Mens en machine, in deze tijd leven de twee praktisch in symbiose. De mens heeft machines nodig om de dag door te kunnen komen en machines weer de mens om deze aan te sturen. Zonder dat we er bij stilstaan, zijn we steeds afhankelijker van machines. Neem bijvoorbeeld je computer. Alles lijkt tegenwoordig gelinkt te zijn aan het internet, iets waar de maatschappij op ingesteld raakt. Toch klinken augmentaties, of bionische ledematen, ons toch nog als toekomstmuziek, al zien we ook daar in het geval van protheses verandering in komen. Hoe zou de wereld zijn als ook dit de normaalste zaak van de wereld wordt? Betere vraag is misschien: wat zouden daar de consequenties van zijn? Zijn we daar op voorbereid? Zouden we het makkelijk accepteren?

De Deus Ex-games spelen juist in op dit gegeven, ook in het nieuwste paradepaardje van Eidos. In Deus Ex: Mankind Divided kruipen we namelijk wederom in de zwaar geaugmenteerde huid van Adam Jensen. Terwijl hij door zijn augmentaties inmiddels meer robot dan mens is, heeft hij van dichtbij meegemaakt hoe de ‘gewone’ mensen zich afzetten tegen de aangepasten. De ‘augs’, zoals ze vaak ook denigrerend worden genoemd, worden geschuwd door de medemens. De ontwikkelingen in de wereld maken het er ook niet echt beter op. Terwijl Jensen de herinneringen van het Incident uit Human Revolution nog vers in het geheugen heeft zitten, zorgt een bomaanslag op het treinstation van Praag voor een nieuwe deuk in het vertrouwen. Vooral wanneer blijkt dat geaugmenteerden deze op touw hebben gezet.

deusexmankinddevided

En zo begint het riedeltje weer van voor af aan. Het is aan jou als speler om te achterhalen hoe de vork in de steel zit, wie degenen zijn die de rust verstoorden en vooral, waarom. Dit doe je dus grotendeels, zoals eerder gezegd, in het toekomstige Praag. Hoewel Praag er hedendaags best mooi bij ligt, is dit Praag verscheurd door xenofobie. De mensen schuwen alles wat maar een vorm van bionische aanpassing heeft. In de stad wemelt het van de politie, waar zowel eerlijke dienstdoeners, als corrupte agenten tussen zitten. Ondanks de ontwikkelingen in de stad ben jij, Adam Jensen, een zo goed als vrij man. Je mag gaan en staan waar je wilt, mits je regelmatig je papieren laat zien. Waar je niet mag komen wordt op je minimap vrij snel duidelijk. Rode vakken op de kaart zijn off-limits en vaak afgeschermd door deuren met numpads of kaartlezers. Gelukkig kun jij dat omzeilen, middels hacken of alternatieve routes.

Het eerdergenoemde hacken speelt overigens een behoorlijke rol in Deus Ex: Mankind Divided, mits je dat wilt. Vooral dat laatste vormt de kern in de game. Eidos laat de keuze namelijk in veel gevallen geheel aan de speler. Deus Ex: Mankind Divided valt namelijk op meerdere manieren te spelen. Je kunt, zoals in meer games, kiezen om de agressieve kant op te duiken of de stealthy aanpak te benutten. Beiden hebben hun eigen voor- en nadelen, wat voor zich spreekt. Mensen die nog nooit een Deus Ex-game hebben aangeraakt zullen wellicht al snel een Metal Gear Solid-vibe oppikken, mits ze die wel hebben gespeeld. Overigens vormt het geen ramp wanneer je Deus Ex: Human Revolution niet gespeeld hebt. Bij het starten van een nieuwe game krijg je de keuze om een synopsis van twaalf minuten te bekijken waarin de ontwikkelingen van de vorige game haarfijn uitgelegd worden.

Gezien we het over hacken hadden is het wel handig om uit te leggen hoe dat werkt, vooral omdat het een sleutelrol vormt. Adam heeft namelijk zoveel augmentaties in zijn arsenaal zitten dat hacken voor hem appeltje eitje is. Wel dient de speler een hoop augmentaties vrij te spelen met Praxis Points. Deze Praxis Points verdien je door allerlei acties uit te voeren, waarvan het voltooien van missies de hoofdmoot vormt. Iedere augmentatie en diens upgrades kosten je een punt of twee. Overwegen welke je unlockt is dus raadzaam. Vooral wanneer je voor de stealthy aanpak gaat, is het upgraden van je cloak en hackvaardigheden verstandig. Wanneer je dat doet, zul je snel elke computer of numpad kunnen hacken. Om de lol er toch nog in te houden, vormt iedere hackpoging een minigame.

