Vlieg in de Slave 1 door de geschiedenis van LEGO Star Wars
Hoe heeft de populairste LEGO-licentie zich in drieëntwintig jaar ontwikkeld?
In 1999 dacht de halve mensheid maar aan één ding: The Phantom Menace. Na zestien jaar droogte en onzekerheid zou in mei de nieuwe Star Wars-film in première gaan. In Denemarken drong dit besef ook door en dachten ze: als George Lucas dit jaar een miljard verdient, kunnen wij ook best een korntje meepikken. Zo werd het allereerste gelicentieerde LEGO-thema geboren. De Star Wars-licentie blijft tot op de dag van vandaag onnoemelijk populair bij fanatieke AFOLs (Adult Fans of LEGO), kleine kinderen die alleen The Bad Batch hebben gezien, en alles ertussenin. Start je hyperdrive en reis mee door drieëntwintig jaar LEGO Star Wars-geschiedenis.
Waar het bij licenties als Minecraft LEGO en Harry Potter LEGO voornamelijk om locaties en gebouwen draait, staan bij Star Wars LEGO-sets vrijwel altijd de voertuigen centraal. LEGO heeft er inmiddels honderden van ontworpen. Van de machtige Star Destroyer tot de nederige landspeeder, van de Republikeinse looptanks tot de solar sailer van Count Dooku . Een belangrijk criterium bij LEGO Star Wars is dat een ruimteschip lekker swooshable is, dat wil zeggen dat je het in je hand kunt nemen, het heen en weer door de lucht beweegt en de bijbehorende geluiden (ionen-motor, laserstralen) maakt. Dit laatste is verplicht.
De Slave 1, het iconische ruimteschip van Jango Fett (wat overging van vader op clone), is een heerlijk vaartuig om mee te swooshen. Er zijn in totaal veertien LEGO-versies van uitgebracht. De helft daarvan is op minifig-schaal, er past een LEGO-poppetje in. Ik zal aan de hand van die zeven modellen de ontwikkeling van LEGO Star Wars bespreken.
2000 – Toen LEGO nog recht en hoekig was
Tijdens de beginjaren van de licentie was ongeveer de helft van de LEGO Star Wars-sets op The Phantom Menace en de andere helft op de Original Trilogy gebaseerd. Voor de modellen werd in de regel alleen gebruik gemaakt van reeds bestaande LEGO blokjes. Er werd slechts een enkel nieuw onderdeel ontworpen zoals de 3x6x5 bubble voor de Sith Infiltrator en TIE Fighter. Omdat de ‘gewone’ LEGO-sets (zoals LEGO Adventurers en LEGO Town) in die tijd nog vrij recht en hoekig waren, gold dit ook voor de LEGO Star Wars-sets.
Bekijken we de eerste Slave 1 (7144), dan zien we een blokkerig bouwsel, met veel niet weggewerkte studs on top (noppen bovenop). Puristen zullen zeggen dat dit de enige juiste manier is om met LEGO te bouwen, maar het paste niet goed bij het Star Wars-thema, waarin gestroomlijnde, futuristische (of eigenlijk juist historische) ruimteschepen de norm zijn. De modellen waren in de beginjaren meestal ook te klein in verhouding tot de minifigs. Dit is vrijwel altijd het geval bij LEGO-sets, maar bij LEGO Star Wars viel het extra op, omdat de ruimteschepen er gewoon niet zo indrukwekkend uitzagen als in de films.
Tot 2004 zouden alle LEGO Star Wars-minifigs (behalve Lando Calrissian) nog gele hoofdjes hebben. Generieke figuurtjes zoals de Imperial Officer en Naboo Security Officer hadden zelfs nog het klassieke, lachende LEGO gezichtje. Was je benieuwd hoe Boba Fetts gezicht eruit zag, want dat wisten we toen nog niet, dan hielp LEGO je in dit stadium niet verder. Onder de helm vond je een effen zwart hoofdje.
2002 – Jango Fett’s Slave 1 gebruikt snot
LEGO-sets gebaseerd op een nieuwe Star Wars-film of -serie, verschijnen meestal een aantal maanden voor de première. Als je op zoek was naar spoilers voor de aankomende film waren de sets in combinatie met hun titels en de namen van de minifigs vaak een goede bron van informatie, zeker in de tijd dat nog niet het hele internet vol stond met leaks en trailer analyses. Begin 2002 wisten we dus dat in Attack of the Clones een witte Slave 1 zijn opwachting zou maken en (dat werd duidelijk op de achterkant van de doos) in een dog fight met Obi Wan’s Jedi Starfighter zou belanden.
In twee jaar was er veel veranderd in het LEGO Star Wars-universum. Bij Jango Fett’s Slave 1 (7153) werd veel snot-techniek (studs not on top, dus aan de zijkant) gebruikt, en de onderkant en cockpit kregen specifiek ontworpen, gladde onderdelen. Ook de grootte van het schip was nu correct. Op één ding na. De Slave 1 lijkt in vliegende positie op een olifantskop, maar deze witte olifant had wel een erg korte ‘slurf’.
