In 1959 bracht Mattel een pop uit die meer dan vijftig jaar later nog steeds razend populair zou zijn onder de meisjes. De pop genaamd Barbie zou een metgezel vormen voor vrijwel alle meisjes over de hele wereld en veel van onze moeders, zussen of dochters zijn ermee opgegroeid. Door de jaren heen hebben de pop en het bedrijf Mattel ook veel kritiek ontvangen. Zo zouden alle meisjes zich onbewust vergelijken met de pop en het als een schoonheidsideaal zien. De afmetingen en verhoudingen van de pop zijn niet realistisch, waardoor hun beeld van “schoonheid” al op jonge leeftijd verstoord zou worden. Zonder dat de meisjes het doorhebben, zouden ze op hun poppen willen lijken, waardoor veel vrouwen ongerust zijn over hun dochters en de invloed die de poppen kunnen hebben. Jongens daarentegen groeiden op met fucking He-Man.

De hele discussie rondom hoe mannen en vrouwen worden afgebeeld in de media is niet nieuw. Sinds de opkomst van televisie, media en speelgoedlijnen, wordt de discussie gevoerd over hoe deze informatie overkomt op onze kinderen. Wat is toepasselijk en wat voor invloed kan het hebben? De hele kwestie rondom Barbie en de meisjes die zich aan de pop spiegelen, gaat al tientallen jaren door. Maar wat ik zo fascinerend vind, is waarom deze discussie alleen voor, maar voornamelijk ook dóór, het vrouwelijke geslacht wordt gevoerd. Meisjes zouden onderbewust op hun poppen willen lijken en omdat de verhoudingen van die poppen niet realistisch zijn, neemt het in sommige gevallen gevaarlijke vormen aan. Het zou (in)direct verantwoordelijk zijn voor veel anorexia-gevallen onder vrouwen. Nu probeer ik dit niet aan te vechten; er zal zeker een kern van waarheid in zitten. Maar ik betwijfel of het zo kort door de bocht genomen moet worden. Jongens van mijn leeftijd groeiden op met He-Man, G.I. Joe en later Action Man. Ondanks de overdreven en compleet belachelijke proporties waar de mannelijke speelgoedstukken over beschikten, is er niemand in mijn mannelijke vriendenkring die onzeker door het leven gaat omdat hij niet zo gespierd is als He-Man. En als dat misschien wel zo is, waarom hoor je daar dan niemand over? Waarom wordt er alleen geklaagd over de onrealistische ideaalbeelden die vrouwen voorgeschoteld krijgen?

In de zomer van 2013 verscheen de game Dragon’s Crown. De game was exclusief voor PlayStation-platforms en was een beat ‘em up in een fantasy setting. Het was een prima game, gemaakt door de makers van Odin Sphere en Muramasa, en net als die twee games was ook Dragon’s Crown een lust voor het oog. Op meer manieren dan één. Als je dit leest weet je maar al te goed waar ik het over heb. De game, of de vrouwelijke personages in de game, kwamen in opspraak omdat de vrouwen in de game buitenproportioneel afgebeeld werden. De vrouwen in Dragon’s Crown hebben overdreven vrouwelijke vormen en zijn, net als de Barbiepoppen, niet bepaald realistisch. Ook hier ga ik niet ontkennen dat de mensen die hier kritiek op gaven een punt hadden. De vrouwelijke personages in Dragon’s Crown zijn zeer uitbundig gestileerd met de nadruk op grote heupen en borsten. Maar in dit geval heb ik er geen enkel persoonlijk probleem mee, omdat de mannelijke personages in deze game óók hevig gestileerd zijn. Lijven breder dan een bus en biceps ten grote van een gemiddelde regenton. Het zijn de kernen van de mannelijke en vrouwelijke figuren op z’n breedst uitgemeten. Waarom was er wel kritiek op de wijze hoe vrouwen in Dragon’s Crown werden neergezet, maar niet op de manier hoe mannen werden neergezet? Omdat de vrouwen als lustobject werden afgeschilderd? Onzin, als dat waar zou zijn zou hetzelfde gelden voor de mannen. Als het succes van de Twilight-films en series zoals Vampire Diaries of True Blood iets bewezen hebben, dan is het wel dat vrouwen net zo graag naar ‘knappe’ mannen kijken als mannen naar knappe vrouwen. Is het dan misschien omdat de vrouwen alleen mooi of sexy waren? Dat ze nergens toe in staat waren zonder de hulp van een gespierde man die hen te hulp moest schieten? Die vlieger gaat ook niet op want de vrouwelijke personages in Dragon’s Crown waren even capabel als de mannen, zo niet méér.

