Vier alternatieve tabletop RPG’s voor Dungeons and Dragons

Dungeons and Dragons is nog nooit zo populair geweest als nu. Dat vind ik als fan natuurlijk helemaal niet erg. Er is ook niets leukers dan gezellig met je vrienden rond de tafel te zitten met een drankje erbij en een tabletop RPG te spelen. Niet iedereen is echter fan van fantasy games, of je hebt zoveel D&D gespeeld dat je toe bent aan iets nieuws. Als je de titel van dit artikel hebt gelezen zal het je vast niet verrassen dat er alternatieven zijn.

Er zijn op dit moment zo veel tabletop RPG’s op de markt dat het soms een kwestie is van door de bomen het bos niet meer zien. Daarom komen wij nu met vier alternatieve spellen, voor als je om wat voor reden dan ook geen Dungeon and Dragons wilt spelen. Deze vier tabletop RPG’s zijn qua stijl en setting totaal anders dan D&D. De kern van tabletop RPG’s blijft hetzelfde. Je blijft met dobbelstenen rollen, want dat is te leuk om niet te doen. Verder zijn deze vier games op verschillende manieren anders dan D&D. Er zijn natuurlijk veel meer tabletop RPG’s, maar deze vier zijn persoonlijke favorieten. Laat het onder in de reacties weten als jouw favoriet niet is benoemd en waarom jij deze zo leuk vindt!

Starfinder is D&D in de ruimte en gemaakt door Paizo, het bedrijf dat ook Pathfinder heeft gemaakt. Hoewel Pathfinder qua stijl en setting erg vergelijkbaar is met D&D is Starfinder uniek genoeg om op deze lijst te komen. De art, schrijfstijl en speelbare rassen gaven mij een sterk Guardians of the Galaxy gevoel en dat is zeker niet verkeerd. Ook Star Wars is natuurlijk als invloed gebruikt, want als de wapens van de Solarian class geen lightsabers zijn dan weet ik het ook niet meer. Dit is niet iets negatiefs, maar geeft juist een goede bodem om zelf iets unieks op te bouwen. Dat is denk ik ook de kracht van Starfinder: het heeft een enorm lage instapdrempel voor iemand die ook maar een beetje interesse heeft in scifi.

Qua gameplay lijkt Starfinder nog het meest op D&D, wat niet per se verkeerd is. De basis van de gameplay is het D20-systeem, waarbij je een twintigzijdige dobbelsteen rolt en daar eventuele bonussen bij optelt. Kom je hoger uit dan de moeilijkheidsgraad, dan is de actie succesvol. Dat maakt de overgang voor mensen die bekend zijn met D&D (of Pathfinder) een stuk makkelijker. Maar het is meer dan alleen D&D met een Scifi jasje. Er zitten ook werkelijk unieke elementen in Starfinder. Bepantsering is onderverdeeld in twee categorieën: Energy en Kinetic. Deze kleine aanpassing brengt weer een hoop extra tactische opties met zich mee, om nog maar te zwijgen over de ruimteschipgevechten. Ben je opzoek naar scifi en was je al bekend met de regels van D&D of Pathfinder, dan is dit een mooie om op te pakken.

Wie heeft er nu nooit gedroomd om een superheld te zijn? Met Mutants and Masterminds komt deze droom uit. Nou ja, als tabletop game dan. Met M&M maak je zelf een superheld. Het spel geeft je een gigantische lijst met powers. Als speler krijg je aan het begin een hoeveelheid Power Points om je superheld te maken. Je gebruikt de Power Points om krachten te “kopen” voor je superheld. Zo kun je Power Points besteden om te kunnen vliegen, maar je kunt er ook voor kiezen om de manier waarop je vliegt aan te passen. Misschien kies je ervoor dat vliegen alleen werkt als je op een voorwerp zit. Word je van het voorwerp afgegooid, dan kun je dus niet meer vliegen. Dat is een aanzienlijk nadeel, maar zorgt er wel voor dat je minder Power Points kwijt bent. Zo kun je je eigen, unieke superheld maken. Of Batman, iedereen maakt een keer Batman.

Ook Mutants and Masterminds werkt met het inmiddels bekende D20-systeem. Om daarmee te zeggen dat het lijkt op D&D is wel een beetje vergezocht. Er zitten genoeg nieuwe onderliggende systemen bij die het iets unieks geven. Waar M&M zich echt onderscheidt van D&D is de manier hoe het verhaal wordt verteld. M&M is een superheldenspel en superhelden leven in een wereld vol met actie, spanning en sensatie. Als ik een superheld speel ben ik niet echt bezig met het kopen van een nieuw zwaard of het reizen naar een nieuwe stad. Ik wil de wereld redden en schurken verslaan. De gamemaster wordt aangeraden te leren denken in filmscènes. Sla stukken over die niet interessant zijn en ga lekker door. M&M geeft je zonder al te veel moeite een hoop leuke opties om mee te werken en voor de meer ervaren spelers zit er een diep en complex systeem verstopt waar je helemaal mee los kunt gaan.

