Dit zijn de elf fantastische films van Christopher Nolan

Wat een fenomenale filmografie

Met meerdere Oscar-nominaties en heel wat andere prijzen onder zijn naam is Christopher Nolan een van de meest geroemde regisseurs van dit moment. 24 jaar na het uitkomen van zijn eerste grote film heeft Nolan een aardige filmografie opgebouwd waarin er voor iedere filmfan wel wat tussen zit. Maar welke films zijn dit precies, waar gaan ze over en waar kun je ze zien?

Sinds de jaren 80 is Christopher Nolan al bezig met het maken van films – zijn eerste short Tarantelle kwam uit in 1989. In deze jaren studeerde Nolan ook een bachelor Engelse literatuur, een studie die hij – ondanks zijn droom om filmmaker te worden – gekozen had omdat het volgens hem juist ‘een andere kijk op zaken’ geeft in vergelijking met een traditionelere filmopleiding. Na het behalen van zijn diploma maakte Nolan twee shorts, Larceny en Doodlebug, waarna hij in 1998 zijn eerste langspeelfilm Following uitbracht (mini-kijktip: Doodlebug is te bekijken op YouTube). Sindsdien heeft Nolan in een breed scala van genres films gemaakt, van psychologische thriller tot superheldenfilm en van science-fiction tot oorlogsfilm, en met een nog bredere range van budgetten: van 6.000 dollar voor Following tot 300 miljoen voor The Dark Knight Rises.

Hoewel Nolan dus veel verschillende projecten op zich heeft genomen, heeft hij wel een heel eigen en unieke stijl. Grote epistemologische, metafysische en maatschappelijk-filosofische vragen staan vaak aan de basis van zijn verhalen. Een ander kenmerk van Nolans stijl is dat hij graag speelt met narratieve structuren. Zijn films worden meestal niet op een lineaire manier verteld, waardoor er vaak met tijd gespeeld wordt. Ook op de gebieden van filmografie, productieontwerp en muziek heeft Nolan een distincte stijl. Verder zweert hij bij het gebruik van praktische effecten en probeert hij het gebruik van CGI tot een minimum te beperken (iets wat zeker in films als Interstellar een hele prestatie is). Als je films graag als een kunstvorm ziet en geïnteresseerd bent in de gedachte en het proces achter films, zijn Nolans werken iets waar je veel inspiratie uit kunt halen.

Following – 1998

In 1998 kwam Nolans eerste feature film uit: Following. Met een budget van slechts 6.000 dollar – een onvoorstelbaar klein bedrag vergeleken met de honderden miljoenen die de meeste blockbusters van vandaag de dag kosten – wordt het verhaal van een jonge aspirant-schrijver verteld die mensen door Londen volgt om inspiratie op te doen. Wanneer een van zijn doelwitten hem opmerkt, raakt hij in contact met een inbreker die het vooral doet voor de kick. 

In deze neo-noir crime thriller, die overigens volledig zwart-wit is, zijn veel kenmerken van Nolans stijl al duidelijk te zien. Zelfs met zijn kleine budget speelt hij met narratieve structuren, het plot en psychologische thema’s; iets wat in vrijwel al zijn latere films ook terugkomt. Voor fans van Nolans werk of als je houdt van films die je aan het denken zetten is dit zeker een aanrader. Mooi is ook dat de gehele film van 70 minuten volledig gratis te bekijken is op YouTube.

Memento – 2000

Zoals gezegd is Nolan bekend van inventieve verhaalstructuren en Memento laat dat misschien wel het beste zien van al zijn films. In Memento speelt Guy Pearce een man die lijdt aan anterograad geheugenverlies. Hij is daardoor niet meer in staat om nieuwe herinneringen te maken. Met behulp van tatoeages en polaroidfoto’s probeert hij toch nieuwe informatie op te slaan terwijl hij op zoek is naar de mensen die zijn vrouw hebben vermoord.

Als je houdt van een goed mysterie en zelf tijdens het kijken van een film langzaamaan alle puzzelstukjes in elkaar wilt leggen, is Memento een uitstekende keuze. Door de bijzondere manier waarop Nolan het verhaal vertelt, is het net als voor de personages ook voor de kijker een ware zoektocht. Fans van noir-films kunnen Memento waarschijnlijk ook erg waarderen. Op dit moment is Memento te bekijken op Amazon Prime.

Insomnia – 2002

Insomnia is een remake van een Noorse, gelijknamige film met Stellan Skarsgård in de hoofdrol. De film speelt zich af in een plaatsje in Alaska waar het in de zomer nooit donker wordt. Vanwege een moord op een tiener worden twee detectives uit Los Angeles hier naar toe gestuurd om te helpen bij het onderzoek. 

Als psychologische thriller onderzoekt de film voornamelijk de effecten van schuld en slaaptekort op zowel de fysieke als mentale gesteldheid. Als je een fan bent van films als Silence of the Lambs is Insomnia waarschijnlijk ook iets voor jou. Met Al Pacino en Robin Williams in de hoofdrol heeft deze film verder twee vrij aardige leads. Insomnia valt op dit moment enkel te huren bij Pathé Thuis.

