Jarenlang liet hij ons wachten op zijn laatste werk. Ik heb het uiteraard over Hideo Kojima, een man die volgens velen niets anders dan klassiekers en kwaliteitsproducten af kan leveren. De beste man heeft nu, na 28 jaar perfectioneren van de formule, zijn slotstuk genaamd ‘Metal Gear Solid V: The Phantom Pain’ in zijn digitale galerij van meesterwerken tentoongesteld en lijkt in eerste oogopslag zijn beste werk ooit, al is het zonde van de lijst waarin zijn epos wordt gepresenteerd.

Want een ding staat buiten kijf: Metal Gear Solid V: The Phantom Pain is een waar meesterwerk, een absolute Kojima klassieker waarin duidelijk invloeden van zijn voormalige projecten, maar ook nieuwe elementen zijn verwerkt; iets waar Kojima vroeger alleen maar van kon dromen. Voor hem is het verwezenlijken van dit slotakkoord dan ook wrang, maar biedt voldoening, alsook bij de fans van de serie. Zoals in eerdere delen van de Metal Gear-serie kruipen we in de huid van John, beter bekend als Big Boss, Venom Snake of Punished Snake, die na een mislukte aanslag op zijn leven na negen jaar ontwaakt uit een coma. Bezaaid met metaalscherven mag hij nog van geluk spreken dat hij leeft, maar de veroorzaker van de aanslag, Skull Face, is te weten gekomen dat zijn aanslag mislukt is en is geen man van half werk. Tijd om na negen jaar weer op je eigen benen te staan en te maken dat je wegkomt, met hulp van een mysterieuze man genaamd Ishmael.

Het is meteen na de introductie van Ishmael dat Kojima lijkt terug te vallen in oude patronen, doelende op ellenlange dialogen in de vorm van cutscenes. Hoewel Metal Gear erom bekendstaat dat het cutscene-gehalte door het dak knalt, is het soms ook een bron van ergernis gebleken. In Metal Gear Solid V lijkt het gelukkig slechts gereserveerd voor de eerste scene, alsof Kojima tijdens het schetsen van zijn meesterwerk tot de realisatie kwam dat hij sinds de komst van de nieuwe generatie consoles opties heeft die hij voorheen niet had. Eindelijk kon hij doen wat hij altijd al heeft willen doen: de speler vrijheid geven in zijn of haar aanpak, tactisch of niet. Een open wereld creëren waarin je zelf je keuzes kan maken in hoe je je missie voltooit, dat was Kojima’s visie voor Metal Gear Solid V: The Phantom Pain.

En daarmee veranderde Metal Gear van een scripted, cutscene-gevulde game naar een episodisch gebrachte open wereld waarin de speler kan gaan en staan waar hij wil, zelf kiezend wat hij gaat doen, en waar. Voor de absolute veteranen onder de Metal Gear-spelers zal deze ommezwaai wat gewenning vergen, vooral omdat het in eerste instantie absurd ogende verhaal (waar de serie om bekendstaat) hierdoor wat traag op gang lijkt te komen. Na de 35 á 40 uren die ik in de game heb gestoken, was het dan ook pas na een kleine 20 uur dat ik echt begon te begrijpen waar ik het met Big Boss tegen op moest nemen, al geven de teaser trailers al wel wat weg. Een Metal Gear genaamd Salehanthropus, een tweebenig gevaarte waar je U tegen zegt, lijkt de hoofdrol te krijgen in deze trailers, en ook al vrij vroeg in de game, maar Kojima zou Kojima niet zijn als er meer achter de game schuilt.

Kojima weet namelijk met Metal Gear Solid V: The Phantom Pain pijnlijk actuele situaties aan te stippen die de speler het gevoel geven een les te krijgen in de prijs van oorlogvoering, zonder daarvoor in te moeten leveren op het ware Metal Gear-verhaal. Want buiten het verhaal van Big Boss, Revolver “Shalashaska” Ocelot, Benedict “Kazuhira” Miller, dr. “Huey” Emmerich en andere achteraf bekende gezichten om, tapt Kojima punten als biologische oorlogvoering, etnische zuivering, xenofobie en kindsoldaten aan, wat de game een bepaalde lading geeft. Sommigen, en daarmee bedoel ik vooral de puristen in de Metal Gear fanbase, zullen daarom Metal Gear Solid V: The Phantom Pain de mindere van de gehele linie vinden, maar eerlijk gezegd maakt de ontwikkeling van de eerdergenoemde personages zoveel goed dat je niet anders kunt dan de game geheel uitspelen om zo de laatste stukjes van de Metal Gear puzzel op hun plek te leggen.