Met de enigszins tegenvallende release van Cyberpunk 2077 hebben veel spelers een onvervulde behoefte aan een futuristische game met cyberlimbs, geweren, hacken en een wereld die al volledig naar de grond gewerkt is. Daar komt Shadowrun om de hoek kijken. In Shadowrun speel je een Shadowrunner. Dat is een huurling die door andere partijen wordt betaald om opdrachten uit te voeren die niet helemaal legaal zijn. Spelers moeten deze opdrachten niet alleen uitvoeren, maar ook van te voren informatie verzamelen en een plan bedenken om de opdrachten tot een succes te brengen. Gaat het plan mis, dan kan dat zelfs het leven kosten van je personage. Jij bent namelijk geen bijzonder sterk wezen, geen held, geen hoofdpersoon. Een kogel door je hoofd is net zo dodelijk voor jou als voor die bewaker waar je tegenover staat, dus denk goed na over wat je doet in Shadowrun, want een verkeerde keuze kan soms dodelijk zijn voor jou of je teamgenoten.

Qua gameplay lijkt Shadowrun totaal niet op D&D. Weg is de twintigzijdige dobbelsteen. Bij Shadowrun draait het niet om welke dobbelsteen, maar hoeveel. Hoe beter je bent in een bepaalde skill, des te meer zeszijdige dobbelstenen je mag pakken. Je rolt ze allemaal en elke vijf of zes is een hit. De moeilijkheid van de actie die je wilt uitvoeren bepaalt hoeveel hits je vervolgens nodig hebt om te slagen. Er komt soms wat meer bij kijken. Bij Shadowrun komt het niet alleen neer op wat je kunt, maar ook wat je hebt. De beste scherpschutter in de wereld zal moeite hebben met raak schieten als hij een goedkoop pistool heeft. De lijst met verschillende voorwerpen, wapens en voertuigen is gigantisch. De regels die erbij horen ook. Shadowrun is geen makkelijke game, maar het plannen van een heist – in Oceans Eleven stijl -en deze daarna succesvol afronden geeft een kick!

Tot nu toe hebben alle tabletop games die ik hier heb besproken het centrale concept gemeen: de gamemaster maakt een wereld en verhaal ende spelers spelen in die wereld en moeten obstakels overkomen. Dit gebeurt meestal door te vechten. Het merendeel van de regels voor deze games bestaat dan ook uit combat rules. De vaardigheden die je personages hebben staan vaak vast met een numerieke waarde. Niet in Fate Core. Daar staan nummers een stuk minder centraal, maar wordt er veel meer naar de woorden gekeken. Aspecten zijn kernwoorden die jij aan je personage hebt gegeven, die je vervolgens weer op creatieve manieren kunt gebruiken. Niet alleen personages hebben aspecten maar. ook voorwerpen en zelfs omgevingen. Het zoeken naar de juiste woorden voor jou personage’s aspecten kan vooral voor de taalvaardigen een leuke uitdaging zijn. Hoe meer een woord zegt, des te meer je er mee kunt.

Door creatief te zijn met aspecten kun je je gamemaster overtuigen dat je een bonus verdient. Heb je als aspect “Dief met een hart van goud” dan is het niet moeilijk om de gamemaster te overtuigen dat jouw dief goed kan sluipen. Uiteraard blijft het een spel en hoort daar een stukje willekeur bij: de dobbelstenen. Fate Core maakt ook gebruik van de standaard zeszijdige dobbelsteen. Je gooit bij elke actie vier dobbelstenen, waarbij één en twee staan voor een Min, een drie en vier zijn neutraal en een vijf en zes staan voor een Plus. Tel de plussen bij elkaar op en de minnen er vanaf. Dan zul je dus scoren tussen de -4 of +4. Tel daar nog eventuele bonuspunten bij op en je weet of je actie is geslaagd. Ook hier wordt geadviseerd om in plaats van “+4!” te roepen, er een woord aan te koppelen.

Fate Core heeft trouwens geen setting. Deze maak je namelijk met je spelers zelf. Wil je een western spelen? Dan doe je dat. Star Wars-game, geen probleem. Je kunt Fate Core gebruiken om alles te maken wat je wilt en hier kun je je spelers in betrekken. Ga je inderdaad voor een western en wil een van je spelers een voormalige bandiet spelen die zijn oude roversbende heeft achtergelaten? Prima, wie was de leider van deze roversbende? Heeft een van de andere spelers ook een ervaring met deze bende gehad? Zo creëer je samen met de spelers een unieke wereld tijdens het spelen. Hiermee verlicht je de druk op de gamemaster en wordt het verhaal een product van de hele groep.