Het is een puntje van kritiek waar fighting games ook vaak het slachtoffer van zijn. De vrouwen in fighting games zijn altijd even slank en mooi, dragen vaak weinig verhullende kleding en staan blijkbaar voortdurend op een plek waar het tocht, want ze hebben het altijd koud. Series zoals Soulcalibur en met name Dead or Alive zijn hierin de grootste boosdoeners, omdat het soms zelfs onderdeel van hun reclamecampagne lijkt te zijn. Maar ook hier vind ik het niet echt een punt. De vrouwen zijn weliswaar slank en übersexy, maar dat geldt ook voor de mannen in fighting games. De mannen dragen vaak geen shirts en zijn zo gespierd dat zelfs hun buikspieren voorzien zijn van hun eigen set buikspieren. De enige uitzonderingen die ik daarop kan vinden zijn Bob uit Tekken en Rufus uit Street Fighter. Beiden dik en eigenlijk bedoeld als grap (met name Rufus), maar ondanks hun gewicht zijn ze capabele vechters. Ja, de vrouwen worden expres seksueel afgebeeld maar het is niet dat ze verder niks kunnen. Als ze alleen maar in de game zaten om mannelijke spelers te trekken, zou ik het er mee eens zijn dat ze worden neergezet als lustobjecten. Maar vraag elke trouwe speler van Soulcalibur of Dead or Alive en ze zullen je zeggen dat de vrouwen hun uh… mannetje makkelijk kunnen staan.

Een ander voorbeeld was de absurde controversie die ontstond rondom de reboot van Tomb Raider in 2013. De reboot van Tomb Raider zou een meer realistische vorm aannemen. Niet alleen realistisch in de zin dat er minder over de top gebeurtenissen zouden plaatsvinden, maar ook menselijkere personages, met name Lara Croft zelf. De ophef ontstond over een cutscene in de game waarbij Lara Croft was vastgebonden en op een dreigende seksuele wijze werd aangeraakt door een mannelijk personage. Alles en iedereen was in rep en roer omdat je zoiets ‘niet hoort te doen’. Met een realistische setting en aanpak waar de makers van de Tomb Raider-reboot naar streefden, was dit niet vergezocht. Als deze situatie in de echte wereld plaats zou vinden, hoort dat tot de mogelijkheden. Er kan een discussie gevoerd worden over of dit soort dingen wel in games horen; verkrachting of aanranding zijn natuurlijk serieuze onderwerpen. Maar waarom wordt er vervolgens geen aandacht gegeven aan de tientallen, zo niet honderden mannen die één vrouw in haar eentje op de meeste gruwelijke wijze vermoorden? Waarom wordt zoiets wel geaccepteerd, of in ieder geval niet besproken? Is twee seconden iemand op een verkeerde plek aanraken werkelijk erger dan zoveel moorden plegen? Je kunt natuurlijk zeggen dat het maar een spelletje is en dat niemand écht sterft. Maar in dat geval wordt er ook niemand écht aangerand. Het doet een beetje denken aan het doden van dieren in films. Mensen kunnen in films op de meest gruwelijke wijze aan hun einde komen en het publiek zal eerder juichen dan het weerzinwekkend vinden. Maar oh wee als er een hond of een kat sterft.

