Een paar maanden geleden zorgde Rockstar Games voor massahysterie bij de Xbox-community door Red Dead Redemption backwards compatible te maken. En nu doet men het kunstje nog eens dunnetjes over, door diezelfde Xbox-aanhang de gelegenheid te geven een andere klassieker opnieuw te beleven: Grand Theft Auto IV. Hoog tijd om terug te keren naar Liberty City! Of toch niet?

Vorige week werd het nieuws naar buiten gebracht dat GTA IV en al haar uitbreidingen nu ook speelbaar zijn op Microsoft’s huidige console. Toen ik dat hoorde, wist ik niet hoe snel ik mijn Xbox One onder het stof vandaan moest halen. Eenmaal weer gevonden snelde ik me naar mijn gamecollectie, waar ik me feilloos wist te herinneren waar GTA IV zich bevond. Wat had ik hier op zitten wachten zeg!

De avonturen van Niko Bellic staan voorgoed in mijn geheugen gegrift. Ik heb werkelijk honderden uren doorgebracht in Liberty City en me mateloos weten te vermaken, terwijl ik me door de metropool bewoog. Mijn liefde voor de game is groot. Heel erg groot, maar werd desondanks meerdere keren de kop ingedrukt. De boosdoener? Niemand minder dan de console waarop ik haar zo veel had bespeeld: de Xbox 360 zelf.

Grand Theft Auto 4
Pixel Vault

Huilbuien

Gamers die net als ik een eerste generatie Xbox 360 bezitten, weten onmiddellijk wat ik bedoel. De onwaarschijnlijke herrie die schijnbaar moeiteloos door het apparaat wordt geproduceerd, weegt al jaren niet meer op tegen de drang om de eens door mij zo geliefde games nogmaals te doorlopen. Zelfs met de beste wil van de wereld kan ik me er niet meer toe zetten om het tergende lawaai zonder huilbuien te doorstaan. Het was dan ook precies deze nare eigenschap die me zo lang bij mijn oude liefde vandaan wist te houden.

Maar afgelopen weekend heb ik, dankzij een fluisterstille Xbox One pronkend op mijn tv-meubel, opnieuw met volle teugen genoten van de unieke wereld van GTA IV. En terwijl ik aan iedereen die het maar wilde horen liet weten hoe blij ik ben met deze hereniging, werd ook meteen pijnlijk duidelijk dat het nieuws buiten de muren van Huize Hordijk met heel wat minder enthousiasme werd ontvangen. Grand Theft Auto IV zal namelijk altijd het zwarte schaap uit de GTA-familie blijven. Dat was al zo toen het uitkwam in 2008, en blijkt ook in de jaren daarna nog op dezelfde manier te worden bekeken. Je houdt er van, óf je haat het. Er lijkt geen middenweg te zijn.

Kwaliteit > Kwantiteit

Dat had met een aantal dingen te maken, waarvan de rauwere, meer realistische setting zonder twijfel de grootste boosdoener is. De kleurrijke staat San Andreas uit het vorige deel werd ingeruild voor de fictieve tegenhanger van New York. En hoewel Liberty City dankzij de nieuwe generatie hardware veel gedetailleerder was, waren gamers vooral gepikeerd doordat ze het gevoel hadden nu veel minder vrijheid te hebben. Vanuit hun slachtofferrol klaagden ze steen en been dat ze eerst meerdere steden tot hun beschikking hadden, maar nu waren veroordeeld tot ‘slechts’ één exemplaar. Dat de stad ondertussen veel levendiger was, boordevol activiteiten en side-missions zat, werd voor het gemak over het hoofd gezien. Bovendien had GTA IV een veel grauwere uitstraling. Niet alleen qua art-direction, maar ook op het gebied van alle karakters.

Het verhaal van Niko Bellic, een Serviër op de vlucht voor de gevolgen van oorlog, een keiharde rauwdouwer met het hart op de goede plek, die door de samenloop van omstandigheden verzeild raakt in de ellende van zijn neef Roman. Tja, dat is wel even wat anders dan de belevenissen van C.J., die (even heel kort door de bocht) met zijn ‘Homies’ de ‘Hood’ op stelten zet. Het was het tegenovergestelde van de sfeer in GTA: San Andreas, en heeft in mijn geval tot meerdere vreugdedansjes geleid. Dat durf ik inmiddels wel toe te geven.

Vroeger was alles beter

Een ander punt waar tot op de dag van vandaag nog discussies over worden gevoerd, zijn de physics. Want ook al maken zowel GTA IV als het in 2013 verschenen vijfde deel gebruik van de Euphoria-engine, de toepassing ervan is erg verschillend. Ik was in shock toen ik in GTA V voor het eerst in een auto stapte nadat ik me jarenlang met deel IV had vermaakt. De realistische feel van de auto’s, waarbij de massa van je voertuig goed voelbaar was en je het wel kon vergeten om op hoge snelheid de bocht door te gaan, was volledig vervangen door een veel meer arcade-achtige besturing. Daar had, en heb ik nog steeds, erg veel moeite mee tijdens het spelen van GTA V. Dit realisme maakte voor een groot deel van GTA IV de topper die het voor mij is, om nog maar te zwijgen over de veel minder uitgebreide animaties van alle personages in GTA V. Duw in GTA V bijvoorbeeld maar eens iemand van de trap of rijd hem aan. Het verschil in de physics is enorm. En waar je in deel IV nog iemand in zijn arm of been kon schieten en het personage daar passend op reageerde, is daar in zijn opvolger niet of nauwelijks sprake van.

Dat neemt niet weg dat ook GTA V een bijzonder fijne game is om te spelen. Uiteindelijk vind ik het nieuwste deel in zijn geheel genomen de beste uit de serie, al is het nipt. Toch neemt niet weg dat het op zijn minst opvallend te noemen is dat dit soort sterke eigenschappen niet zijn mee verhuisd, maar juist geheel of gedeeltelijk zijn verdwenen in de nieuwere titel. Terwijl het juist fundamentele onderdelen zijn die ervoor zorgen dat GTA IV ook bijna 8 jaar later nog zo’n sterke game is. Ik kan het niet plaatsen dat dit soort kwaliteiten zo goed als verdwenen zijn in de opvolger, behalve dat de meerderheid van de spelers dit als storend moet hebben ervaren, en dat Rockstar om die reden de keuze heeft gemaakt dit anders te doen.

Hoe dan ook, ik ben de komende weken veelvuldig te vinden in Liberty City, waar ik me te goed ga doen aan al het moois wat de stad te bieden heeft. Ik ga weer genieten van het urenlang jennen van haar inwoners en het beleven van het ijzersterke verhaal, terwijl ik hardop lach om de typische humor, en de verhaallijn van Niko opnieuw tot een goed einde breng. Daar kunnen zelfs de achterhaalde graphics, de vermoeiende bowling-verzoeken van Roman en het omslachtige dating-systeem me niet van weerhouden.