In deze minigames is het de bedoeling dat je ongemerkt het eindpunt bereikt. Dit doe je door middel van het overnemen van folders, die ieder een eigen beveiligingsgraad kennen. Hoe hoger de graad, hoe langer het duurt voor je in de folder bent. In de tussentijd loop je het risico dat je activiteit opgemerkt wordt. Wanneer dat gebeurt, zal het systeem je proberen buiten te sluiten. Een timer zal aangeven hoe lang het systeem nodig heeft om dat te bereiken. Om je een fighting chance te geven wordt bij iedere folder een indicatie in procenten gegeven. Hoe hoger dit percentage, hoe hoger de kans dat je gepakt wordt. Mocht het je echt te heet onder de voeten worden, dan kun je altijd de poging staken. Na een korte afkoelperiode mag je het nog eens proberen tot je pogingen verspeeld zijn. Gedurende de game zul je ook hier en daar een module vinden die je kan ondersteunen in je hackpogingen. Zo vind je bijvoorbeeld nuke-modules waarmee je in een klap een folder overneemt. Daar staat wel tegenover dat je gegarandeerd opgemerkt wordt. Neem je dan het risico en ga je toch door, dan riskeer je dat alle alarmbellen afgaan, met alle gevolgen van dien.

Zodra dat gebeurt zal een stealthy aanpak een stukje lastiger worden en zul je je toch moeten beroepen op je schietvaardigheden of je verstopkunsten. De meeste wachters en agenten in Deus Ex: Mankind Divided zitten in no-time op je als vliegen op een koeienvlaai en geven ook niet al te vlot op. Deze wachters zijn vaak ook nog eens uitgerust met aardig wat bepantsering, wapens, granaten en sommige zelfs met augmentaties. De enige manier om deze non-lethal uit te schakelen is met een stungun, slaapdarts of een goed getimede eliminatie. Deze laatste kan ook op de dodelijke manier, al lijkt Eidos je zelf aan te sturen naar de niet-dodelijke variant. Op de PlayStation 4, waar ik de game op heb gespeeld, zat het verschil hem in het ingedrukt houden van de R3-knop om de dodelijke eliminatie uit te voeren. Instinctief druk je deze even in, wat dus resulteert in een tof geanimeerde worp met een stoot op de kop toe.

Heb je nou zoiets van “gast, ik wil schieten tot alles dood is”, dan kan dat uiteraard ook. Ik kan je zelfs vertellen dat het allemaal best lekker werkt, al is het soms even vogelen met het wisselen van ammo en uitrusting. Jensen kan namelijk best wat met zich meetorsen, afhankelijk van de inventarisruimte die je unlockt met je Praxis Points. Zoals in iedere shooter kun je met een knoppencombinatie wisselen tussen twee wapens. Wanneer je veel shooters speelt, zul je wellicht snel gefopt worden door het indrukken van je driehoekje, wat in veel shooters wisselen betekent. In Deus Ex: Mankind Divided berg je juist op die manier je wapen op. Zo zul je tijdens het spelen wel vaker voor verrassingen komen te staan door je aangeleerde knoppencombinaties. Het eerder genoemde voorbeeld is er slechts één. Om je toch een beetje te helpen geeft Eidos je enkele controleschema’s, al zul je bij ieder schema toch even moeten wennen. Gelukkig krijg je daar ruim de tijd voor.

Deus Ex: Mankind Divided biedt je namelijk een shitload aan gameplay, meer dan de gemiddelde shooter. Ik heb er met gemak twintig uren in kunnen steken. Daarbij dien ik ook nog te zeggen dat ik amper sidequests heb aangenomen, waarvan er ook voldoende zijn. Ook kan ik je vertellen dat ik me in die twintig uur reuze heb vermaakt met de campaign. Dit is merendeels te danken aan het intrigerende verhaal, waarin je soms keuzes krijgt voorgelegd die onmogelijk lijken. Het voelt af en toe aan als kiezen tussen twee gifbekers. Je weet dat beiden effect zullen hebben op het verloop, alleen weet je niet op wat voor manier. Dit geldt ook voor de dialogen die jij voert met andere personages. De manier waarop je mensen behandelt en toespreekt is van cruciaal belang voor een goede op slechte afloop. Meerdere keren zat ik achteraf met het gevoel dat ik het anders had moeten doen. Het is net het echte leven wat dat betreft.

