dat het verhaal te complex was en dat één film het geen goed recht zou doen. Of deel twee ooit zal komen staat nog niet vast. Of er een vervolg gaat komen is sterk afhankelijk van hoe dit deel het financieel doet in de bioscoop.

Wat als eerste opvalt aan de film is hoe mooi het er allemaal uitziet. De CGI ziet er heel strak uit met veel oog voor detail. Zo is er bijvoorbeeld een scène waarin Paul oog in oog komt te staan met een zandworm. Je kunt in die scène heel goed de details van de worm zien.

Tijdens het filmen is er weinig gebruik gemaakt van een Green Screen. Regisseur Denis Villeneuve wilde heel graag in de echte wereld filmen en had dat ook als voorwaarde gesteld. In een interview met Twitter Movies gaf hij als argument aan dat de film Jaws ook niet in een zwembad is gefilmd (maar aan de kust van Martha’s Vineyard in de staat Massachusetts). De scènes in de woestijn zijn gefilmd in de Wadi Rum woestijn van Jordanië en ‘heeft bijgedragen aan het geven van inspiratie en beleving van het maakproces’, aldus Villeneuve.

De film neemt de tijd met het vertellen van het verhaal. Op een rustige maar ook organische wijze worden alle personages geïntroduceerd. Het zijn er best wel wat. Maar ze worden op zo’n manier voorgesteld dat je na een tijd nog steeds wel weet wie wie is. Het zijn er redelijk wat maar het is wel lekker overzichtelijk.

Met ruim tweeënhalf uur is Dune aan de lang kant.  Zeker nu het in de meeste bioscopen zo is dat er geen pauze meer is tijdens de film. Zelf had ik er geen last van, maar ik kan me voorstellen dat het toch wel een lange zit kan zijn. De film loopt lekker door. Qua tempo is er een goede afwisseling in dialoog en actie. Dit is mede ook te danken aan de cast. Dune heeft een ensemble cast zoals dat heet (waarbij meerdere personages evenveel in beeld komen). Voor mijn gevoel was iedereen precies goed gecast. Elk personage zorgde voor een andere energie waardoor de film weinig momenten van verslapping kende.

Begin september ging de film op het filmfestival van Venetië in wereldpremière. Een week later was de film ook te zien op het TIFF (Toronto International Film Festival). De film kreeg veel positieve reviews. Ik kan me er alleen maar bij aansluiten. Dune is een hele goede film. Wat mij betreft zou het in hetzelfde rijtje kunnen passen als de verfilming van de Lord of the Rings trilogie.

Hoewel alles klopt aan deze film zou deze potentie teniet worden gedaan als deel twee niet uit gaat komen. Het blijft een vreemde situatie dat het nog niet zeker is of het tweede deel van Dune uit gaat komen. Het uiteindelijke akkoord hangt af van hoe succesvol de film is in de bioscoop en dan met name in de Verenigde Staten waar de film pas eind oktober in premiere zal gaan