Hoe werkt het puntensysteem in het Eurovisie Songfestival 2024?

Of je nu songfestivalfan bent of andere fanaten er continu over praten – de befaamde twaalf punten zijn lastig te ontlopen. Het is de felbegeerde prijs voor iedere deelnemer aan het Eurovisie Songfestival: het hoogste aantal punten wat een land een ander land kan toebedelen. Maar de competitie is niet zo simpel als hij lijkt. Waarom jouw favoriet wint of verliest, hangt af van het complexe puntensysteem dat achter de schermen plaatsvindt. 

Ierland stuurde in 2008 zelfs een nummer over de puntentelling in – tragisch genoeg kreeg het in de halve finale geen enkele keer twaalf punten en eindigde het op de vier-na-laatste plek. Ook de Litouwse poging twee jaar eerder met “We Are The Winners” leverde geen winst op. Het puntensysteem heeft er blijkbaar geen boodschap aan als je over de winst gaat zingen. Maar hoe werkt het dan wel? 

Waarom gaat het Eurovisie Songfestival vaak door tot in de vroege uurtjes, terwijl de acts meestal met zo’n twee uur wel voorbij zijn? Waarom wordt ieder nummer tweemaal opgevoerd? Hoezo mogen landen soms niet stemmen, en waarom zijn sommige landen direct voor de finale geplaatst? 

Jij bepaalt wie er wint! Toch?

De presentatoren herhalen het maar wat graag tijdens iedere Eurovisie. Europe, Start Voting Now! Het lot van de artiesten ligt in jouw handen. Toch?

Ja en nee. Hun lot ligt precies voor 50% in jouw handen. Ieder land heeft namelijk niet twaalf, maar 24 punten te verdelen. Twaalf punten daarvan komen inderdaad van stemmers die vanuit huis de code van hun favoriete appen. Alle punten worden op een hoop gegooid: de televote. Wij zien alle acts achter elkaar, en geven op basis daarvan onze punten.

De andere helft van de punten komt van de vakjury. Voordat de artiesten voor het grote publiek optreden, treden zij in besloten kring op voor de vakjury’s van alle landen. Deze jury’s geven ook punten, die niet overeen hoeven te komen met het publiek. Daarom heeft ieder land feitelijk 24 punten te verdelen, waarvan slechts de helft daadwerkelijk vanuit “Europe” komt.

Eurovisie is de afgelopen jaren ook flink aangeslagen buiten de deelnemende landen. Sinds 2023 komt het Songfestival hen tegemoet met een rest of the world vote. Mensen uit landen die niet meedoen aan Eurovisie, kunnen alsnog stemmen. Al die stemmen worden bij elkaar opgeteld, en wegen net zoveel als één enkel deelnemend land. Dat betekent dat de televote een klein beetje zwaarder telt dan de jury – 50,6% van het totaal aantal te vergeven punten, om precies te zijn.

Wie plaatst zich eigenlijk in de finale?

Sommige landen plaatsen zich altijd voor de finale. Dit zijn de grote vijf, de belangrijkste geldschieters van het Eurovisie Songfestival. Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk plaatsen zich altijd rechtstreeks voor de finale. Het gastland plaatst zich ook altijd direct: vorig jaar was dat Oekraïne, maar dit jaar is dat gastland Zweden.

Voor de eerste keer zijn in deze editie de acts van deze zes landen ook tijdens de halve finale te zien. Omdat de nummers alleen in de finales te zien waren, kregen ze minder schermtijd dan alle andere landen. Wat dat betreft was de automatische finaleplaats eigenlijk een nadeel. De grote vijf en het gastland gaan nog steeds automatisch door – maar ze hebben nu meer tijd om de harten van de kijkers te veroveren. 

In de halve finales wordt vanaf 2023 een nieuw puntensysteem toegepast. Onder het nieuwe systeem wordt 100% van de punten bepaald door de televote. De vakjury heeft in de halve finale niets te zeggen. 

We krijgen in de halve finale vaak wel te horen wie zich plaatst, maar niet met hoeveel punten. Toch wordt dit braaf uitgerekend. In de halve finales mogen de grote vijf en het gastland, naast meezingen, ook meestemmen. Dit jaar mogen Duitsland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk meestemmen in de eerste halve finale en Frankrijk, Italië en Spanje in de tweede. 

Meer show, minder wedstrijd

2024 voegt nog iets nieuws toe.  Voor 2012 was de volgorde van de optredens volkomen willekeurig. Tussen 2013 en 2023 werd dat systeem wat aangepast: landen werden ingeloot in ofwel de eerste of tweede helft van de finale, maar die helften mocht het gastland naar eigen inzicht inrichten.

Nu krijgt het gastland nog meer ruimte. Elke finalist loot voor een plek in de eerste helft (zes plekken), de tweede helft (zes plekken), of een plek in de gloednieuwe “producer’s choice” (dertien plekken). 

De Zweedse omroep SVT heeft enorme bewegingsvrijheid om nummers te plaatsen waar het wil. Volgens de EBU, de organisatoren van het Songfestival, zorgen deze veranderingen voor een betere show, al gaat het wel gedeeltelijk ten koste van de competitie. 

Het Puntensysteem op het Grote Scherm

Zodra alle landen hun nummers hebben opgevoerd, krijgen deelnemende landen ruim de tijd om te stemmen. Hieronder vallen ook landen die in de halve finales zijn afgevallen. Zodra alle punten van de televote zijn geteld, worden de punten altijd eerst goedgekeurd door de organisatoren en een onafhankelijke waarnemer. 

Tijdens de laatste puntentelling worden eerst de jurypunten verdeeld. Die zijn dus op basis van de speciale juryfinale uitgedeeld. Op dat moment leggen de presentatoren met alle landen contact en delen de landen hun iconische twaalf punten uit.

Zodra alle punten geteld zijn, komt de tweede fase van de punten – de televote. Dit puntensysteem is opgezet om het zo spannend mogelijk te houden. De landen die onderaan de stemlijst van de jury zijn geëindigd krijgen als eerste hun punten te horen. Uiteindelijk zal het een twee- of drie strijd worden.

Vorig jaar was het een heel nauwe tweestrijd tussen Finland en Zweden, die tot op het laatste moment spannend bleef. Die spanning  wordt nog eens extra in de hand gewerkt door de manier waarop de punten geteld en aangekondigd worden. 

Uiteindelijk blijft er maar één land over – de onbetwiste winnaar van Eurovisie. Wie is jouw favoriet? Laat het ons weten in de reacties!