Vroeger ontkwam je er bijna niet aan: het shoot ‘em up genre, of kort gezegd ‘shmup’. Iedere arcadekast die je tegenkwam bood er wel een, maar ook op de allereerste consoles vlogen de shmups je om de oren. Met de komst van nieuwe generaties gameconsoles leek het genre echter in verval te raken. De meeste ontwikkelaars zagen meer heil in een ander soort shooter. Toch lijkt daar sinds de laatste generatie wat verandering in te komen. Met de launch van de PlayStation 4 werd de shmup weer netjes geïntroduceerd met Resogun, die het van meet af aan goed deed. Nu, ruim anderhalf jaar later, doet een andere studio een poging om de shmup weer populair te maken op de consoles. OPQAM brengt namelijk Project Root, een free-roaming shoot ‘em up, naar de PlayStation 4, PlayStation Vita en de Xbox One.

Een ding mag van het begin al duidelijk zijn; Project Root heeft werkelijk maar één ding gemeen met het eerder genoemde Resogun: Je zit in een vliegtuig dat schiet. Voor de rest biedt Project Root een heel ander speelplan, namelijk een open wereld waarin er lustig op los gevlogen en geschoten kan worden. Je speelt in Project Root een rebel wiens missie het is de waarheid aan het licht te brengen omtrent de plannen van de Prometheus Company en de president ervan, Demetrio Watts. Prometheus is het bedrijf verantwoordelijk voor de distributie van alle energie in de wereld, maar Watts heeft daarnaast nog andere plannen. Snode plannen welteverstaan. Een groep rebellen is hier van op de hoogte en doet er alles aan om daar een stokje voor te steken. Jij bent er daar dus een van.

Dit verhaal wordt in korte, in stripboekstijl geanimeerde cutscenes uitgelegd, maar doet er tijdens de hele game eigenlijk helemaal niet toe. Project Root is namelijk een shmup, en niet meer dan dat. Het enige wat een speler werkelijk interesseert bij het spelen van een shmup is de hoeveelheid vijandelijke targets die hij of zij te verwerken krijgt. Het verhaal erachter is bijzaak, maar in dit geval is het geen enorm storende factor. Je skipt de cutscenes alleen snel, vooral omdat ze allemaal op elkaar lijken na verloop van tijd.

Te schieten valt er dan gelukkig weer wel heel wat. Project Root begint, zoals bijna iedere game tegenwoordig, met een korte tutorial die je laat kennismaken met de besturing en je wapenuitrusting. De besturing vergt voor de echte sidescrolling shmuppers onder ons wat gewenning, aangezien je voertuig letterlijk alle kanten op kan draaien. Het schieten kent ook een learningcurve voor zowel je boordgeweren als je secundaire grondgeschut. Het is de combinatie van het strafen met je linker stick en het richten met je rechter stick wat je even onder controle moet krijgen. Continu schieten tewijl je als een bezetene rondvliegt, is geen probleem: je vliegtuig heeft namelijk een enorme voorraad munitie die nooit op raakt.

De enige vorm van munitie waar je maar een gering aantal van krijgt, zijn speciale aanvallen, meestal raketten of een bad-ass laser die een seconde of twee recht voor je uit schiet. Deze power-ups laten vijandelijke voertuigen zo nu en dan voor je achter nadat ze vernietigd zijn. Ook een repairkit en extra levens worden soms aangeboden, die je serieus nodig zal hebben, zelfs op easy. Ik zal je vertellen waarom: geen checkpoints. Gedurende het hele level, maakt niet uit welke, is het de bedoeling dat je deze uitspeelt met de levens die je krijgt. Ben je door je levens heen, dan mag je helemaal van voor af aan beginnen. Nu was dat vroeger natuurlijk niet anders, maar toen waren de levels niet zo lang. Het is mij al meerdere keren overkomen dat je door een heel leger aan voertuigen aan gort wordt geschoten, een leger waar je na ruim 45 minuten pas kennis mee maakt. Of ik serieus slecht ben in de game laat ik ter zijde (ik vind zelf van niet), maar het kan behoorlijk frustreren.

Iets wat misschien meer teleurstelt, is het gebrek aan wapenupgrades. Ik heb in mijn 32 jaar op deze aardkloot aardig wat shmups gespeeld waarin je naar mate dat je vorderde steeds beter boordgeschut op je vliegtuig kreeg. Project Root geeft je daarentegen simpel boordgeschut en een grondkanon om de voertuigen op de grond uit te schakelen. Deze zijn door middel van te verdienen XP Points wel te verbeteren, maar het blijven dezelfde wapens. Ook van de upgrades merkte ik niet genoeg. Vooral wanneer je scherm gevuld is met vijanden zul je je echt moeten beroepen op je power-ups om te overleven. Daar komt helaas ook nog eens bij dat de hitbox niet altijd even accuraat is. Voor je grondaanvallen heeft men een klein vierkantje iets boven het midden van het scherm geplaatst, wat aangeeft waar jou grondgeschut gaat belanden. Door het vele bewegen van jezelf en je vijanden komt het er alleen op neer dat je vaak voor je vijand moet richten.

Tot slot is het niet alleen een kwestie van skills om ongeschonden het einde te halen, maar een flinke dosis geluk is ook noodzakelijk. Het grootste probleem van het free-roaming gedeelte van de game is dat vijanden ook achter je kunnen spawnen. Een vijandelijk vliegtuig buiten je zichtveld wordt weliswaar op je scherm weergegeven als een rood pijltje, maar je weet niet hoe ver deze van je verwijderd is. Dat is dan nog niet het ergste, maar wel dat deze vijanden op je schieten en je dus niet kunt zien dat er op je geschoten wordt tot het te laat is. Dit is in veel gevallen best oneerlijk en bijzonder frustrerend.
Nu snap ik dat deze review je een beetje een negatief beeld van Project Root geeft, maar dat zou ook niet geheel terecht zijn. Project Root is namelijk wel een game die ongeacht het aantal vijanden lekker soepel draait..plus, de game laat je, hoe vreemd het ook klinkt, wel telkens weer naar je controller grijpen om het nog eens te proberen. Project Root maakt dan toch goed gebruik van het feit dat mensen nu eenmaal een ‘sense of accomplishment’ willen krijgen bij het spelen van een game. Het is weer net als vroeger aan de arcadekasten: ook al bleef je af gaan, je frommelde gewoon weer een gulden (je weet wel, de munt die we voor de euro hadden) in die gleuf. Nu hadden de arcadekasten wel leukere achtergrondmuziek, want die is bij Project Root soms echt om nerveus van te worden. Afijn…dat is de hele game misschien ook wel.