E3 2015, ik kan het me nog heugen als de dag van gisteren. Tussen alle blockbusters door presenteerde EA me een glimp van een pareltje in wording: Unravel. Ik dacht destijds nog bij mezelf: “Dit kan nooit final gameplay zijn, zeker niet op de console.” Nu, ruim acht maanden later, is het pareltje een heuse parel geworden, klaar om ervaren te worden door ons gamers. Na het voltooien ervan zat ik met een dilemma wat ik nooit eerder heb ervaren; bestaat er zoiets als een perfecte game? Ik denk het wel jongens en meisjes, en de game heet Unravel.

Nu begrijp ik dat Unravel ‘perfect’ noemen een bold statement is, maar ik blijf bij mijn standpunt. Unravel blijkt namelijk niet door zomaar een groep techneuten in elkaar gerammeld te zijn, maar door een veertienkoppig team dat maar één doel voor ogen had, en dat is een game afleveren waar duizend kilo liefde in is gestoken. Het beginscherm laat dit al duidelijk merken doordat het Zweedse Coldwood, verantwoordelijk voor Unravel, een oprechte mededeling deelt waarin wordt uitgelegd hoe en vooral waarom deze game gemaakt is. Niet om een paar uurtjes geweld voor te schotelen, maar om de mooie en minder mooie dingen in het leven uit te diepen. Unravel is niet zomaar een game, Unravel is een beleving.

unravel2

En aan de wieg van deze beleving staat Yarny, een rood hoopje wol met een tamelijk hoog likeability-gehalte dat letterlijk de rode draad door deze rollercoaster van emoties vormt. Yarny is naar alle waarschijnlijkheid een poppetje dat gemaakt is door een bejaarde vrouw die haar hele leven heeft vastgelegd in een fotoalbum. Nu lijkt het erop dat de foto’s in het album verdwenen zijn, alsook de herinneringen die ze symboliseren. Daarbij zijn ook de wollen badges die ooit de kaft sierden spoorloos, waardoor een leeg en zielloos album op tafel is achtergebleven. Gelukkig zijn er in huis nog een twaalftal ingelijste foto’s terug te vinden die nog verwijzen naar deze levensgebeurtenissen. Het is aan Yarny om middels deze foto’s de wereld waarin het event zich afspeelde wederom te betreden en de herinneringen opnieuw op te roepen, de badges terug te vinden en het totaalplaatje te ontrafelen.

Vanaf het moment dat je het eerste level betreedt, valt al direct op dat de demo die gedurende de E3 gespeeld werd dus de grafische kwaliteit van het gehele eindproduct toonde. Unravel ziet er namelijk fenomenaal uit en dat is zelfs nog een understatement. Ik kan met redelijke zekerheid zeggen dat Unravel een van de, misschien zelfs de mooiste, game is die ik tot op heden op de PlayStation 4 heb gespeeld. Hoewel nog wel het besef speelt dat het niet fotorealistisch is, komt de game er ontzettend dicht bij in de buurt, mede dankzij het gebruik van DOF (Depth of Field). De game hapert of stottert nooit en loopt constant op een soepele framerate, wat het alleen maar beter maakt. De omgeving is zodanig geportretteerd dat je soms gewoon in je hoofd de herfstbladeren kan ruiken en de wind kan voelen. Je vergeet bijna dat je een taak hebt, en dat is Yarny naar het einde van het level krijgen.

Nu is Yarny slechts een knotje rode wol, wat zijn functioneren enigszins beperkt. Maar Yarny kan wat hij moet doen verdraaid goed: lasso’s maken, slingeren en abseilen aan zijn eigen rode draad. Nu is Yarny niet gemaakt van een eindeloze kluwe wol, iets wat ook mooi te zien is wanneer je aan het einde van je draad komt. Je ziet Yarny namelijk steeds dunner worden en naarmate je draad echt op begint te raken, kun je aan de knoopjes in de draad zien dat je toch echt naar een bundeltje nieuwe wol op zoek moet. Om de game lekker interessant te houden, liggen deze niet altijd op de meest voor de hand liggende plekken en zul je soms moeten denken hoe je er komt zonder je schaarse wol eraan te verkwisten. Daar komen Yarny’s lassokunsten om de hoek, want Yarny is wat dat betreft een ware John Wayne.

