Elex

Piranha Bytes staat bekend om de ontwikkeling van twee gamefranchises: Gothic en Risen. Gothic draait in zijn geheel om vampieren met zware RPG-elementen en is vooral narratief gefocust. Risen daarentegen is minder bezig met het plaatsen van een duidelijke narratief en is meer bezig met het combat-onderdeel van RPG’s. Lukt het de Duitse ontwikkelaar om beide aspecten van RPG’s te combineren in hun nieuwe titel Elex?

Welkom op Magalan, een planeet die veel leek op de aarde zoals we die nu kunnen. Leek, want op een gegeven moment sloeg een enorme komeet in op deze planeet. De inslag was desastreus en werd gevolgd door het snelle verval van de samenleving en haar infrastructuur. De komeet droeg een speciaal element met zich mee: Elex. Dankzij Elex zagen mensen de beloftes van technologie, maar ze kregen er conflict voor in de plaats.

Technofoob versus Technofiel

Het metaalachtige materiaal Elex was een bijzonder element dat gebruikt werd als een soort katalysator voor de technologische vooruitgang. Enthousiast over de spontane mogelijkheden werd hier snel op ingehaakt, maar vergaten de mensen langdurige effecten in het oog te houden.

Elex is namelijk geen veilige substantie. Langdurige blootstelling zorgde voor verval van de natuur tot een woestenij, maar bij organismes zorgde het voor ongecontroleerde mutaties en het wegvallen van hun menselijkheid. Bijna vanzelf kwam er dus de bekende vaag: ‘Heiligt het doel de middelen?’ Voor sommige waren de mutaties en het verval van de natuur een ongelukkige bijkomstigheid, eentje die we graag zouden willen betalen voor de technologische progressies die het teweegbrengt. Deze groep mensen noemde zichzelf de Alb.

Anderen zagen de natuur vervallen onder invloed van deze technologische progressies en daarmee was de kous af. Om hun overleving te garanderen was er maar één logische conclusie: technologie is slecht en behoort vermeden en vernietigd te worden. Iedereen die het hier niet mee eens was, werd ook vermeden en vernietigd. Zij noemden zichzelf de Berserkers.

Tot slot was er ook nog een derde, minder polariserende groep. Zij waren van mening dat technologie en progressie niet intrinsiek fout kunnen zijn, maar dat de mens deze fout kan maken. Hoe technologie wordt gebruikt, moet dus worden gereguleerd. Deze groep was er zo van overtuigd dat hun oplossing de beste was, dat dit haast een religieuze oproep werd om mee door het land te trekken en deze wijsheid te verspreiden. Deze groep noemde zichzelf de Clerics. Natuurlijk was elke groep enorm koppig en hield vast aan zijn eigen principes. Dit botste natuurlijk langs alle kanten, resulterend in gewelddadige conflicten en vele doden.

[Enter stage right]

In Elex kruip je in de huid van Commander Jax, een gerespecteerde commandant uit het leger van de gehate Alb. Jax heeft echter tijdens een van zijn vorige missies gefaald. Volgens de code van de Alb is hij dus zwak en moet hij vernietigd worden en zo geschiedde. Zijn schip wordt uit de lucht geschoten, waarna zijn broer hem op de grond opwacht met een plasmageweer met de intentie om hem een vervroegd graf in te jagen.

Gelukkig voor Jax is het falen van missies inderdaad een genetische eigenschap, waardoor hij zijn executie overleeft. Jax is echter gewond en in de natuur, zonder al zijn technologische hulpmiddelen. Het is aan jou als speler de taak om Jax te helpen overleven in deze vreemde wereld en zijn wraak uit te oefenen op zijn bloedverwant. Je doet dit door wat in de bossen te lopen tot je een Beserker tegenkomt, die jou vervolgens escorteert naar Golliet, hoofdstad van de Berserkers.  Hier leer je meer over de Berserkers, de wereld en de verschillende elementen van de game.

Tot dit moment in de game word je behoorlijk aan het handje gehouden door de wereld van Magalan. Dit houdt echter vanaf dit moment per direct op. Als een pasgeboren schildpad word je de natuur in gegooid en behoor je te overleven op je eigen krachten. Welke ideologie je hierbij aanhoudt, is aan jou.

Leren door te falen

Vanaf dit moment kun je gaan en staan waar je wilt, tenminste, in theorie. Het is erg aanlokkelijk om per direct de wilde natuur in te trekken, maar dit is makkelijker gezegd dan gedaan. De natuur van Magalan is namelijk gevuld met gemuteerde wezens die uiterst agressief zijn. De wezens die je tegen het lijf loopt, kunnen verschillen van een gemuteerde hond met scherpe klauwen tot een Alien-achtig wezen dat ballen plasma naar je hoofd slingert.

