Je zou het bijna vergeten, maar dit jaar viert Mass Effect alweer zijn tiende verjaardag. Een heugelijk feit, aangezien Bioware op dat punt in de geschiedenis weer een ontzettend toffe serie aan de gamer schonk. Het beste cadeau om dat te vieren, is natuurlijk de release van Mass Effect: Andromeda, welke nog minder dan een week van ons is verwijderd. Voordat het echter zo ver is, pakken we een kans om terug te blikken op de trilogie en onszelf de vraag te stellen: waar waren we ook alweer gebleven?

Mocht je het voor elkaar hebben om nog nooit Mass Effect te hebben gespeeld, let dan op: dit verhaal bevat spoilers voor alle drie de games. Ook zijn we voor het gemak van het verhaal even uitgegaan van de mannelijke Commander Shepard.

Aankomende week stappen we na maanden van hype eindelijk in de schoenen van Scott of Sara Ryder. Wie van de twee je kiest is helemaal aan jou, maar één ding staat vast: een epische reis door het universum staat ons sowieso te wachten. Voordat Scott of Sara überhaupt maar lag te dromen over het redden van het universum, was er echter al een andere held voor de mensheid. Ene Commander Shepard: de redder, de verlosser, de god (of godin) in bed. Hoe deze onverschrokken ruimtereiziger aan deze status kwam, is een iets langer verhaal.

Mass Effect – Waar het begon

Voordat Commander Shepard de redder van de Melkweg was, deed hij zoals menig ander soldaat zijn plicht op een ruimteschip. Het jaar telt 2183, zo’n 35 jaar nadat de mensheid ruïnes heeft ontdekt op Mars en daarmee ook op de Mass Relays stuitten. Een ontdekking die letterlijk alles zou veranderen, aangezien vanaf dat moment de mensheid eindelijk de befaamde FTL-technologie (Faster Than Light) onder controle kreeg.

Terug naar Shepard: wanneer de door mensen bewoonde kolonie Eden Prime onder vuur komt te liggen door de mysterieuze Geth, worden Shepard en kompaan Kaiden Alenko op pad gestuurd om contact te maken met Ashley Williams. Al snel komt het drietal erachter dat er meer aan de hand is. De Turiaanse spectre Saren Arterius blijkt andere plannen te hebben met zijn unieke status dan het beschermen van het universum. In plaats daarvan heeft hij zijn zinnen gezet op het terughalen van de Reapers: een millennia oud ras dat gelooft dat het iedere 50.000 jaar al het leven in het universum moet uitwissen, zodat het weer volledig opnieuw kan beginnen. Iets waar Shepard en zijn kompanen niet op zitten te wachten.

Dat een van de beste soldaten van de Council ze heeft verraden, wil de centrale raad van het universum nog niet helemaal accepteren. Het is dan ook aan Shepard om als een gek door het universum te reizen en van planeet naar planeet te struinen, op zoek naar nieuwe soldaten die zijn strijd steunen en de waarheid boven tafel willen krijgen. Wanneer de Council eindelijk lijkt te snappen hoe de vork in de steel zit, vindt er een historisch moment voor de mensheid plaats: Saren wordt afgezet als spectre en Shepard krijgt als eerste mens de prestigieuze rang. Iets wat met alle bijkomende voordelen gepaard gaat, zoals de rang van commandant en het bestuur over een schip. In zijn geval: de SSV Normandy.

Na een kat- en muisspel door het universum, vele medpacks en een verwoestende keuze (daarover hier meer), komt de jacht op Saren op de Citadel ten einde. Het grote ruimtestation en centrale punt voor alle handel, diplomatiek en wetenschap vormt net als in de andere delen van de serie een belangrijk decor voor de game. Niet alleen is dit de locatie waar onder andere de Council zich heeft gevestigd, het vormt ook het toneel voor een episch laatste gevecht tussen Shepard en Saren. Je kan wel raden wie er won.

Mass Effect 2 – Aan de andere kant van de medaille

Spoel de tijdlijn een paar weken vooruit en we maken voor de tweede keer kennis met Commander Shepard. Terwijl de SSV Normandy op een reguliere patrouille is, komt het schip onder vuur te liggen van een mysterieus ruimteschip. Minuten later zweeft de Normandy in stukjes door het heelal, met slechts een gedeelte van de bemanning die weet te ontsnappen. Heroïsch dat Shepard is, beslist om de laatste ontsnappingscapsule af te staan aan de altijd grappige piloot Joker. Resultaat: Shepard dood en een schip in duigen.

Voor even dan. Al snel wordt het levenloze lichaam als een strak verpakte ijslolly uit de diepvries die we het universum noemen gevist door het mysterieuze Cerberus. Een duistere groepering die als belangrijkste doel heeft de mensheid te vorderen en daarbij niet bang is om vijanden te maken of bloed aan hun handen te krijgen. Diep bij ze in het krijt kan Shepard niets anders doen dan buigen voor het hoofd van de groepering: de charismatische Illusive Man, fenomenaal gespeeld door Martin Sheen.