We wisten nu ook dat Temuera Morrison het gezicht achter de helm was, dus de 2002 Jango Fett kreeg zijn eigen unieke hoofdje. Deze minifig is in de loop der tijd uitgegroeid tot een waar collector’s item en voor een exemplaar in perfecte staat moet je nu zo’n €500 neerleggen.
Begun the clone war has
Vanaf 2002 tot de dag van vandaag zouden de clone wars een onuitputtelijke inspiratiebron vormen voor Star Wars LEGO. Het aandeel sets uit deze periode van het verre universum is groter dan de schermtijd ervan rechtvaardigt. Maar ja, voertuigen hè. Zowel de Galactische Republiek als de droid legers van de Separatisten beschikken over een groot arsenaal aan slagschepen, starfighters, walkers, speeders, enzovoort. Sommigen waren maar een paar seconden of helemaal niet in beeld, maar werden toch gezegend met een LEGO uitvoering, zoals de AT-OT Walker of Magna Guard Starfighter.
Ook voor army builders zijn de clone wars een walhalla. Vanaf 2007 kwamen de Star Wars LEGO Battle Packs (vier minifigs en een klein voertuigje) op de markt. Nu kon je voor 10 tot 15 euro per setje grote legers verzamelen van battle droids, phase 1 clones of phase 2 clones. Daarnaast zijn er in de loop der jaren veel clones van rang en naam bij gekomen, zoals Captain Rex, Commander Cody en Commander Wolffe. De meesten hebben nu een fors prijskaartje op de tweedehandsmarkt.
2006 en 2010 – De nieuwe kleuren van de keizer
De LEGO Star Wars-licentie kwam nu echt op stoom. Er verschenen sterk verbeterde remakes van prequel favorieten als de Naboo Starfighter en Trade Federation MTT en van vrijwel alle alfabet-fighters uit de Original Trilogy, zoals de X-Wing, A-Wing en B-Wing. De Imperial Star Destroyer en Jabba’s Sail Barge maakten hun entree op minifig-schaal en voor de echte fanaten met dikke portemonnee waren er de gemotoriseerde AT-AT en de grootste LEGO set tot dan toe: de UCS Millennium Falcon.
Boba Fett’s Slave 1 werd twee keer uitgebracht in vier jaar. Beide modellen (6209 en 8097) waren vrijwel identiek aan Jango Fett’s Slave 1, maar nu met een langere achterkant (slurf). Het verschil zat hem in de kleuren en details. Zo werd bijvoorbeeld de ombouw bij de vleugels steeds robuuster, waardoor het schip beter te swooshen was zonder dat er onderdelen afvielen. Bij het laatste model zat ook een stickerset, onder andere voor het symbool van Mandalore op het cockpitscherm. Binnen de LEGO-community zijn de meningen over het gebruik van stickers nogal verdeeld, maar ik denk dat het de Slave 1 een goede afwerking gaf. De stickers waren dan ook een blijvertje bij alle modellen die volgden.
Put captain Solo in the cargo hold
De grootste ontwikkeling zat hem in de minifigs die bij de Slave 1 sets kwamen. Vanaf 2004 waren de menselijke gezichtjes binnen het LEGO Star Wars-thema vleeskleurig en er was ook een algemene verandering in de kleuren van LEGO-onderdelen doorgevoerd: donkerrood werd toegevoegd, oud-bruin werd roodachtig bruin en zowel licht- als donkergrijs kregen een blauwachtige tint.
In 2006 hadden Dengar en de Bespin Guard nog generieke, lachende gezichtjes en Boba Fett was dezelfde minifig als in 2000 (maar dan in nieuw-grijs), met een ‘samengesmolten’ helm en jetpack en een volledig zwart hoofdje. Maar in 2010 kreeg Boba Fett losse onderdelen voor helm en jetpack en een gedetailleerd gezicht. Voor Bossk was zelfs een compleet nieuwe gietvorm gemaakt. Het carbonite block was van een simpel 1x2x5 blokje met een print veranderd naar een onderdeel met reliëf waar de Han Solo minifig ook daadwerkelijk inpaste, net als bij de Kenner-editie voor de ‘gewone’ Star Wars-poppetjes.
2015 – Blijf met je tengels van de LEGO af
De Ultimate Collector Series (UCS) bestaat uit modellen van iconische ruimteschepen (en een paar locaties, zoals de Death Star en Ewok Village) die bedoeld zijn om ter display te zetten. Niet om mee te spelen, zo zegt de man van boven. UCS-sets zijn duurder, groter en ingewikkelder om te bouwen; de adviesleeftijd is 14+. De serie trapte af in 2000 met de UCS X-Wing Fighter en UCS TIE Interceptor en bestaat inmiddels uit 35 sets. In 2015 was het de beurt aan de UCS-Slave 1 (75065) en die stelde niet teleur.