Ook het verhaal zelf riekt naar de huidige maatschappij, waarin xenofobie een grote rol vervult. Of het de bedoeling van Eidos is geweest of niet, nooit was een verhaal in een game zo toepasselijk als nu. De angst voor mensen die we niet snappen sijpelt in Deus Ex: Mankind Divided uit de poriën. Terwijl een splinterbeweging van geaugmenteerden zorgt voor terreur in het toekomstige en fictieve Praag, worden alle geaugmenteerden daardoor met de nek aangekeken. Intussen gebeurt er achter de schermen zoveel smerigs, dingen die het volk niet ziet, dat dit je van begin tot eind aan het denken zet. Wat verhaalvertelling betreft stelt Deus Ex: Mankind Divided absoluut niet teleur.

Waar Eidos ook goed bij stil heeft gestaan is het voorkomen dat jij als supermens niet overpowered raakt door een waslijst aan augmentaties. Adam zal, nadat zijn systeem weer helemaal up-to-date is, standaard beschikken over genoeg upgradable vaardigheden om de game mee te kunnen voltooien. Toch zijn er ook enkele experimentele augmentaties die Adam net even wat meer oempf geven, al komt ook dat met een keerzijde. Deze augmentaties zorgen namelijk al snel voor een overclock van Adams core, waardoor oververhitting onvermijdelijk wordt. Het is dus wijs om je af te vragen of je je zuurverdiende Praxis Points daaraan uit wilt geven om net dat beetje krachtiger te worden. Power has it’s price, dames en heren.

Ook op het grafische gebied staat Deus Ex: Mankind Divided absoluut zijn mannetje. De Dawn Engine tovert een sfeervolle wereld op je scherm en weet zo nu en dan met detail in textures te verbazen. Vooral Adam Jensen zelf ziet eruit om door een ringetje te halen. Wanneer je door de regen hebt gelopen zie je de druppeltjes over zijn bionische ledematen rollen en de draadjes van zijn kleding zijn bijna te tellen. Wanneer het om NPC’s gaat wordt het helaas weer een stukje minder. Vooral lipsynchronisatie is onder par. Ook bewegen veel mensen tijdens de dialogen nogal houterig. Qua voice-acting kan ik alleen maar zeggen dat Adam Jensen zelf het natuurlijkste klinkt. Ik zeg overigens niet dat de rest dramatisch is. We kunnen gelukkig niet spreken van stereotypering (wat zomaar had gekund met een game die zich in Praag afspeelt). De muziek is, om het verhaaltje af te maken, heerlijk en gepast. De futuristische klanken die door je speakers of headset galmen vervelen eigenlijk nooit.

Wanneer je klaar bent met het verhaal kun je je ook nog wagen aan de Breach-mode, een klinisch gestileerde en futuristisch ogende modus waarmee je in de campaign al een keer in aanraking komt. In deze modus kun je al je vaardigheden die je hebt opgedaan tijdens je missies benutten om virtueel in te breken in serverruimtes en data te downloaden. Deze data is verspreid over meerdere databanken, waarvan sommige makkelijk bereikbaar zijn en sommige upgrades vereisen. Net als in de campaign speel je deze vrij met Praxis Points die je verdient tijdens het spelen. Zodra je genoeg data hebt gedownload zul je binnen een bepaalde tijd terug moeten naar waar je begon. Dat de heenweg niet altijd hetzelfde is als de terugweg moge duidelijk zijn. Naarmate je verder komt, zul je steeds meer tegenstand krijgen van wachters en andere beveiligingsmaatregelingen. De pay-off wordt dan ook bepaald door jouw tijd en geruisloosheid. Al met al werkt die combinatie bijzonder verslavend en lonkt het neerzetten van een zo hoog mogelijke score.

Om maar eens tot een final verdict te komen kan ik alleen maar zeggen dat Deus Ex: Mankind Divided me uitstekend is bevallen. De game staat grafisch absoluut zijn mannetje en heeft een verhaal van heb ik jou daar. Vooral de optie om de game uit te spelen zonder ook maar één persoon te doden is opmerkelijk, al moet ik eerlijk bekennen dat het verslaan van de final boss daardoor aanvoelde als een anti-climax (NO SPOILER). Deus Ex: Human Revolution had al een fijne fanbase en ik denk dat deze door Mankind Divided wel eens zou kunnen groeien. Of je nu goed bent in shooters of niet, er zit altijd wel een manier voor jou bij om toch dit epos te kunnen voltooien. Bereid je alleen wel voor op moeilijke keuzes maken en de consequenties ervan dragen. De keuze om deze game in huis te halen is daarentegen een gemakkelijke. De enige consequenties die daar aan verbonden zitten zijn een lager banksaldo en een break van je sociale leven.