Verspreid over elk van de twaalf levels vind je namelijk diverse ankerpunten waar je je lasso heen kan slingeren en je jezelf aan op kan trekken, maar je kan deze ankerpunten vaak ook met elkaar verbinden om er een trampoline of loopbruggetje van te maken. Altijd handig wanneer je een voorwerp mee moet nemen om er later op te klimmen. Nu kan ik al wel mededelen dat dit eigenlijk het hele eieren eten in Unravel is, wat het behoorlijk saai doet overkomen. Nu kan ik je ook meteen mededelen dat het dat dus nooit is, vooral omdat er in ieder level ook vijf ‘knopen’ verstopt zitten die soms zo onmogelijk weggestopt zijn dat je iedere centimeter draad nauwkeurig moet gebruiken om er te komen. Buiten dat om is Unravel nooit echt super moeilijk, maar dat maakt de game niet minder goed.

Unravel trakteert je namelijk, zoals eerder gezegd, op een ritje in een rollercoaster van ‘feels’ en stipt in een uurtje of zeven zoveel situaties in een menselijk leven aan dat er vast een paar tussen zitten die ook jou even bij de kladden pakken en je laat zeggen: “Sjezus, wat hebben ze dit subliem in beeld gebracht.” Ondanks het feit dat Yarny totaal geen vocabulaire heeft, weet hij, vooral door het gebruik van lichaamstaal, alsnog uit te beelden hoe hij zich voelt. Nu hoef je vaak niet eens naar Yarny te kijken om te weten hoe het zit, gezien de hele spelwereld en de van tijd tot tijd opdoemende schimmen van herinneringen de algehele sfeer perfect in kaart brengen, soms zelfs pijnlijk goed. Terwijl je met Yarny al klimmend en slingerend alle seizoenen van het jaar trotseert krijg je steeds meer het gevoel dat je ook minder leuke herinneringen gaat opdoen, wat ook het geval is. Unravel schuwt dan ook niet om aan te kaarten dat het leven ook zijn minder mooie kanten heeft, wat de game alleen maar een diepere lading geeft.

Nu kan een game nooit zonder een goede soundtrack, al helemaal niet wanneer de game geen gesproken woord bevat. Ook Unravel heeft daarom een begeleidend deuntje, en wat voor eentje dames en heren. Elk level heeft een passend muziekje op de achtergrond meedraaien en accentueert daarmee de hele setting van het level. Van frivole, rustgevende muziek tot een wat meer confronterende en sombere toon; Coldwood heeft met zorg de juiste muzikanten aangewezen om de sfeer nog beter door te laten schemeren.

Alles bij elkaar genomen maken al deze punten van Unravel een game die nagenoeg perfect is, maar zoals een collega van me zegt: “Een perfecte game bestaat niet.” Graag zou ik hem ongelijk geven, vooral in dit geval. Unravel is namelijk in de essentie een volmaakte game wanneer je het op technisch vlak bekijkt, maar ik mag de game geen 100 geven. Om deze collega, waarvan ik de naam niet ga noemen, toch een soort van gelijk te geven dien ik een puntje aan te kaarten waar Coldwood misschien toch een beetje de bal heeft laten vallen, namelijk disproportionele afmetingen van hanteerbare voorwerpen. Al snel wordt duidelijk dat Yarny ongeveer het formaat van een handappel heeft, iets wat zo nu en dan wordt bevestigd door andere voorwerpen die ook wel dat formaat kunnen hebben. Maar zo nu en dan komt Yarny ook met voorwerpen in aanraking die in het echte leven een stuk groter zijn dan een handappel, zoals een waterput en een vlieger. Gezien deze voorwerpen in de game ook net zo groot als Yarny zijn vraag je je af en toe toch af waarom Coldwood hiervoor gekozen heeft, gezien een realistisch ogende wereld hierdoor wat gebroken wordt. Het is geen drama, maar het is op z’n minst opmerkelijk te noemen. Buiten dat om is de twintig euro die ik aan Unravel besteed heb de beste uitgave die ik in dit jaar heb gedaan.