Batman Begins – 2005

Het begin. Nolans eerste Batman-film was de opmaat naar een hele trilogie over de Caped Crusader, die mede het genre van de superheldenfilm flink op de kaart heeft gezet. De film is een ware Batman origin story, met Christian Bale in de rol van Bruce Wayne/Batman. Beginnend met de dood van Bruce Waynes ouders neemt Nolan je, na een uitstapje in Bhutan, mee naar Gotham City, waar Batman het opneemt tegen zijn voormalige mentor Ra’s al Ghul (Liam Neeson) en Dr. Jonathan Crane (Cillian Murphy).

Als eerste film in de Dark Knight-trilogie is dit natuurlijk een must voor elke liefhebber van superheldenfilms. Ook als superheldenfilms niet per se je genre zijn biedt Nolan je met deze trilogie iets zeer kijkwaardigs. De thematiek, het scenario en de filmografie zijn in alle drie de werken iets dat je aan het denken zet. Het is dan ook het leukste om deze drie films lekker achter elkaar te bingen. Dat kan op HBO Max, waar alle drie de films te vinden zijn.

The Prestige – 2006

The Prestige is een adaptatie van het boek met dezelfde naam van Christopher Priest. Met een origineel plot vol met twists wordt het verhaal van een rivaliteit tussen de illusionisten Robert Angier (Hugh Jackman) en Alfred Borden (Christian Bale) verteld. Een rivaliteit die er al is sinds hun ontmoeting, maar minder vriendelijk wordt na een ongeluk. Wat volgt is een jarenlange strijd om de ander steeds te slim af te zijn. 

Voor fans van een lichte thriller met veel psychologische elementen, een sprankje sci-fi en vooral een sterk verhaal is dit een zekere kijktip. De setting in negentiende-eeuws Victoriaans Engeland geeft de film een uniek gevoel en het verhaal een interessante achtergrond. De kleding en sets hebben zelfs een Oscar-nominatie gekregen. Helaas is The Prestige op dit moment op geen enkele streamingdienst te bekijken. Hij is echter wel te huren op Amazon Prime, Pathé Thuis, Apple TV en YouTube.

The Dark Knight – 2008

Misschien wel de beste superheldenfilm ooit gemaakt. The Dark Knight is met een 9 op IMDB in ieder geval de best beoordeelde superheldenfilm ooit. Christian Bale duikt weer in de rol van Batman. In de film ontmantelen Batman, openbaar aanklager Harvey Dent (Aaron Eckhart) en luitenant James Gordon (Gary Oldman) de georganiseerde misdaad in Gotham City. Totdat Batmans meest iconische schurk, Joker (Heath Ledger), zich met het proces gaat bemoeien. 

Over het fantastische spel van Heath Ledger is al genoeg geschreven, maar het kan nooit kwaad om te benoemen dat hij waarschijnlijk de beste superheldenschurk in de filmgeschiedenis heeft weggezet. Hij heeft er niet voor niks postuum een Oscar voor gekregen. Nolan blijft binnen het genre van de superheldenfilm, maar onderzoekt hierin wel vele filosofische vragen die raken aan de aard van onze huidige maatschappij, over zaken als terrorisme en moraliteit. Als je houdt van superheldenfilms of graag naar films met wat maatschappijkritiek kijkt is The Dark Knight zeker de moeite waard. Eigenlijk moet elke filmfan deze wel een keer gezien hebben. Gelukkig is The Dark Knight te bekijken op HBO Max.

Inception – 2010

Wat als je dromen niet helemaal van jou zijn? Die vraag staat aan de basis van Nolans film Inception. Dom Cobb (Leonardo DiCaprio) is een dief die geheimen van mensen uit hun onderbewustzijn steelt. In ruil voor het verwijderen van zijn volledige strafblad doet hij nog één laatste klus, namelijk: het planten van een idee in iemands onderbewustzijn. 

Vaak wordt van Inception gezegd dat het een ontzettend ingewikkelde, onbegrijpelijke film is, maar dat is overdreven. De concepten in Inception zijn inderdaad bijzonder en Nolan speelt zoals wel vaker veel met verhaalstructuren, maar de film is prima te volgen. In tegenstelling tot zijn eerdere thrillerfilms is Inception ook een film die juist veel actie bevat. Als je daar dus van houdt én/of benieuwd bent naar thema’s als realiteit versus dromen, dan kun je Inception bekijken op HBO Max en Netflix.

The Dark Knight Rises – 2012

De laatste film in The Dark Knight Trilogy sluit het verhaal van Christian Bale’s Batman af. Na met pensioen te zijn gegaan, keert Bruce Wayne nog éénmaal terug als zijn gemaskerde alter-ego. Bane (Tom Hardy) bedreigt Gotham City namelijk met een nucleaire catastrofe. Samen met Selina Kyle aka Catwoman (Anne Hathaway) probeert Batman deze dreiging het hoofd te bieden. 

