Jaren geleden, vele jaren geleden, vormde één gegeven het ultieme doemscenario: wij mensen, het ultieme wezen op aarde, leven in onderworpenheid. Veel Hollywood-blockbusters wisten van deze angst een goede boterham te maken. Stel je toch eens voor, wij, als hoogontwikkeld zoogdier, overtroffen door een andere supermacht in het universum. In de begintijd waren het nog aliens waar we voor vreesden, later zou de technologische vooruitgang in de wereld een inspiratie vormen voor dit doemscenario. Denk aan films als The Terminator, The Matrix, en I, Robot. Dit zijn voor sommigen zelfs vrij recente voorbeelden van settings die voor ons mensen onvoorstelbaar zijn. Maar zijn ze dat wel?

Het meest genoemde argument is dan ook: “Het is maar een film, een science-fiction film nota bene. Het is allemaal niet echt”. Dit is een slap argument waar we ons als mensen graag achter verschuilen, want diep vanbinnen weten we dat we een strijd aan het voeren zijn die we onherroepelijk gaan verliezen. We strijden tegen een waardige tegenstander die we zelf hebben gecreëerd: technologie. Want hoe ontwikkeld we onszelf ook vinden, we zijn eigenlijk vrij nietig. Van tijd tot tijd worden de tekenen daarvan zelfs pijnlijk duidelijk. Geloof je me niet? Ik zal je enkele voorbeelden geven. Ik daag je uit om achteraf te zeggen dat ik uit m’n nek klets.

Ik zal beginnen met vrij onschuldige voorbeelden. Vraagje: Hoe lang is het geleden dat je een brief aan iemand schreef op papier? De kans dat je hier lang over moet nadenken is best aannemelijk. Vooruit, nog eentje: Wanneer heb je voor het laatst een telefoonnummer opgezocht in een telefoonboek? En ik bedoel dan niet telefoonboek.nl, maar een fysiek exemplaar van het telefoonboek. Daar moet je misschien zelfs nog langer over nadenken. Ik zal het je sterker vertellen. Er zullen zelfs jongeren bij zijn die nog nooit een telefoonboek in hun handen gehad hebben, laat staan een Gouden Gids. Dit zijn nog maar twee voorbeelden van de macht die technologie over ons heeft, zonder dat we er stil bij staan.

Ik werd onlangs met deze bevinding geconfronteerd toen een pinautomaat in de buurt besloot ermee op te houden. Heel de buurt was in rep en roer, want hoe moest men nu aan geld komen? Dat er nog zoiets bestaat als een bank waar mensen werken die op vertoon van je bankpas geld voor je halen, leek niet meer in de hoofden van mensen op te komen. Nee, in plaats daarvan beroepen de meeste mensen zich op een ander stukje elektronica om te kijken waar de dichtstbijzijnde pinautomaat zich bevindt. Jawel, we hebben het over de smartphone, dat blok aan ons been vermomd als een mooi stukje technologie. De smartphone is voor een hele hoop mensen een bron van verslavingen geworden, maar we lijken dat niet door te hebben. Kenmerkend voor verslaafden ontkennen we massaal afhankelijk te zijn van dit alles, maar zou jij een maand zonder je smartphone kunnen? Of zonder internet?

Wanneer we het over internet hebben tap ik natuurlijk een hot topic aan, want internet is zo in ons leven ingebakken geraakt dat we niet eens meer doorhebben dat het ooit helemaal niet bestond. Hell, zelfs door het internet is het mogelijk dat jij dit nu leest. Internet is een medium dat ons dagelijks beheerst, iedereen. Houdt bijvoorbeeld maar eens bij hoe vaak je je Facebook-pagina checkt, of je Twitter, of WhatsApp. Alles wat we doen is gebaseerd op de invloed van het internet. Overheidszaken, waarvoor je vroeger gewoon een kantoor betrad, zijn nu allemaal geautomatiseerd. Iets simpels als belastingaangifte doen of een proces verbaal op laten stellen gaat digitaal, iets waardoor privacy steeds minder beschermd begint te worden, tot groot genoegen van cybercriminelen.

Ook in de gamesindustrie begint die trend door te zetten. Neem de verplichte registratie van je console. Zonder blikken of blozen geven we al onze vertrouwelijke informatie op via een weg die we lijken te vertrouwen, maar die enorm kwetsbaar is. We koppelen alles: naam, adres, creditcardnummers, the whole shebang, allemaal ter goeder trouw. Maar wanneer er wat fout gaat en je account is geplunderd of een DDOS-aanval je gamingexperience onmogelijk maakt, geven we toch de technologie, die we eerst omarmden, weer de schuld. We leven daardoor in een maatschappij die een haat-liefdeverhouding heeft met de technologie. We vloeken en schelden als het niet werkt zoals we willen, maar zijn onmiskenbaar o zo afhankelijk ervan.

Ik hoor enkele mensen nu zeggen: “Patrick, gast, relax! Overdrijf je niet een beetje?” En daarop vrees ik dat ik nee moet zeggen. Goed, ik schets misschien een heel negatief beeld, maar helaas berust het op feiten. We beginnen onze afhankelijkheid pas te beseffen op het moment dat we ermee geconfronteerd worden. Vooral wij gamers zijn een makkelijk doelwit. Want wat ga je doen als je televisie stuk gaat, of je console? Precies, een nieuwe kopen. Want wat moet je anders? Tja… goede vraag. Maar vraag je ook eens af: wat deden mensen eigenlijk voor het tijdperk van de tv en spelcomputer? Ooit gehoord van een bordspelletje? En dan heb ik het wederom over de fysieke vorm ervan. Ja, Pokémon-kaarten vormen nog een uitzondering, dat moet ik toegeven.

Laten we eerlijk zijn, we zijn een slaaf van de technologie en die technologie neemt de overhand. En oké, I, Robot is inderdaad maar een film, maar dat was Back to the Future ook. Dertig jaar geleden hadden ze ons uitgelachen als we beweerden dat we met iemand hadden gesproken die aan de andere kant van de wereld zat, met een telefoon zonder snoeren en met een beeldscherm. Maar nu, nu lachen we erom. En voor de wat oudere lezers: Weet je nog, The Jetsons? Een voertuig waar je alleen maar in hoefde te gaan zitten en verder niks hoefde te doen? Dat begint gevaarlijk dicht bij de realiteit te komen. Nee, blijf jezelf maar vertellen dat dit klinkklare lariekoek is, maar stiekem weten we beter. En het ergste is: we kunnen er niets meer aan doen. Het enige dat ons rest is onthouden dat we maar mensen zijn en geen goden.

Patrick signing off…CTRL-ALT-DEL.