Dus er is eigenlijk alleen controversie wanneer vrouwen op negatieve wijze worden belicht. Waarom gebeurt er dan niet hetzelfde als de rollen worden omgedraaid? Is het omdat mannen er niets om geven of is het omdat de vrouwelijke criticasters te grote tenen hebben? Misschien is het een combinatie van beide. Ik persoonlijk zag niets verkeerds aan de artwork van Dragon’s Crown omdat de personages in die game karikaturen zijn van de man en de vrouw. Mannen hebben (over het algemeen) nu eenmaal bredere bovenlichamen en armen. Zo maak je duidelijk dat het personage mannelijk is. Hetzelfde voor vrouwelijke personages: je geeft ze bredere heupen, smallere tailles en borsten. Dat deze vormen overdreven worden kan zijn om duidelijk te maken wie wat is, zelfs al nemen de lichamen absurdistische vormen aan. Daarnaast werden de kenmerken van beide geslachten overdreven neergezet, dus het idee dat de visuele stijl alleen is gekozen om mannen aan te spreken, slaat nergens op. Voor vrouwen is er immers ook genoeg beefcake om van te genieten.

Misschien is het simpelweg omdat de afgelopen honderd jaar (blanke) mannen de hoofdrol spelen in bijna alles. En omdat vrouwelijke critici dat beu zijn, ze daarom al vrij snel moord en brand roepen. Daar kan ik me wel enigszins in vinden. Nog steeds heb je in veel games de blanke mannelijke held van tussen de 25 en 35 jaar oud. Dit wordt gedaan omdat games grotendeels door die doelgroep worden gespeeld en dat de makers willen dat die spelers zichzelf makkelijk verbonden kunnen voelen met het hoofdpersonage. Dat is in mijn ogen een zwakke redenering: je kunt jezelf met van alles verbonden voelen, mits het goed geschreven is. Leefde iedereen niet mee met de orka in Free Willy? Of E.T. in de gelijknamige film? Gollum in Lord of the Rings? Als het lukt om daar sympathie voor te voelen, dan lukt bijvoorbeeld een vrouwelijk personage van een etnische minderheid toch ook wel? Misschien is er veel kritiek op de manieren hoe vrouwen worden afgebeeld in gaming omdat er weinig (goede) voorbeelden zijn. Dat zou een reden zijn waarom mannen niet klagen wanneer mannen alleen aanwezig zijn voor hun looks. Ik vind het gewoon storend dat er met een dubbele maat lijkt te worden gemeten. Ik zeg niet dat er niks is om over te klagen, maar dat het altijd eenzijdig is. Ja, vrouwen worden regelmatig als object afgebeeld en dat is niet goed. Maar als het andersom het geval is, is het plotseling prima.

Ik heb niet alle antwoorden. Ik kan alleen mijn eigen mening geven en die is nogal plat en simpel. De (vrouwelijke) criticasters die kritiek geven op hoe vrouwen worden afgebeeld maar hun mond houden wanneer mannen hetzelfde overkomt, kan ik niet serieus nemen. Wanneer het waar is, hebben ze gelijk, maar dat is zelden zo. Aan de andere kant ben ik het er mee eens dat meer diversiteit onder de personages in games geen kwaad kan, net als ieder normaal denkend mens. Tot die tijd stof ik mijn collectie van vrouwelijke Street Fighter action figures met onmogelijke lichamen trots nog een keertje af. Wetend dat voor elk onmogelijk lichaam dat de vrouwelijke figuurtjes hebben, ik minstens twee keer zo veel mannelijke figuren heb met lichamen die niet te behalen zijn voor mij. Of maakt de kleinere vertegenwoordiging van vrouwen volgens de critici mij plotseling een seksist? Met de belachelijke redeneringen van vandaag de dag zou het me niet verbazen.