Maar voor je zover bent, zul je eerst uren, talloze uren moeten spenderen in Afghanistan en Afrika, waar je een vijftigtal missies uitvoert die je door diverse opdrachtgevers krijgt voorgeschoteld. Opdrachten die ieder een soort aflevering in het laatste seizoen “Metal Gear Solid – de TV show” vormen. Wederom is tijdens deze missies de aanpak aan jou. Je krijgt je te voltooien en optionele doelen opgelegd en daarmee is de kous af. Hoe geruisloos je dat doet en hoe snel (of juist langzaam) is aan jou als speler. Iedere aanpak heeft zijn voor en nadelen, resulterende in een complimenterende of corrigerende eindbeoordeling van Ocelot. Dat je dit niet altijd alleen hoeft te doen is een prettig gegeven. Buiten de tips en hints van Ocelot over je oortje, beschik je ook over je paard genaamd D-Horse, een wolfshond met de naam DD (mits je die meeneemt naar Mother Base), een schaars geklede sniper die alleen bekend is onder haar nickname ‘Quiet’ en wat later in de game een Walker Gear.

Je zult zelfs merken dat deze hulp, of je deze nu bewust inzet of niet, meer dan welkom is in de wereld van Metal Gear Solid V. Hoewel de game grotendeels zo moeilijk is als je het jezelf wil maken, ontkom je niet aan penibele situaties waar je buddy je redder in nood kan zijn. Vooral tijdens terugkerende bossbattles, die soms een tergende moeilijkheidsgraad hebben wanneer je niet de nodige intel of wapens hebt, kan je buddy uitkomst bieden. Het gros van deze bosses bestaan uit entiteiten bekend als de Skull Unit, die zich sfeervol introduceren door een zichtbelemmerend mistveld.

Deze supersoldaten, waarvan sommige doen terugdenken aan bossbattles uit vorige delen (lees Sniper Wolf), zijn ‘tough as nails’ en laten zich niet zomaar verslaan, laat staan doden. Wanneer je het moet opnemen tegen niet een, maar vier snipers met supersonisch gehoor en superieur zicht, komt het toch van pas dat je er zelf ook over een beschikt. Het is dan ook aan te raden jezelf goed af te vragen welke buddy je selecteert voor je je missie begint. Het kan het verschil tussen ‘mission complete’ of ‘mission failed’ betekenen.

Maar zelfs met al de hulp die je kan krijgen, kan het Snake soms even teveel worden en moet je eventjes op adem komen. Dat kan je doen op je in de oceaan gelegen Mother Base, waar je wanneer het je blieft een verfrissende douche kan nemen en al het bloed van je af kan spoelen en de stress van keihard stijden van je af kan schudden. Nu draait zo’n basis zichzelf niet, waardoor jij als baas ook de nodige beslissingen moet maken en je crew moet werven en besturen, waarbij het onderhouden van je basis ook een absolute noodzaak vormt. Hier komen dan ook een andere RPG-elementen bij kijken zoals het sparen van materialen, medicinale planten, Mother Base uitbreiden en rekruteren van je crew. Dit alles kun je makkelijk doen vanuit je helikopter of in het veld via je iDroid, maar zo nu en dan je crew bezoeken om de moraal op peil te houden, is raadzaam. Doe je dit niet, dan loop je het risico dat je bemanning zich gaat misdragen en zo de gehele vibe op de basis ten gronde richt, wat weer invloed heeft op het functioneren van elke afdeling.

En daarmee kun je de volgende conclusie trekken: de basis valt of staat met de tevredenheid van je crew. Uit wat voor personen je bemanning bestaat, is ook aan jou, gezien het gros van je bemanning zal bestaan uit voormalige militanten die je hebt overmeesterd en overgebracht met behulp van je Fulton Balloon. Het enige wat daarna nog rest is waar je je nieuwe rekruten indeelt op de basis, gezien deze uit diverse onderdelen bestaat die ieder een eigen praktisch nut hebben. Zo zorgt R&D dat je telkens de nieuwste wapens en snufjes hebt, Intel voor de benodigde info in het veld en je Medical Staff dat je troepen fris en fruitig blijven.