Als laatste film in de trilogie is het natuurlijk een must-watch als je de eerste twee gezien hebt. Samen met de andere twee films in de serie is het ook een aanrader om hem als marathon te kijken. Met een gezamenlijke speelduur van 7 uur en 37 minuten zijn ze prima in een dagje te bewonderen. Het is dan ook een goede trilogie om je lekker even voor op te sluiten. In Nederland kun je ze op dit moment op HBO Max vinden. 

Interstellar – 2014

Interstellar kan misschien het beste omschreven worden als een sciencefiction-film waarin de ‘science’ belangrijker is dan de ‘fiction’. Christopher Nolan had namelijk een afspraak met zijn wetenschappelijke adviseur, Kip Thorne, dat er in de film géén bekende natuurkundige wetten gebroken mochten worden. Enkel op terreinen waar de wetenschap nog geen antwoord op had, mocht creatieve en fictionele vrijheid bestaan. Hoe dan ook, Interstellar speelt zich af in een dystopische toekomst waar de aarde langzaamaan onbewoonbaar wordt. Op zoek naar een nieuwe wereld voor de mensheid reist een groep astronauten door een wormgat.

Interstellar is een waar spektakel met prachtige visuele elementen die het verhaal versterken. Voor sci-fi-fans is deze film zeer aan te bevelen. Als je graag denkt over verre sterrenstelsels en de grenzen van de natuurkunde is deze film daar zeer nuttige brandstof voor. Met een Oscar voor Best Visual Effects is het dan ook nog eens erg mooie denkbrandstof. HBO Max is de streamingdienst waarop je deze film kunt kijken.

Dunkirk – 2017

Met Dunkirk neemt Nolan wat afstand van zijn interesse in sciencefiction om een oorlogsfilm te regisseren. Zoals de naam suggereert gaat de film over de evacuatie bij Duinkerke tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een evacuatie waarbij honderdduizenden geallieerde soldaten vastzaten, omringd door Duitse troepen op het Europese vasteland. Nolan portretteert deze gebeurtenis door het oog van drie verschillende perspectieven van de evacuatie: lucht, zee en land. Met behulp van de drie perspectieven creëert Nolan een unieke verhaalopbouw en filmstructuur. 

Voor liefhebbers van historische films is dit een absolute must. Hoewel het verhaal en de personages bedacht zijn, wordt Dunkirk wel geprezen om zijn geschiedkundige accuraatheid. Ondanks Nolans aardige oeuvre is Dunkirk tot op vandaag de dag de enige film waarvoor hij een Oscar-nominatie voor Best Director heeft gekregen. Dunkirk is voor € 2,99 te huren op Pathé Thuis, Amazon Prime en Apple TV.

Tenet – 2020

Christopher Nolans meest recente film is Tenet en qua verhaal is het misschien ook wel zijn meest ambitieuze tot nu toe. De film volgt een CIA-agent, Protagonist (John David Washington), die met behulp van het manipuleren van tijd een derde wereldoorlog moet voorkomen. Naast John David Washington spelen onder anderen ook Robert Pattinson, Elizabeth Debicki, Kenneth Branagh en Michael Caine een grote rol in de film.

De personages kunnen in de film zowel voor- als achteruit in de tijd. Vanwege die tijdsmanipulatie kan Nolan in zijn script een bijzonder verhaal vertellen dat wel op sommige delen wat verwarrend kan zijn. Als je houdt van een film die niet rechttoe rechtaan is, maar waar je best wel je hersenen over mag laten kraken, is dit zeker iets voor jou. Verder is het ook een film vol actie waar een breder publiek van kan genieten. Wil je nu nog een wat uitgebreidere beschrijving van Tenet waar alle plus- en minpunten naast elkaar worden gezet, lees dan hier onze review uit 2020. Mocht je overtuigd zijn, dan is Tenet te zien op HBO Max.

Oppenheimer – 2023

Op 21 juli 2023 verschijnt de twaalfde film van Nolan in de bioscoop. Hierin ontdekt hij weer een nieuw genre: namelijk die van de biografische film. Oppenheimer vertelt het verhaal van de natuurkundige J. Robert Oppenheimer en zijn bijdrage aan het Manhattan Project voor de ontwikkeling van de eerste atoombom. Het boek American Prometheus, een biografie over Oppenheimer geschreven door Kai Bird en Martin J. Sherwin, diende als basis voor de film. 

Net als veel van Nolans films zit de cast van Oppenheimer ook weer vol sterren. De vaak in Nolan-films terugkerende Cillian Murphy zal de hoofdrol in de persoon van J. Robert Oppenheimer op zich nemen. Verder zullen grote namen als Emily Blunt, Robert Downey Jr., Matt Damon, Florence Pugh en Rami Malek ook in de film verschijnen. 

Met elf (binnenkort twaalf) unieke films achter zijn naam is Christopher Nolan een van de grootste filmmakers van deze tijd. Door zijn stijl, zijn manier van werken en de diversiteit in zijn films is Nolan een regisseur die zowel bij het grote publiek als de filmliefhebber in de smaak valt. Maar welke film van Nolan is jouw favoriet? Laat het ons weten in de comments!