De vrijheid is dus niet zo plezierig als je had verwacht en zo leer je al snel dat je betere uitrusting nodig hebt om daadwerkelijk te overleven. Hoe je dit doet, is wederom in theorie redelijk rechttoe rechtaan: je voert quests uit, daarvan krijg je XP en Elexit, waarmee je nieuwe items kunt kopen. Quests zijn er genoeg, dus je hebt altijd wat te doen, altijd een doel om naartoe te werken.

Toch is het creëren van progressie niet zo evident als het lijkt. Omdat iedere vorm van narratieve richting afwezig is, leer je welke quests nog te moeilijk zijn door vallen en opstaan. Hoewel de game hierdoor blijft vasthouden aan de bruutheid van de wereld en de radicale vrijheid die je hierin krijgt, kan dit behoorlijk frustrerend werken. Ik had op een bepaald moment het gevoel dat wat ik ook probeerde te doen, ik uiteindelijk dood ging.

Toch kan ik begrijpen welk gevoel Piranha Bytes probeert te induceren met deze gamestructuur. Wanneer iets eindelijk lukt en je minimale progressie hebt gemaakt, dan weet je dat dit door jouw werk komt. Niemand heeft je verteld wat te doen en hoe je het moet doen, maar toch deed je het. Wanneer dit dan lukt, zorgt dit voor een goed gevoel en ook immersie.

Creative writing voor beginners

Het is alleen jammer dat die immersie vaak weer snel verbroken wordt, maar hoe dit komt, is een beetje een lastige kwestie. Aan de wereld ligt het namelijk niet, die is prachtig. Zowel het design als de uitvoering zorgen voor een erg sfeervolle wereld. Vooral wanneer de zon net opkomt en het dauw van de natte ondergrond verdampt, is het de moeite waard om dit een paar minuten simpelweg te aanschouwen.

Aan de animaties ligt het ook niet. De bewegingsanimaties zijn over het algemeen soepel. De lip-animaties laten wat te wensen over. Wat er gesproken wordt en hoe je dit ziet als speler komen namelijk niet overeen. Tijdens het spelen word je hier veel mee geconfronteerd, aangezien dialogen een groot onderdeel zijn van deze game. De matige lip-animaties vallen dus wel op, maar verstoren de game niet.

Toch zit het antwoord wel in deze hoek. Het breken van de immersie ligt echter niet zozeer aan hoe het praten eruit ziet, maar aan wat er gezegd wordt. Bij gebrek aan een betere term noem ik dit even de narratieve focus. In het schrijven van verhalen is er een heel belangrijke regel: “Show, don’t tell”. Dit leg ik het beste uit met een voorbeeld.

De game wil mij bijvoorbeeld duidelijk maken dat de Berserkers vinden dat technologie slecht is en dat zij het noodzaak vinden dat alle technologie verdwijnt uit de wereld. Wat de game volgens de ‘regels’ van narratieve focus zou moeten doen, is deze informatie overbrengen door het te visualiseren. Daardoor zou ik als speler dan zelf door moeten krijgen wat de stand van zaken is.

Echter, hoe de game mij dit overbrengt, is door dit letterlijk te vertellen via een dialoog met een NPC. Hoe dit er precies voor zorgt dat ik geen immersie ondervind, kan ik niet uitleggen, maar ik kan in ieder geval vaststellen dat dit niet gebeurt.

Onderliggende ideeën

Dit betekent echter niet dat Elex een slechte game is. Ja, je weg vinden door de gamewereld is lastig, maar niet onmogelijk. Wanneer je eindelijk een doel hebt behaald, voelt het echt als progressie en als een beloning voor je harde werk.

Daarnaast kan ik de onderliggende toon van de game enorm appreciëren. Tot op een bepaald niveau is de game overduidelijk een commentaar op de hedendaagse samenleving. Deze review schrijf ik op mijn laptop die ik altijd bij de hand heb, terwijl ik een banaan eet die door middel van GMO’s veel groter is dan dat eigenlijk zou moeten. Onze levens zijn gepenetreerd door technologieën terwijl we weten dat het streven naar die volgende nieuwe technologie een aanzienlijk nummer doet op Moeder Aarde.

Anderzijds is het ook naïef om te streven naar een technologie-vrij bestaan, zoals tegenstanders van onze huidige samenleving soms impliceren. Zonder onze technologieën houdt onze samenleving simpelweg op met bestaan, omdat we onszelf niet meer in stand kunnen houden. De game probeert dus heel terecht op te roepen tot bemiddeling en stelt ons dezelfde gewetensvraag: ‘Heiligt het doel de middelen?’