LEGO had enorm zijn best gedaan om de UCS-Slave 1 zo ‘smooth’ mogelijk te ontwerpen. Dat zag je met name aan het onderste, donkerrode gedeelte. Dit is opgebouwd uit een heel scala aan round corner bricks, wedges en slopes om het de unieke (soort afgeplatte ei-) vorm te geven. De studs on top zijn bij dit model bijna allemaal vervangen door gladde onderdelen en de cockpit heeft een nieuw en uniek afdekscherm. Bij de UCS-Slave 1 kreeg je een zwart plakkaat met ‘technische’ gegevens en een standaard om het ruimteschip rechtop, in ‘vliegende’ positie, neer te zetten, liever niet meer mee swooshen dus. Het enige minpuntje was de onderzijde van het ruimteschip, wat sowieso vaak het zorgenkindje is bij LEGO Star Wars-modellen. Als je de UCS-Slave 1 van de onderkant bekijkt zie je genoeg details, maar een structuur met te veel open plekken. Oh, not good.
In 2012 had Disney Lucasfilm overgenomen. In de komende jaren zou er een exponentiële groei komen aan Star Wars-films en -series, maar het aantal LEGO Star Wars-sets op minifig-schaal dat per jaar uitkwam bleef ongeveer gelijk (tussen de vijftien en twintig). LEGO bleef sets uitbrengen van de prequels, Original Trilogy en Clone Wars series, maar nu kwamen er ook modellen bij uit de nieuwe series, Rogue One, Solo en de sequels dus het werd dringen voor een plekje in de catalogus.
2019 – Twintig jaar LEGO Star Wars
Feest! Ter gelegenheid van de twintigste verjaardag bracht LEGO vijf Star Wars-sets uit, allemaal remakes uit het verleden. Inmiddels was er de keuze uit meer dan 400 modellen. De jubileum-sets waren: Anakin’s Podracer, Snowspeeder, Imperial Dropship, Clone Scout Walker, en natuurlijk Boba Fett’s Slave 1 (75243). Elke set komt met een replica van een figuurtje uit de eerste jaren van Star Wars LEGO, maar dan met een feestelijk logootje op de rug. Bij de Slave 1 kreeg je een Prinses Leia met knotjes en een geel hoofdje.
De jubileum-Slave 1 incorporeert veel wat goed was aan de UCS-versie in een kleiner model. Afgeronde hoeken, gladde oppervlakken en een steeds betere gelijkenis met het ‘echte’ ruimteschip in de films. Ook bevatte deze set een minifig van Zuckuss, zodat we eindelijk onze lineup van bounty hunters aan boord van de Star Destroyer Avenger compleet hadden. Pak je Darth Vader minifig erbij en zeg: You are free to use any methods necessary, but I want them alive. No disintegrations.
In twintig jaar LEGO Star Wars werden natuurlijk niet alleen sets op de conventionele minifig-schaal uitgebracht, maar er zijn ook allerlei andere productlijnen uitgekomen binnen het Star Wars-thema. Er waren de reusachtige UCS-sets en de kleine Micro-Fighters. Programmeerbare Mindstorms robots, bustes van Yoda en Darth Maul, Brickheadz en laserzwaard-handvatten op ‘ware’ grootte. Sommige categorieën waren meer succesvol dan andere. LEGO heeft verschillende keren geprobeerd om grotere brick-build figuren aan de man te brengen, maar daar blijkt de community niet echt warm voor te lopen. De meest recente toevoegingen aan het Star Wars LEGO-universum zijn duidelijk op AFOLs gericht, namelijk de helmen-reeks en diorama’s van memorabele scènes zoals de Death Star Trench Run.
2021 – Wiens ruimteschip?
Disney vond de naam “Slave 1” in 2021 niet meer zo woke, dus LEGO werd vriendelijk verzocht om de nieuwste versie “Boba Fett’s Starship” (75312) te noemen. Deze versie is gebaseerd op The Mandalorian en naast Boba krijg je er een minifig van Din Djarin bij. Het model is behoorlijk accuraat, maar een stuk kleiner dan de vorige edities. LEGO heeft het beleid om alle sets jaarlijks over bepaalde prijscategorieën te verdelen en ook al vinden de AFOLs het niet leuk, soms komt een schip dan in een goedkopere categorie uit. De piece-count moet dan natuurlijk lager zijn en het model wordt dus kleiner en eenvoudiger. Zo kunnen jonge kinderen met een paar euro zakgeld ook eens swooshen met een Sla… ik bedoel, een Boba Fett’s Starship.
De LEGO Star Wars-licentie loopt nog door tot 2032. Zolang er water naar de zee blijft stromen en Disney films, series en games binnen het Star Wars-universum uitbrengt, zal deze termijn ongetwijfeld verlengd worden. LEGO Star Wars is al decennia lang vrijwel elk jaar het best verkopende thema na LEGO City en je draait de kip met de gouden eieren natuurlijk niet de nek om. Ik kijk al uit naar het volgende ruimteschip van de familie Fett, wellicht eentje met Boba’s dochter als minifig?