Dat Shepard terug is gehaald uit het rijk van de doden is niet zonder reden: volledige koloniën zijn zonder enige aanwijzing verdwenen, waarbij enkel menselijke koloniën lijken te verdwijnen. Het duurt echter niet lang voordat de Reapers weer in beeld komen, dit keer in de vorm van de Collectors. Een ras van aliens die onder dwang van de Reapers allerlei vuile klusjes oplossen. Invasies, massamoord en het kidnappen van volledige kolonies bijvoorbeeld.

De enige oplossing voor dit toch wel grote probleem is simpel: afreizen door de Omega-4 Relay, in de hoop levend aan de andere kant er weer uit te komen. Afhankelijk van hoe je de game hebt gespeeld, kan de samenstelling van je team aan het eind van deze ‘zelfmoordmissie’ er echter heel anders uitzien dan aan het begin. De game kent zijn epische climax aan boord van een enorme Collector-basis, gevuld met boze Collectors, een hele hoop antwoorden en een enorme half mens/half reaper-constructie. Heel nasty.

Weten Shepard en zijn bemanningsleden de aanval op de basis te overleven, dan is de kans heel groot dat bij de Illusive Man niet alleen rook uit zijn mond, maar ook uit zijn oren komt. Aan de andere kant heeft het team nu wel alle informatie om de strijd aan te gaan met de Reapers, maar deze informatie kwam niet zonder een prijs.

Mass Effect 3 – Een twijfelachtig einde

Een kleine zes maanden zijn verstreken sinds Shepards avontuur met Cerberus, iets wat hem weinig goeds heeft gedaan. Zijn rechten als commandant zijn tijdelijk ingetrokken, het schip staat aan de grond en het leven begint vooral een sleur te worden. Dat was tot het moment dat de Reapers besloten om de aarde binnen te vallen en menig land tot op de knieën te brengen. Tijd dus voor Shepard om weer in actie te komen en al het leven in het universum achter zich te scharen in een gevecht tegen de Reapers.

Waar de originele Mass Effect vooral bestond uit een kat- en muisspel en in het vervolg de ontdekkingsreis naar het plan van de Reapers centraal staat, kruip je in Mass Effect 3 vooral in de rol van mediator tussen alle verschillende rassen. Met je crew reis je van slagveld naar slagveld, waarbij je tussen mening vuurgevecht door ook nog probeert de verschillende rassen achter je te krijgen in de strijd tegen de Reapers. Dit doe je onder andere met de krogan, salarians, turians, quarian en asari, waarbij je voor ieder ras weer tal van vuile klusjes op mag knappen voordat ze ook nog maar nadenken om je te steunen.

Oh en de Illusive Man: die was Shepard nog niet vergeten. Compleet de weg kwijt heeft de Illusive Man het idee in zijn hoofd gehaald om te proberen de Reapers onder zijn macht te krijgen. Een doel waarbij niemand hem zal tegenhouden en dus opent hij zonder pardon de aanval op de Citadel. Alsof je nog niet genoeg problemen aan je hoofd had.

De trilogie, een reis van zes jaar en tienduizenden lichtjaren, kent zijn epische conclusie op de slagvelden van wat London voor moest stellen. Dat laatste vooral omdat Reapers het grootste gedeelte van de Britse hoofdstad gelijk heeft gemaakt met de grond. In een laatste poging om de onvermoeide aanval van de Reapers te stoppen, krijgt Commander Shepard misschien wel de meest omstreden keuze uit de geschiedenis van de serie: de keuze om de Reapers te vernietigen, de controle over ze te nemen of al het leven in het universum te fuseren met de synthetische levensvormen: rood, blauw of groen?

Waar valt Mass Effect: Andromeda?

Wat je keuze ook was aan het einde van Mass Effect 3, dat maakt niet uit. Die keuze heeft namelijk geen enkele impact op je avonturen met broer en zus Ryder. Tussen het tweede en derde deel uit de serie heeft de Citadel Council (daar zijn ze weer) besloten om een nieuw initiatief op te starten, genaamd het Andromeda Initiative. Daarbij kreeg ieder van de vier rassen in de Council de kans om 20.000 van zijn soort op een enkele reis te sturen naar het Andromeda-sterrenstelsel.

Terwijl Shepard de strijd aanging met de Reapers op aarde en de rest van de Melkweg, lagen de leden van het Andromeda Initiative allemaal een stevig cryogenisch dutje te doen aan boord van de enorme Arks. Iets later dan gepland komt het schip van de Ryders uit de cryoslaap, waardoor ze niet de eerste zijn in het nieuwe sterrenstelsel. Sommige planeten zijn al lang en breed bewoond door mensen, asari, turians en de rest. Gelukkig blijkt er nog genoeg te ontdekken en te redden in dit nieuwe sterrenstelsel, maar daarvoor moeten we nog een paar nachtjes wachten. Mass Effect: Andromeda ligt op 23 maart in de winkels voor pc, PlayStation 4 en Xbox One.