Buiten deze rekrutering en management om zul je je dus voornamelijk bezig houden met missies waarin je mensen elimineert of extract, allemaal om steeds een stapje dichter bij je rivaal Skull Face te komen en je duidelijkheid in de ontwikkelingen te geven. Om deze vijftig missies aan elkaar te rijgen, heb je een groot speelveld nodig, iets wat Kojima ons voorschotelt met behulp van de Fox Engine, die absoluut niet teleurstelt. Grafisch ziet de game er uitmuntend uit, met hier en daar een schoonheidsfoutje, al lijken sommige, waaronder het lelijk gerenderde uiteinde van Quiets geweer, opzettelijk (je weet het maar nooit bij Kojima). Schoonheidsfoutjes daargelaten, creëert Kojima met zijn Fox Engine omgevingen die, ondanks het saai klinkende landschap van een woestijn als Afghanistan en vlaktes van Zaïre, een omgeving die naadloos aansluit en nooit echt leeg aanvoelt. Ook al moet je soms echt een pleuris eind lopen om bij je doel te komen, de aanwezige outposts en vijandelijke controlepunten zorgen ervoor dat er altijd wel iets te beleven valt.

Zo valt er op iedere outpost wel wat te scoren, zij het intel, grondstoffen of gewoon die ene interessante vijandelijke soldaat die net die skills heeft om jouw Diamond Dogs te laten floreren op Mother Base. Om datgene te bemachtigen waar je je zinnen op hebt gezet kun je twee dingen doen: als een ware caterpillar al buikschuivend door het gras en zand tot je binnen reikweidte komt, of gewoon als een ware Rambo het kamp binnen stormen. Vergeet alleen, in het tweede geval, even niet dat ook de vijand niet van gisteren is en zich niet constant laat verrassen. Jouw keuzes in het veld hebben ook hier weer direct effect op het verdere verloop. Besluit jij namelijk vaak tegen zonsondergang op strooptocht te gaan (waar je bij aanvang van iedere missie voor kan kiezen), dan zul je merken dat soldaten zich steeds meer gaan uitrusten met zaklampen en zoeklichten. Denk je nu bij jezelf: makkelijk zat, plink ik ze wel af met mijn meesterlijke headshotskills! Guess again. Ook hier neemt men de nodige voorzorgsmaatregelingen in door voortaan helmen te gaan dragen die je er niet 1-2-3 af schiet, zoals in andere shooters vaak wel kan. De enige manier om ook voor dit alles weer een stokje te steken is door je Diamond Dogs op zogenaamde Combat Assignments te sturen en er dan voor te kiezen om ze vooral missies te laten uitvoeren die bevoorrading van de vijand ondermijnen.

Een andere, maar wel opmerkelijke keuze is de herspeelbaarheid van enkele eerder ondernomen missies, maar dan met enkele restricties, wat het voltooien ervan een stuk ingewikkelder maakt. De missies kenmerken zich door hun classificering, aangeduid met [SUBSTINENCE], [EXTREME] en [TOTAL STEALTH]. Substinence-missies zijn puur solo te spelen, dus zonder hulp van je buddy, Extreme-missies kennen geen Reflex-mode (de vijand reageert dus meteen) en Total Stealth-missies dienen voltooid te worden zonder te worden gespot. Om verder te kunnen met je verhaallijn is het soms verplicht om een van deze missies, die pas na hoofdstuk 32 beschikbaar worden gesteld, te voltooien. Het voordeel is dat je eerder in de game deze missies al eens hebt volbracht, en je dus ook weet waar je objectives zich begeven. Het nadeel is dat het helemaal niks toevoegt aan je verhaal, gezien het om exact dezelfde missie als voorheen gaat, alleen moeilijker. Waarom Kojima er juist voor heeft gekozen bestaande missies hiervoor te gebruiken, is mij een raadsel, maar dat is met meer acties van Kojima zo.

Tot zover het absolute meesterwerk, waar meester Kojima merkbaar met hart en ziel aan gewerkt heeft. Zijn paraaf staat inmiddels onuitwisbaar op zijn laatste werk, klaar om gepresenteerd te worden. En daar, precies daar, ligt de enige echte teleurstelling in Metal Gear Solid V: The Phantom Pain. Want hoe wonderschoon het canvas ook is, de presentatie breekt bij de keuze van de lijst, in dit geval de online features van de game. De campaign van de game zelf werkt feilloos, wat helaas niet geldt voor het online gedeelte. Dat de servers voor de officiële releasedatum niet werken, daar kan ik mee leven, maar zelfs na de release heb ik slechts een keer kunnen inloggen op de servers, om er daarna na een half uurtje weer uit te worden geknikkerd. Alle andere pogingen werden vroegtijdig afgekapt door de mededeling dat de servers ‘under maintainance’ zijn. Het is niet dat ik het mis, gezien ik me echt focus op het verhaal van Metal Gear, maar het is een smet op het blazoen van de game, een smet die wel weg te poetsten valt. De online features voelen hierdoor aan als een goedkope wissellijst om het Metal Gear doek toch maar op te kunnen hangen. Hopelijk is er een chiquere lijst onderweg. “Don’t keep us waiting, huh?”