Wat is cyberpunk?
De geschiedenis van een duistere toekomst
Met Cyberpunk 2077 maakt CD Projekt Red de overstap van draken en magiërs naar robots en hackers. Zoals de naam van de game al suggereert, speelt de nieuwe RPG van de makers van de The Witcher-games zich namelijk af in een cyberpunk-setting. Maar wat is cyberpunk nu eigenlijk precies? Tijd voor een duik in de geschiedenis van deze duistere toekomstvisie.
Liefhebbers van RPG’s kijken al sinds 2012 uit naar Cyberpunk 2077. Het bericht dat de game tot het najaar werd uitgesteld kon dan ook op veel teleurstelling rekenen. Gelukkig hebben we hierdoor ruim de tijd om ons eens te verdiepen in het cyberpunk-genre. Dat kent namelijk een rijke geschiedenis vol met games, boeken en films voor iedere liefhebber van dystopische science-fiction.
Literaire dystopieën
Om het ontstaan van het cyberpunk-genre te begrijpen moeten we terugblikken naar vroege sciencefiction-literatuur. Optimistische schrijvers als H. G. Wells schreven vooral utopische boeken zoals A Modern Utopia (1905) en Men Like Gods (1923). In deze boeken stelde technologie de mensheid in staat problemen zoals oorlog en armoede te overwinnen. In de jaren 60 neemt science-fiction echter een nieuwe wending.
Deze nieuwe blik op de toekomst krijgt bijvoorbeeld gestalte in het werk van Philip K. Dick. In zijn bekende werk Do Androids Dream of Electric Sheep (1968) verruilt hij het probleemloze utopia van Wells voor een post-apocalyptische wereld. Bovendien speelt het verhaal zich niet af in de verre toekomst, maar in het nabije jaar 2021. Het boek draait om Rick Deckard, een getroebleerde bountyhunter die de opdracht krijgt zes ontsnapte androids te vermoorden.
Hoewel de term cyberpunk pas voor het eerst gebruikt wordt in een kort verhaal van Bruce Bethke uit de jaren 80, bevat het boek van Dick vrijwel alle elementen van het cyberpunk-genre. We hebben androids, een geplaagde hoofdpersoon en een niet bepaald rooskleurige nabije toekomst voor de mensheid. Alleen de hackers en virtuele werelden ontbreken nog, maar daar kom ik later op terug.
Androids en virtuele werelden
Door de boeken van Dick groeide het cyberpunk-genre al snel in populariteit. Dit zorgde onder meer voor een verfilming van Do Androids Dream of Electric Sheep in 1982. Zelfs wie nog nooit van het boek gehoord heeft, kent de titel van de film ongetwijfeld: Bladerunner. Ondanks veelbelovende namen als Harrison Ford en Rutger Hauer in de hoofdrollen, werd de film commercieel gezien geen succes. De cultstatus van de film zorgde er echter voor dat er in 2017 nog een vervolg uitgebracht werd: Bladerunner 2049.
De bekendste cyberpunk-film is zonder twijfel The Matrix, uit 1999. In deze film zien we de bekende thema’s: een dystopische toekomst met robots en kunstmatige levensvormen (Agent Smith) die daarin een rol spelen. In The Matrix zien we echter ook de thematiek van hackers duidelijk terug. Hoofdpersoon Neo is een hacker en komt erachter dat hij zijn hele leven heeft doorgebracht in een virtuele wereld.
Deze thematiek van hackers en virtuele werelden maken het cyberpunk-plaatje compleet. Dikwijls spelen cyberpunk-verhalen zich gedeeltelijk of helemaal af in virtuele werelden zoals The Matrix en zijn de hoofdpersonen hackers zoals Neo. Ook in Cyberpunk 2077 zullen deze thema’s hun opwachting maken.
We hebben androids, een geplaagde hoofdpersoon en een niet bepaald rooskleurige nabije toekomst voor de mensheid.
Criminelen en hackers
In films en literatuur kent cyberpunk dus al een lange geschiedenis, maar ook in games gaat het genre al een tijdje mee. Een vroeg voorbeeld is Shadowrun, een game die in 1993 uitkwam voor de SNES. Deze game werd gebaseerd op de Shadowrun tabletop-RPG. De game speelt zich af in het jaar 2050 en draait om Jake en de mysterieuze crimineel Drake. Ook hier is de setting duister en speelt kunstmatige intelligentie een belangrijke rol in het verhaal.
Een ander bekende game in het genre is Deus Ex. De eerste game uit deze serie van ontwikkelaar Eidos verscheen in 2000 en is een favoriet onder RPG-fanaten. De game stelt je in staat combat zoveel mogelijk uit de weg te gaan en je al hackend en sluipend een weg te banen door de gamewereld. De game kreeg recent nog twee vervolgen in de vorm van Deus Ex: Human Revolution uit 2011 en Deus Ex: Mankind Divided uit 2016.
Ook Deus Ex speelt zich af in de nabije toekomst, in het jaar 2052 om precies te zijn. De dystopische setting van de game draait om een grote kloof tussen arm en rijk en een geheimzinnige ziekte die de Gray Death genoemd wordt. Andere cyberpunkelementen die je hier terug ziet zijn mensverbetering door middel van nanotechnologie en wederom de dreiging van een kwaadaardige kunstmatige intelligentie.
De getroebleerde hoofdpersoon zul je in Cyberpunk 2077 zelf moeten spelen.
Een apocalyptisch 2013
Niet alleen het cyberpunk-genre, ook de Cyberpunk-franchise kent een lange geschiedenis. Cyberpunk 2077 is namelijk geen origineel IP. De game leent zijn setting net als Shadowrun van een tabletop RPG uit de jaren 80. De originele tabletop-game werd geschreven door Mike Pondsmith en speelde zich af in de verre toekomst van het jaar 2013. In 1990 volgde een tweede editie die zich in het jaar 2020 afspeelde.
In de setting van de Cyberpunk-franchise zijn de overheden gevallen en maken megacorporaties de dienst uit. Grote delen van de wereld zijn onbewoonbaar geworden, er zijn geen controlerende machten meer die de wet handhaven en robots spelen een grote rol in het dagelijks leven. Door middel van cybernetische implantaten is het mogelijk om robots, computersystemen of de implantaten van andere mensen te hacken, wat netrunnen genoemd wordt.
Alle elementen van de klassieke cyberpunk zijn dus terug te zien in Cyberpunk 2077. De nabije toekomst, de dystopie, robots: het is allemaal aanwezig. De getroebleerde hoofdpersoon zul je in Cyberpunk 2077 zelf moeten spelen. De game verschijnt op 17 September 2020 voor pc, PlayStation 4 en Xbox One.
Geschreven door:
[wpv-noautop]
{!{wpv-view name=’auteurs-onderaan-post’}!}
[/wpv-noautop]
