Heilung brengt de oudheid naar het heden

Zo nu en dan tref je tijdens een willekeurige deep dive op YouTube iets aan waarvan je weet dat het speciaal is. Toen ik in 2019 de Germaans-Scandinavische band Heilung tegenkwam wist ik dat zij precies die beschrijving ‘speciaal’ waardig waren. Hun repertoire kan niet beschreven worden met een specifiek genre, het is geen muziek die je zou horen op de radio, en ook hun stage presence is ongebruikelijk. In plaats van flitsende lichtshows, gitaarsolo’s of danschoreografie die je veel tegenkomt, gaan de zogenaamde ‘rituelen’ van deze band, als je ze zo kunt omschrijven, gepaard met speren, schilden en hoofddeksels gemaakt van geweien.

Best apart, dus. Maar toch is er iets magisch aan deze artiesten, waardoor ik al jaren helemaal in hun ban ben geraakt. Ze weven een hypnotiserend tapijt van oergeluid dat ze zelf hebben beschreven als “Versterkte Oud-Europese geschiedenis”. Oftewel, een raampje openen naar de oudheid. En als dat raampje eenmaal open gaat, is het lastig om het weer dicht te krijgen.

Wie zijn Heilung?

Heilung is in 2014 in Denemarken opgericht door de Duitse Kai Uwe Faust en de Deense Christopher Juul. Faust was een tatoeëerder gespecialiseerd in Oudnoorse tatoeages en Juul was een muziekproducent. Faust wilde wat gedichten opnemen in ruil voor gratis tattoos. Juul ging akkoord en Heilung was wat er ontstond uit deze ruil. Een jaar later nam Juuls vriendin Maria Franz ook deel aan de band en nog datzelfde jaar brachten ze hun eerste album Ofnir uit. De naam Heilung (ofwel “genezing” in het Duits) is ook een reflectie van de filosofie achter de muziek, aldus vocalist Maria Franz. In haar woorden: “We beschrijven Heilung als een turbulente reis, waarna je met een gevoel van opluchting en kalmte achtergelaten wordt. Want onze muziek kan heel intens zijn om naar te luisteren.”

Heilung trad voor het eerst live op in 2017, op Castlefest, in ons eigen kleine Nederland. Dit optreden heeft inmiddels bijna 10 miljoen kijkers binnengehengeld. Het is dus geen verrassing dat Heilung hierna explodeerde in populariteit. Nog datzelfde jaar tekenden ze een contract bij platenlabel Season of Mist en sindsdien hebben ze drie studioalbums uitgebracht, en hebben ze meer dan een half miljoen maandelijkse streams op Spotify. Ook is hun muziek terug te horen in de televisieserie Vikings en hebben ze samengewerkt met game-developer Ninja Theory aan de soundtrack voor Hellblade: Senua’s Saga.

Oergeluid

De unieke sound van Heilung is te herkennen aan hun vele spirituele en historische invloeden en inspiratiebronnen. De instrumenten die worden gebruikt zijn replica’s van instrumenten die veel in de IJzertijd werden bespeeld, afkomstig van over de hele wereld. Gigantische trommels die de grond doen schudden, dierenhoorns, natuurgeluiden, het gekletter van zwaarden en schilden of zelfs botten – alles wordt ingezet om je even te wanen in een paganistisch ritueel om een kampvuur. Wat nog het meest bijdraagt aan dit gevoel, zijn de zangkunsten van Maria Franz en Kai Uwe Faust. Van het bijzonder effectieve contrast tussen de hoge, glaszuivere noten van Franz en de diepe duistere keelzang van Faust, gaan je haren overeind staan.

Het is dan ook niet zo gek dat veel fans een diepe verbintenis voelen met deze excentrieke groep. Veel van hun teksten komen van oude inscripties en opgravingen en ze zingen in een hele waslijst aan verschillende talen, waaronder IJslands, Oudnoors, (Oud-)Engels, Duits en zelfs Latijn. Geen meezingers dus, maar de meeste fans laten hun waardering vaak zien op een andere manier wanneer ze een concert bijwonen. Denk hierbij aan speciale kostuums, oerkreten, wilde dansen, of zelfs runen op het gezicht geverfd.

Een andere wereld

Een optreden van Heilung bijwonen is haast geen concert meer te noemen. Het heeft meer weg van een spirituele reis – een ritueel. Nog voordat een noot is aangeslagen, wordt het podium gezegend met salie en wierook, en komt de hele groep bij elkaar om samen een mantra uit te spreken. Wanneer Faust vervolgens een oerkreet uitschreeuwt om het openingsnummer In Maidjan te signaleren, wordt deze door het publiek beantwoord met wolvengehuil, woeste oerkreten en gejuich van alle kanten.

Deze ontzettend aanstekelijke energie en de prachtige atmosfeer blijven gedurende de volgende twee uur dik in de lucht hangen, en komt met de afsluiter Hamrer Hippyer tot een crescendo, met een groot deel van het publiek in een trance van wilde dansen en jubelend geschreeuw. Als je daarna de zaal uitloopt, voelt het echt alsof je je even in een ander tijdperk bevond. Als wat ik tot nu toe heb verteld je ook maar een klein beetje aanspreekt, kan ik een live optreden bijwonen niet sterk genoeg aanbevelen.

Waar kan ik Heilung vinden?

Als dit artikel je nieuwsgierig heeft gemaakt naar de wondere wereld van de rituelen van Heilung, kun je deze vinden op Spotify en hebben ze tevens een YouTube-kanaal, waar je twee opgenomen live-optredens in hun geheel kunt ervaren. Misschien zie ik je dan wel in het publiek bij het volgende ritueel!

Heb jij nog muziektips voor de redactie? Laat je vooral horen in de reacties!